قاچاق خاک بالاخره تایید شد؛ از دوران خاتمی تا کنون ادامه دارد؟!

رئیس گروه مهندسی حفاظت از آب و خاک سازمان تحقیقات کشاورزی پدیده قاچاق خاک در ایران را تأیید کرد ولی گفت که در سطح وسیع رخ نمی‌دهد چرا که حمل آن دشوار است!

در حالی‌ که قاچاق خاک با وجود هشدارهای جدی کارشناسان نسبت به افزایش چشمگیر از سوی نهادهای مربوطه تکذیب شده، اکنون حمیدرضا پیروان رئیس گروه مهندسی حفاظت از آب و خاک سازمان تحقیقات کشاورزی این امر را بر اساس مشاهدات عینی خود تأیید کرده است.

او گفت که خودش در دهه ۷۰ خورشیدی در منطقه پارس جنوبی مشاهده کرده که یک نوار نقاله از خشکی به سمت دریا در حال انتقال بار است و وقتی پیگیری کرده متوجه شده که «قرار بوده در این محموله سنگ صادر شود اما بجای سنگ، خاک را بار کشتی‌ها کردند.»

پیروان گفت که در بازدیدهای میدانی شواهدی از قاچاق خاک به ویژه در سواحل جنوبی کشور بارها مشاهده شده است.

او گفت که قاچاق خاک از سوی نهادهای مربوطه تایید نمی‌شود و سازمان جنگل‌ها و مراتع به عنوان مسئول حفاظت از منابع طبیعی و همچنین وزارت کشاورزی نیز تا امروز هیچ گزارشی در این زمینه نداده است.

چندی پیش علی مراد اکبری معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در جمع خبرنگاران خبر قاچاق خاک را تکذیب کرد و گفت: «تا این لحظه هیچ نامه محرمانه و غیرمحرمانه و یا مستندی به دست ما نرسیده که خاک کشاورزی از ایران قاچاق می‌شود. بنابراین گزارش با وجود رد و تاییدهای خبر قاچاق خاک باید این موضوع با جدیت از سوی مسئولان کشور دنبال شود تا سرمایه‌های کشور را با دست خود خارج نکنیم.»

این در حالیست که به گفته پیروان، در فرایند خام‌فروشی که اکنون در ایران بسیار شایع است، امکان قاچاق خاک بسیار وجود دارد. ضمن اینکه به خریداران معادن شن و ماسه یک محدوده چند کیلومترمربعی واگذار می‌شود و آنها در زمان برداشت از معادن مقداری از خاک آن منطقه را با خود قاچاق می‌کنند.

این پژوهشگر حوزه آب و خاک روش قاچاق خاک را اینگونه توضیح داد که به همراه گیاهان تزئینی مقداری خاک صادر می‌شود و این چنین حجم قابل توجهی از خاک مرغوب کشور را صادر و از دست می‌دهیم.

رئیس گروه سازمان تحقیقات کشاورزی، قاچاق خاک را امری وسیع و مثمر ندانسته ولی گفته که «مشاهدات عینی من این مسئله را تایید می‌کند.»

پیروان مقصد نهایی خاک‌های قاچاق را کشورهای حاشیه خلیج فارس اعلام کرد که «خاک مرغوبی برای کشاورزی ندارند به همین دلیل خاک ایران به این کشورها قاچاق می‌شود آنها از خاک ما برای خشک کردن سواحل و ساخت و ساز استفاده می‌کنند.»

بر اساس قانون حفاظت از خاک، فروش و صادرات خاک ممنوع و قاچاق به شمار می‌رود ولی این پدیده بارها توسط کارشناسان متعدد گزارش داده شده است.

پرویز اوسطی نایب رییس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی اما به روال دیگر مقامات مسئول، در پاسخ به قاچاق خاک ایران گفته که گزارشی در این زمینه به‌ ‎دست ما نرسیده است.

سمیه رفیعی رییس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی نیز گفته که «تا به امروز منبع قابل استناد گزارشی در این زمینه به کمیسیون کشاورزی ارسال نکرده است به همین دلیل نمی‌توانم نه این خبر را تایید و نه آن را تکذیب کنم. کشورما وسیع است به‌همین دلیل باید با تمام توان از خاک که عنصر ارزشمندی است حفاظت کنیم.»

این نماینده مجلس شورای اسلامی مبنای تایید با تکذیب این خبر را گزارش‌های وزارت جهاد کشاورزی خواند و گفت که «قانون تغییر کاربری اراضی باغ‌ها تصویب شده است مطابق با این قانون اگر در هر نقطه‌ای ترکیب و ساختار زمین زراعی برهم بخورد مصداق تغییر کاربری دارد و مسئولان جهاد کشاورزی و افراد ساکن شوراها و دهیارها آنها را طبق قانون گزارش می‌دهند.»

حسین زارعی دبیر اجرایی خانه کشاورز بوشهر با رد خبر قاچاق خاک کشاورزی گفت: «خبری مبنی بر قاچاق خاک به‌دست ما نرسیده است.»

وی ادامه داد: «اخباری مبنی بر قاچاق خاک صنعتی و معدنی به گوش ما رسید اما تا به امروز گزارشی از قاچاق خاک کشاورزی به‌دست ما نرسیده است.»