سیدابراهیم رئیسی معروف به «قاضی مرگ» مدعی شده در شهریورماه هیچ مبلغی برای جبران کسری بودجه جاری کشور از بانک مرکزی استقراض نشده و این روند در مهرماه نیز ادامه یافته است. عبدالناصر همتی رئیس پیشین بانک مرکزی اما میگوید دولت سیزدهم با فشار به صندوقها و بانکهای مختلف، اقدام به استقراض غیرمستقیم از بانک مرکزی کرده است!
ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم جمهوری اسلامی در گفتگوی تلویزیونی هفته گذشته خود مدعی شد که «دولت دنبال استقراض از بانک مرکزی نیست. در شهریور حقوقها را بدون استقراض از بانک مرکزی پرداخت کردیم و در مهر هم بدون استقراض از بانک مرکزی پرداخت میکنیم.»
وبسایت نود اقتصادی که به جریان اصولگرا نزدیک است نیز در خبری نوشته بود که «دولت رئیسی در دو ماه نخست فعالیت خود، اقدام تورمزا و خطرناک دولت روحانی در چاپ پول برای رفع کسری بودجه را متوقف کرده است. بر این اساس متوسط رشد ماهانه پایه پولی در ماههای مرداد و شهریور به ۰/۱۵ درصد سقوط کرده که ۱۲ برابر کمتر از متوسط رشد ماهانه پولی در دولت روحانی است.»
عبدالناصر همتی رئیس پیشین بانک مرکزی در دولت حسن روحانی به این ادعای ابراهیم رئیسی واکنش نشان داده و در صفحه توئیترش نوشته که تأمین کسری از طریق فشار به بانکها و صندوقهای آنها منجر به اضافه برداشت سنگین از بانک مرکزی میشود. نتیجه استقراض غیرمستقیم را آمارهای پولی پایان مهر مشخص میکند.
عبدالناصر همتی نوشته «اعلام شد که از شهریور ماه هیچگونه استقراضی از بانک مرکزی نبوده است. خوب است بدانیم تامین کسری از طریق فشار به بانکها و صندوقهای آنها نیز منجر به اضافه برداشت سنگین از بانک مرکزی میشود، که شده است. نتیجه، استقراض غیرمستقیم و بسط پایه پولی است. آمارهای پولی پایان مهرماه مشخص میکند!»
آمارهای دیگری که اخیرا مطرح شده نیز با تردیدهایی روبروست. برای نمونه علی صالح آبادی رئیس جدید بانک مرکزی مدعی شده رشد اقتصادی در سه ماهه بهار امسال یعنی در سه ماه پایان دولت دوم حسن روحانی ۶.۲ درصد بوده و افزوده که «اقتصاد ایران بطور قابل توجهی از رکود خارج شده و اکنون در مسیری مستحکم برای بهبود اقتصادی قرار دارد.»
به گفته علی صالح آبادی آخرین آمارهای منتشره حاکی از رشد ۶.۲ درصدی تولید ناخالص داخلی ایران در فصل دوم سال ۲۰۲۱ است که دستاورد قابل توجهی با وجود محدودیت شدید ایران در دسترسی به منابع خارجی خود و در نتیجه عدم امکان خرید واکسن از خارج به دلیل تحریمهای آمریکا است.
رئیس کل بانک مرکزی افزوده که در تابستان امسال «بخش غیر نفتی ۴.۷ درصد رشد کرده که نشاندهنده آن است که اقتصاد ایران بطور قابل توجهی از رکود خارج شده و به سمت بهبود حرکت کرده است. علاوه بر این، به دلیل سیاستهای حمایتی مالی و پولی دولت و بانک مرکزی ایران، نرخ بیکاری در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۱ به ۸.۸ درصد رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل یک درصد کاهش را نشان میدهد.»
آمارهای ارائه شده از سوی علی صالح آبادی در حالی مطرح شده که دولت با کاهش شدید درآمدهای ارزی، تحریم و قرارداشتن در فهرست سیاه FATF روبروست و در داخل نیز به گفته ابراهیم رئیسی خزانه خالی است و کسری بودجه و رکود گریبان اقتصاد را گرفته است.
عبدالرضا مصری نایب رئیس مجلس شورای اسلامی گفته که ۴۵۵ هزار میلیارد تومان درآمد از منابع مالیاتی و سود شرکتها را در بودجه ۱۴۰۰ داریم و در مقابل ۹۱۹ هزار میلیارد تومان هزینههای اجتناب ناپذیر داریم.
به عقیده برخی کارشناسان اقتصادی عدم پردخت بدهی تأمین اجتماعی، عدم همسانسازی حقوق کارمندان و بازنشستگان، مخالفت با افزایش سطح عمومی دستمزدها، مقاومت در برابر اجرای قانون رتبهبندی آموزگاران، تخلف قانونی در عدم استخدام پرستاران از جمله مواردی است که دولت ابراهیم رئیسی برای جبران کسری بودجه است.