در حالی که ظاهرا مدارس کشور از اول مهرماه ۱۴۰۰ بازگشایی شده‌اند ولی تحصیل دانش‌آموزان در مقاطع مختلف بر بستری آشفته و نامنظم انجام می‌شود تا جایی که کارشناسان آموزش نسبت به آینده‌ی تحصیلی کودکان و نوجوانان به شدت نگران هستند.
مسئولیت تصمیم‌گیری بازگشایی حضوری مدارس بر عهده ستاد مقابله با کرونا و با مشارکت وزارت آموزش و پرورش است. اما در دومین سال شیوع کرونا در ایران، روال واکسیناسیون عمومی و بازگشایی مدارس به یک کلاف سردرگم و پیچیده بدل شده و ۱۵ میلیون دانش‌آموز و خانواده‌هایشان را گیج، خسته و بلاتکلیف کرده است.
وزارت آموزش و پرورش که پس از سه ماه از استقرار دولت رئیسی (قاضی مرگ) هنوز وزیر ندارد، هربار با اعلام نظر یک معاون آموزشی با یک دستورالعمل تازه برای بازگشایی مواجه می‌شود.
قرار بر این بود با انجام واکسیناسیون آموزگاران، کارمندان و رانندگان سرویس‌های مدارس از اول آبان‌ماه مدرسه‌ها به صورت حضوری بازگشایی شوند. اما بر اساس آخرین گزارش‌ها تا کنون ۸۵ درصد آموزگاران که واکسیناسیون آنان از اول امردادماه شروع شد، واکسینه شده‌اند و ۱۵درصد آموزگاران تمایلی به تزریق واکسن ندارند!
تکلیف واکسیناسیون ۱۵درصد باقیمانده از آموزگاران و اینکه اجباری در واکسیناسیون آنان در کار باشد، روشن نیست. وزارت بهداشت پیشتر اما واکسیناسیون برای دانش‌آموزان را غیراجباری اعلام کرده بود.
علیرضا کاظمی سرپرست وزارت آموزش و پرورش ۱۸ شهریورماه مسئولیت بازگشایی مدارس را برعهده مدیران مدارس و شورای آموزش و پرورش شهرستان‌ها گذاشت ولی به فاصله ۴ روز گفت که «حدود ۱۰۰ هزار کلاس درس زیر ۱۵ دانش‌آموز» و «۴۰ هزار مدرسه با جمعیت زیر ۷۵ نفر» امکان بازگشایی دارند.
کاظمی ۲۵ شهریورماه از ترجیح وزارت آموزش و پرورش بر بازگشایی «دیرتر» مدارس در «مناطق شهری» خبر داد، «چراکه ما علاوه بر استانداردهای داخل کلاس درس و مدرسه، ملاحظات جابه جایی درون شهرها را هم داریم و تصمیم‌گیری درباره بازگشایی حضوری به انجمن اولیا و مربیان و مدارس واگذار شده است.»
اطلاعیه‌ی ۳۰ شهریورماه این وزارتخانه، مقررات بازگشایی مدارس را اینبار در ارتباط با رعایت «۱/۵ متر فاصله و ۲ متر و ۲۵ سانتی‌متر مساحت برای هر نفر» اعلام کرد. همچنین قرار بود هر کلاس درس بنا به تعداد دانش‌آموزان تقسیم شود تا فاصله‌گذاری‌ها به حداکثر برسد ولی والدین شکایت را دارند که مدارس از رعایت این اصول سرباز می‌زنند و می‌گویند، آموزگاران نمی‌توانند یک درس را دو بار تکرار کنند.
علیرضا کمرئی معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش دیروز، بازگشایی حضوری را به پایان آبان‌ماه موکول کرد و گفت که وزارتخانه‌ی مربوطه سیاست بازگشایی «آرام و تکمیلی» در پیش گرفته است.
او صدور مجوز بازگشایی حضوری مدارس را منوط به «تکمیل و ارائه چک‌لیست‌های بهداشتی و خودارزیابی مدیران مدارس» کرد و تأکید را بر ادامه‌ی فعالیت‌های ترکیبی فضای مجازی و حضوری گذاشت.
پیش از این نیز مدارس روستایی و عشایری مجاز به برگزاری کلاس‌های حضوری کار خود را شروع کردند و ضوابط رعایت پروتکل‌های بهداشتی به واسطه‌ی آنچه تعداد انگشت‌شمار دانش‌آموزان عنوان می‌شود، بطور رسمی مورد توجه مسئولان امر قرار نگرفته است.
اما در مورد دانش‌آموزان مدارس غیرانتفاعی اوضاع حاشیه‌ساز شده است. خانواده‌ها می‌گویند، مدیران به رعایت پروتکل‌ها و نظافت محیط مدرسه پایبند نیستند و از همان ابتدا با گرفتن رضایت‌نامه‌ی اجباری، تمام بار مسئولیت حضور فرزندان در کلاس درس را بر عهده آنها گذاشته‌اند.
حضور دانش‌آموزان در شهرهای بزرگ رابطه‌ی مستقیم با میزان واکسیناسیون عمومی دارد ولی تا روز چهارشنبه ۲۱ مهرماه رقم واکسیناسیون تازه به ۲۴درصد از جمعیت کل کشور رسیده است.
حال آنکه جلیل میرمحمدی نایب رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی چهارشنبه در صحن علنی مجلس انقلابی گفت که برای بازگشابی مدارس و کسب و کارها حداقل ۸۰ درصد جامعه باید واکسن بزنند.
بر اساس آمارهای موجود تا روز ۱۸ مهرماه بیش از ۵۰درصد دانش آموزان ۱۲ تا ۱۸ سال یعنی نزدیک به ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر واکسینه شدند که گروه تحصیلی متوسطه اول و دوم را تشکیل می‌دهند.
در مختصات کنونی آموزش بازگشایی مدارس بر عهده مدیران مدرسه با ضوابط متغییر بازگشایی ۱۰۰هزار کلاس زیر ۱۵ نفر و ۴۰ هزار کلاس زیر ۷۵ نفر است. با این پراکندگی روشن نیست، کدام مدارس و در کدام شهرهای قرمز، نارنجی و زرد به صورت حضوری دانش‌آموزان را می‌پذیرند!
در این بین، کلاس‌های آنلاین با عنوان «مدرسه شاد» نیز با کوله‌باری از ضعف‌ها و نقصان‌ها که در سال گذشته‌ی تحصیلی داشت هنوز مورد استفاده قرار می‌گیرد. آنهم در شرایطی‌که برنامه‌های آموزش کلاس‌اولی‌ها همچنان در آن درج نشده و این کودکان نوآموز باید به صورت دستی و از راه‌های دیگر با آموزگارشان در ارتباط باشند!
نقص دیگر این اپلیکیشن وارد نشدن اطلاعات دانش‌آموزان کلاس‌اولی است که امکان تشکیل کلاس آنلاین را نمی‌دهد! مشکل دیگر، این است که هنوز کلاس‌بندی در این اپلیکیشن برای هر پایه تحصیلی با وجود بیش از ۲۰ روز شروع مدرسه، انجام نشده است.
دانش‌آموزان میان ترم نیز که با تغییر محل زندگی مدرسه‌شان نیز عوض می‌شود، امکان اضافه شدن در این اپلیکیشن را ندارند! به همین دلیل بسیاری از مدرسه‌ها از واتس‌آپ برای تشکیل کلاس‌های درس استفاده می‌کنند. به اینصورت که در یک ویدئو دروس را توضیح می‌دهند و برای دانش‌آموزان می‌فرستند!
در نظرسنجی چندی پیش خبرگزاری دولتی «ایرنا» درباره اپلیکیشن «شاد»، ۴۵.۵ درصد پاسخ‌دهندگان برای میزان رضایت خود گزینه «اصلا» و ۱۹.۴ درصد گزینه «کم» را انتخاب کردند. ۱۸.۶ درصد نیز میزان رضایت خود از این برنامه را «تا حدی» و ۱۶.۵ درصد نیز «زیاد» اعلام کردند.
۴۴.۴ درصد پاسخ‌دهندگان معتقدند این نرم‌افزار (شاد) «اصلاً» مشکلات آموزشی دانش‌آموزان را در دوران کرونا رفع نکرده. ۲۶.۵ درصد نیز بیان کردند نرم‌افزار «شاد» به میزان «کم» توانسته مشکلات آموزشی دانش‌آموزان را رفع کند. ۱۸.۱ درصد هم این میزان را «تا حدی» و ۱۱ درصد «زیاد» اعلام کردند.
کار به جایی رسیده که آموزگاران و مسئولان آموزش و پرورش از افت تحصیلی دانش‌آموزان با چنین بستر آشفته‌ای ابراز خطر می‌کنند. محمدباقر عباسی معاون پرورشی و تربیت بدنی آموزشگاه نیکان شهرستان اشتهارد گفته که دانش‌آموزان «۱۸درصد افت تحصیلی» داشتند و «سال آینده تدریس و یادگیری بسیار دشوارتر از سال‌های گذشته خواهد بود».
به گفته‌ی مسئولان استان اصفهان، ۴۲درصد از دانش‌آموزان ابتدایی اصفهان در تحصیل مجازی دچار افت تحصیلی شده‌اند.
دشواری کار تحصیل در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۰ علاوه بر فشار سنگین بر دوش آموزگاران و خانواده‌ها همراه با استقبال سرد دانش‌آموزان از تحصیل، با کاهش محسوس سرعت اینترنت که به تازگی رخ داده و تداوم پیدا کرده، بیشتر نیز شده است.
ناامیدی از حل معضل تحصیل آنلاین و واکسیناسیون به‌موقع در سطح عمومی، به ویژه با وزارتخانه‌ای که وزیر ندارد و هر معاون نیز ساز خود را کوک می‌کند، به بحرانی جدی تبدیل شده است.
