آمارهای وزارت نیرو حاکیست که با وجود بارشهای مساعد اخیر همچنان بارندگیهای ۱۰ استان کمتر از مدت مشابه در سال قبل است.
اطلاعات منتشر شده از سوی وزارت نیرو نشان میدهد از ابتدای سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ میانگین ارتفاع ریزشهای جوّی در ایران به ۲۱۸ میلیمتر رسیده که این رقم در مقایسه با میزان بارندگی در مدت مشابه سال آبی گذشته ۸۱درصد افزایش دارد، اما همچنان نسبت به میانگین بارش در دورههای مشابه ۵۳ سال اخیر یکدرصد کاهش نشان میدهد.
این گزارش همچنین حاوی این اطلاعات است که باوجود افزایش بارندگیها، در ۵۲ روز سپری شده از سال آبی جاری، همچنان بارندگی ۱۰ استان کمتر از سال آبی گذشته است و وضعیت آبی این استانها حتا نسبت به سال گذشته وخیمتر نیز شده است.
بر این مبنا، پس از ورود سامانههای باران در هفتهی اخیر استانهای گیلان، مازندران و گلستان پُربارانترین استانهای کشورند و استانهای خراسان جنوبی، سمنان و هرمزگان ۳ استان کمباران و خشک به شمار میروند.
آنگونه که وزارت نیرو اعلام میکند، بر اساس آمارهای بارندگی استانهای مرکزی و جنوبی ایران وضعیت بارشی «نامناسبی» نسبت به مدت مشابه سال قبل دارند. ضمن اینکه میزان بارندگی در ۲ استان بارانخیز خوزستان و ایلام به طرز هولناکی نسبت به متوسط ۵۳ سال اخیر ۷۷درصد کاهش پیدا کرده است؛ اما بجز ۱۰ استان کمبارش، بقیه استانها، حداقل در مقایسه با سال آبی قبل بارندگیهای مساعدتری دارند.
در حال حاضر استانهای مرکز، شرقی و جنوبی کشور وضعیت نامناسب بارشی را نسبت به مدت مشابه پارسال داشتهاند که در این میان استان بوشهر با ۰.۵ میلیمتر، خراسان جنوبی با ۰.۲۴میلیمتر و خراسان رضوی نیز با یک میلیمتر بارندگی به ترتیب سه استان کمبارش کشور از ابتدای سال آبی جاری تا تا هفته دوم آبانماه بودهاند.
طبق این آمار، میزان بارندگی استانهای بوشهر و خراسان جنوبی نسبت به متوسط بلندمدت (۵۲ ساله) به ترتیب ۹۲ و ۹۳درصد کاهش داشته، البته از ۳۱ استان کشور که با افزایش بارندگی قابل توجهی نسبت به سال گذشته همراه بود، ۸ استان دارای کاهش بارش هستند.
بر این اساس، میزان بارندگیهای کشور از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهرماه) تا ۱۴آبانماه به ۱۴میلیمتر رسیده است که این رقم در مقایسه با بارشهای مدت مشابه سال گذشته (۵.۴میلیمتر) افزایش ۱۵۸درصدی و در مقایسه با میانگین ۵۲ ساله کاهش ۱۵درصدی را نشان میدهد.
وضعیت نامناسب ۱۰ استان کشور باوجود بارندگیهای دو هفتهی گذشته در حالیست که سدهای کشور در طول پنجاه سال اخیر در سطح کمترین ظرفیت خود قرار دارند، چنانکه در حوضه آبریز سدهای تهران ذخیرهها ۴۱درصد کاهش داشته است.
آنگونه که عبدالحسین مجدیزاده معاون شرکت تأمین و تصفیه آبفای تهران در یک برنامه تلویزیونی در صداوسیمای جمهوری اسلامی گفت، بارندگی نیز نتوانسته وضعیت تهران را تغییر دهد، چراکه تنها «۲درصد» بیشتر از مدت مشابه پارسال بوده است.
به گفتهی مجدیزاده، «ذخایر آب تهران با کاهش ۴۱درصدی مواجه شده و موجودی آب در سدها ۲۶۷میلیون مترمکعب از سال گذشته کمتر شده است.»
به گفته او، ۳۵درصد از میزان آب ذخیره در پشت سد کرج کم شده و بارندگیهای فعلی هم به صورت آب جاری وارد سدها نمیشود چرا که عمدتا بهصورت برف است و با سرعت اثرات آن در سدها مشهود نخواهد بود.
در این بین، مسئولان آبفای تهران نسبت به تنبیه مشترکان پُرمصرف هشدار داده و اعلام کردند که فشار آب حدود ۵درصد از مشترکان پُرمصرف تهران را کاهش دهند. ولی آنگونه که روزنامه «همشهری» در گزارش خود نوشته، خبرهای تأیید نشده حاکی از این است که آب و فاضلاب تهران در ابلاغیهای به همه شرکتهای زیرمجموعه دستور داده است فشار آب همه مشترکان تهران را کاهش دهند تا بتوان بحران کمآبی پاییز را پشت سر گذاشت.
آنطور که مجدیزاده معاون شرکت تأمین و تصفیه آبفای تهران گفته، بحران کمآبی در تهران با کاهش مصرف «۱۰درصدی» شهروندان قابل مدیریت است و از جیرهبندی احتمالی جلوگیری میکند.
بخش بزرگی از آب آشامیدنی تهران از طریق ذخایر زیرزمینی تأمین میشود که با وجود کاهش دمای کشور و بارانهای شدید و سیلابها، سدهای پایتخت پُر نشده است.
به گفته مجدیزاده، امسال به دلیل شیوع کرونا و گرمی هوا، مصرف آب افزایش پیدا کرده و در تهران فقط در ۱۸ روز کمتر از ۳میلیارد لیتر آب مصرف شده و مصرف در بقیه روزها بالاتر از این مقدار بوده است.
محمد شهریاری مدیر دفتر تأسیسات آبی و برقابی شرکت آب منطقهای تهران نیز تأثیر بارندگیهای اخیر در وضعیت تهران را «بسیار اندک» توصیف کرد و گفت که «ورودی آب به این سدها با کاهش ۳۴درصدی از ابتدای سال آبی در مقایسه با سال آبی گذشته مواجه است.»
طبق گفتههای او، از اول مهرماه تا کنون در تهران ۳۲.۸ میلیمتر بارندگی ثبت شده و موجودی سدها اکنون ۴۰۴ میلیون مترمربع است که در مقایسه با ذخیره ۶۶۹ میلیون مترمکعبی روز مشابه در سال گذشته، «حدود ۲۶۵میلیون مترمکعب کاهش را نشان میدهد.»
آنگونه که این مقام مسئول توضیح داده، بارندگیها مشکل کمآبی تهران را حل نمیکند «چراکه کاهش ذخایر و منابع آبی در سال آبی گذشته بیسابقه بوده و ما با این کاهشها وارد سال آبی جدید شدیم.»
بر این اساس، هماکنون موجودی سد امیرکبیر حدود ۷۵میلیون مترمکعب است در حالی که در روز مشابه پارسال ۱۱۵ میلیون مترمکعب بوده است.
همچنین موجودی سد طالقان نیز از ۲۶۳میلیون مترمکعب در سال گذشته به ۱۹۴میلیون مترمکعب و سد لتیان از ۴۵میلیون مترمکعب به ۲۳میلیون مترمکعب کاهش یافته است.
علاوه بر این، موجودی سد لار طی امسال ۳۶ میلیون مترمکعب بوده و در مقایسه با موجودی ۷۹ میلیون مترمکعبی پارسال، ۴۳میلیون مترمکعب کاهش را نشان میدهد.
مدیر دفتر بهرهبرداری و نگهداری از تأسیسات آبی و برقابی شرکت آب منطقهای تهران اضافه کرد: موجودی سد ماملو نیز از ۱۶۷میلیون مترمکعب در سال ۹۹ به ۷۶ میلیون مترمکعب در سال ۱۴۰۰ کاهش یافته است.