مقامات جمهوری اسلامی می‌گویند در پی وقوع شدیدترین خشکسالی ایران در ۵۰ سال گذشته، تولید گندم با کاهش روبرو شده. فعالان صنفی کشاورزی می‌گویند خشکسالی یکی از عوامل کاهش تولید است و گرانی کود و بذر، عدم حمایت دولت و قیمت ناچیز خرید تضمینی گندم نیز از عوامل اصلی کاهش تولید گندم هستند. در آنسو اما جمهوری اسلامی حتا برای واردات گندم نیز به موقع اقدام نکرده و کارشناسان نسبت به امنیت غذایی کشور هشدار می‌دهند. قیمت برنج، قوت غالب دیگر در ایران، نیز با افزایش روبرو شده و برنج‌های وارداتی بی‌کیفیت هندی که این کشور در ازای نفت به ایران داده بازار را اشباع کرده است.
بر اساس گزارش‌ها تولید گندم نسبت به سال گذشته، ۳۰ درصد افت داشته و اکنون ایران نیازمند واردات ۱۱ میلیون تُن گندم است.
محمدرضا مرتضوی رئیس کانون صنایع غذایی ایران بار دیگر تأکید کرده که کشور در سال جاری نیازمند واردات هفت‌ونیم میلیون تن گندم دیگر است. محمدرضا مرتضوی به خبرگزاری ایلنا گفته است در هشت ماهه امسال، حدود پنج میلیون تن گندم وارد شده است که کسری آن باید در ماه‌های آینده وارد کشور شود.
محمدرضا مرتضوی با معرفی روسیه به عنوان بزرگترین تأمین‌کننده گندم ایران، گفت که قیمت گندم و سویا در برخی مناطق جهان تا «۸۰ درصد» گران شده و از میان کشورهای تولیدکننده گندم، «آمریکا، استرالیا و کانادا در لیست خرید ما نیستند»، و کیفیت گندم اوکراین نیز «بسیار پایین» است.
به گفته او، روسیه «برای صادرات گندم تعرفه ۷۰ دلاری وضع کرده» و «حمل یک کانتینر از چین در گذشته ۲ هزار دلار بود» اما اکنون «به ۱۰ هزار دلار رسیده است.»
همزمان علیقلی ایمانی نایب رئیس بنیاد ملی گندمکاران گفته که امسال گرانی نهاده‌ها و خشکسالی، تولید گندم را دچار چالش کرد. او وضعیت ذخیره گندم را بحرانی توصیف کرده است: «شرایط کنونی ما به گونه‌ای است که باید وارد مذاکره با هر کشوری که مازاد تولید دارد شویم.»
مسئولان جمهوری اسلامی ایران در سال‌های گذشته بارها از خودکفایی ایران در زمینه تولید گندم خبر داده بودند و حتا در دوران محمد خاتمی جشن خودکفایی گندم برگزار شد.
https://kayhan.london/1400/08/10/%d8%a8%d8%ad%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%af%d8%b1-%da%a9%d9%85%db%8c%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%86%d8%9b-%da%a9%d8%a7%d9%87%d8%b4-%d8%aa%d9%88%d9%84%db%8c%d8%af-%da%af%d9%86%d8%af%d9%85%d8%8c-%d9%81
کاهش تولید گندم به دلیل حشکسالی و گرانی کود و بذر اما تنها مشکل بازار داخلی گندم نیست. بسیاری از گندمکاران نیز به دلیل قیمت ارزان و تحمیلی دولت برای خرید گندم از کشاورزان، گندم خود را به دامداران فروختند. دامداران به دلیل کمبود و گرانی نهاده‌های دامی، غذایی برای دام‌ها نداشتند و حاضر شدند گندم را با قیمتی بالاتر از قیمت مصوب دولت، خریداری کنند.
وبسایت اقتصادنیوز هشتم آبان به نقل از مرتضی جلیل‌وند، یک تولیدکننده آرد، نوشت ایران در پی خشکسالی در تولید گندم دچار کمبود شده و دولت باید هر چه زودتر با اصتفاده از واردات برای رفع مشکل تدبیری بیاندیشد.
اقتصادنیوز تصویری از شبکه‌های اجتماعی را بازنشر کرد که نشان می دهد یک نانوایی در روستای حاجی‌آباد در استان مرکزی اعلام کرده «به دلیل ندادن سهمیه آرد به افغانی‌ها جهت پخت نان از طرف شورای آرد و نان، تا اطلاع ثانوی از نان‌فروشی به افغانی‌ها معذوریم.»
این در حالیست که کمبود گندم در کشور سبب کمبود و گرانی آرد و در پی آن گرانی نان می‌شود. قیمت نان طی یک سال گذشته سه بار افزایش یافته و همین حالا نیز بسیاری از خانوارها برای تهیه نان مورد نیاز دچار مشکل هستند.
روز گذشته «کمپین فعالین بلوچ» گزارش داد اوضاع نابسامان اقتصادی باعث شده است شهروندان بلوچ نان سفره را به صورت قرضی تهیه کنند. بر اساس این گزارش ساکنان منطقه چاه‌جمال-دو که حدود ۱۲ هزار نفر برای تهیه نان اقدام به قرض می‌کنند. این گزارش تأکید کرده که در بسیاری از نقاط سیستان و بلوچستان، شهروندان برای تهیه نان به قرض روی می‌آورند.
همچنین در هفته‌های گذشته قیمت برنج نیز با افزایش زیادی روبرو شده است. نان و برنج دو قوت غالب و اصلی مردم در ایران هستند و خانواده‌های نیازمند در صورت عدم دسترسی به این دو ماده خوراکی، در عمل هیچ جایگزین ارزانتری ندارند.
فعالان صنفی معتقدند اقدامات دولت سبب «تشنج» در بازار برنج شده است. محمد مختاریانی نایب رئیس انجمن واردکنندگان برنج گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به معطل ماندن برنج‌های بخش خصوصی در گمرکات، گفته که «ابتدا باید قبول کنیم ما در حوزه برنج کسری داریم و نیازمند واردات هستیم، بنابراین واردات برنج امری مذموم نیست ضمن اینکه در سال جاری ستاد تنظیم بازار و گمرک اعلام کردند با توجه به وضعیت واردات و خشکسالی که در کشور اتفاق افتاده نگرانی های زیادی درباره تامین برنج مورد نیاز وجود دارد.»
به گفته محمد مختاریانی در خردادماه امسال جلسه‌ای درباره لغو ممنوعیت فصلی واردات برنج (که از ۳۱ تیر تا ۳۱ آبان ماه در فصل برداشت این محصول برقرار می‌شود) برگزار شد و در این جلسه با ۱۳ رأی موافق و یک رأی مخالف که مربوط به وزارت جهاد کشاورزی بود تصمیم گرفته شد ممنوعیت فصلی در سال جاری لغو شود.
این فعال صنفی افزوده که با توجه به شرایط موجود فعلاً فقط می‌توان ثبت سفارش انجام داد و نمی‌توان برنجی وارد کرد و این صحبت‌ها فقط منجر به این شد که برنج خارجی در مبدا از جمله در هند بین بیش از ۱۰ درصد گران شود.
از سوی دیگر جمیل علیزاده شایق دبیر انجمن برنج کشور نیز گفته که «به دلیل اعمال تحریم‌ها ما در ازای نفتی که به هندوستان می‌دهیم چاره‌ای جز این نداریم که برنج از این کشور وارد کنیم و از آنجایی که ما تنها از هندوستان می‌توانیم برنج وارد کنیم این کشور محصولات بی‌کیفیت خود را برای می‌فرستد. در حالی که برنج هندی تا ۳ سال پیش کیفیت قابل قبولی داشت.»
جمیل علیزاده شایق نیز معتقد است که «افزایش قیمت برنج خارجی ناشی از بی‌توجهی سازمان‌های نظارتی است» و گفته که «دولت در ۳ سال اخیر نتوانست مشکلات اقتصادی به وجود آمده در کشور را حل کند به همین دلیل تحریم‌ها و آمریکا را مقصر اصلی مسائل پیش‌آمده جلوه داد.»
