وزیر نفت دولت سیزدهم جمهوری اسلامی مدعی شده که وضعیت فروش نفت در دو ماه گذشته بهبود یافته و در روزهای آینده نیز «بحث صادرات فرآوردههای نفتی» از سوی وزارت نفت پیگیری خواهد شد.
جواد اوجی وزیر نفت دولت ابراهیم رئیسی معروف به «قاضی مرگ» عصر روز سهشنبه ۱۱ آبان ۱۴۰۰ در نشست کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی شرکت کرد. او با ارائه گزارشی از شرایط فروش نفت، گاز و پتروشیمی مدعی شده طی دو ماه گذشته وضعیت فروش نفت ایران بهبود یافته است.
وزیر نفت در حاشیه این نشست به خبرنگاران گفته که «الحمدالله به لطف پروردگار، همت همه همکاران و پشتیبانی و کمک دولت، وضع فروش نفت بسیار بهتر شده است و از توان و ظرفیتهای مختلف داخلی و خارجی در این زمینه استفاده میکنیم.»
او از توافقاتی برای تهاتر نفت تحریمی ایران خبر داده و گفته که «دولت طرحهای مطلوبی در قالب مشارکت در پروژههای سرمایهگذاری به ویژه پروژههای سنواتی مشخص کرده است که اینها به زودی کلید میخورد.»
او در ادعای دیگری با بیان اینکه «الحمدالله از یکی دو هفته آینده صادرات فرآوردههای نفتی نیز از سر گرفته میشود» گفته که «قول میدهم با برنامههای وزارت نفت و دولت سیزدهم، به ویژه با افزایش ظرفیت پالایشگاهی فرآوردههای نفتی ظرف ۴ تا ۵ سال آینده به میزان ۱.۴ میلیون بشکه، به ظرفیت ۲.۱ میلیون فعلی افزوده میشود.»
این ادعا در حالی مطرح میشود که تحریمهای ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی، فروش نفت ایران را محدود کرده است. از سوی دیگر آمارها نشان میدهد تغییر سیاست آشکاری از سوی کشورهایی چون چین که خریداران نفت تحریمی ایران بودند رخ داده است.
اتاق بازرگانی ایران شهریور امسال از کاهش ۹۹ درصدی صادرات نفت این کشور به چین خبر داد. صادرات نفت ایران به چین در هفت ماه اول سال ۲۰۲۱ ارزشی معادل ۱۱ میلیون دلار داشته است. با توجه به میانگین ۵۰ دلاری قیمت هر بشکه نفت، صادرات نفت ایران به چین حدود ۳۱ هزار بشکه برآورد میشود. این در حالیست که نفت تحریمی ایران با تخفیف ۴ تا ۶ دلاری در هر بشکه از سوی چین خریداری و مبالغ زیادی نیز به دلالانی که با چراغ خاموش نفت را صادر میکردند پرداخت میشد. رشوهها و تخفیفها سبب شده بود درآمد حاصل از فروش هر بشکه نفت برای ایران خیلی کمتر از دیگر کشورهای صادرکننده نفت باشد.
از سوی دیگر همزمان با اعلام خبر کاهش صادرات نفت ایران به چین، میزان فروش نفت کشور عربستان به چین رشد قابل توجهی داشته است. عمان، عراق، کویت و امارات چهار کشور دیگر هستند که در این دوره میزان فروش نفت آنها به چین نیز افزایش یافته تا کاهش خرید نفت ایران توسط چین جبران شود.
رویترز پیش از این سهم صادرات نفت ایران تا پایان ماه مارس سال جاری را حدود روزانه یک میلیون بشکه برآورد کرده بود.
ایران در سال ۲۰۱۸ حدود ۹ میلیارد دلار نفت به چین فروخته بود اما به نظر میرسد فروش نفت ایران به چین در سال ۲۰۲۱ فقط حدود ۱۹ میلیون دلار باشد.
اینهمه در حالیست که همچنان جمهوری اسلامی تلاش دارد وضعیت صادرات نفت ایران را رو به بهبود نشان دهد و خبرهای ضد و نقیضی نیز در اینباره منتشر میشود. خبرگزاری ایسنا امروز چهارشنبه ۱۲ آبان ۱۴۰۰ به نقل از وبسایت واشنگتن فریبیکن درباره واردات نفت چین از ایران نوشت که فروش نفت ایران به چین در ماههای گذشته با وجود تلاش دولت جو بایدن برای بازگشت به توافق هستهای افزایش یافته و نگرانیهای کارشناسان آمریکایی امور ایران را از این موضوع بالا برده است که آمریکا از نقض تحریمهای ایران به منظور ترغیب این کشور به آمدن پای میز مذاکره چشمپوشی میکند.
در این گزارش ادعا شده که چین بطور میانگین نزدیک به ۸۰۰ هزار بشکه در روز نفت خام ایران را در سه ماه اخیر وارد کرده، این میزان تقریبا دو برابر مقداریست که بطور قانونی و در همین بازه زمانی در سال گذشته از ایران میخرید، یعنی وقتی دولت ترامپ با کارزار تحریمهای فلجکنندهاش به جمهوری اسلامی فشار میآورد. افزایش در مقدار نفت خریداری شده چین از ایران در کشاکش تلاش چین و رژیم ایران برای ارتقای روابط دیپلماتیک و اعمال فشار به دولت بایدن جهت لغو تحریمهای ایران رخ داده است.
همزمان خبرگزاری ایرنا نوشته که دادههای شرکت رصد صادرات نفتی رفینیتیو اِیکان (Refinitiv Eikon) نشان میدهد که با واردات حلال ایرانی و افزایش تولید و حمل، صادرات نفت ونزوئلا در ماه میلادی پیش از ۷۰۰ هزار بشکه در روز فراتر رفت.
سید ابراهیم رئیسی (قاضی مرگ) نیز در نشست ستاد هماهنگی اقتصادی دولت در عصر سهشنبه ۱۱ آبان ۱۴۰۰ گفته که حجم فروش نفت در مقایسه با گذشته روند افزایشی دارد و آمار صادرات پتروشیمی نیز در وضع مناسبی است.
او همچنین مدعی شده که «هیچ بنبستی در مسیر حل مشکلات کشور وجود ندارد و اجزای دولت باید به گونهای هماهنگ و نظام یافته عمل کنند تا اقدامات، مکمل یکدیگر و در راستای حل مشکلات کشور باشد.»
همزمان در این جلسه علیاکبر صالحآبادی رئیس کل بانک مرکزی نیز گزارشی از آخرین وضع منابع ارزی، نحوه وصول منابع مالی بلوکه شده در خارج و تدابیر در دست اقدام برای بازگشت این منابع داد.