در آستانه‌ی یلدای زیبا، جشن دیگری از جشن‌های ملی ایرانیان هستیم. هزاران سال پیش مردمان ایران، در چنین شبی، یعنی بلندترین شب سال، در کنار درخت سروی که با پارچه‌های رنگین و سنگ‌های درخشان زینت می‌شد، به جشن و پایکوبی می‌پرداختند.
در آن روزگاران هنوز ارزش‌ها و رازهای طبیعت شناخته شده نبود و ایرانیان چون دیگر مردمان جهان عناصر طبیعت را قدرت‌ها و یا خدایانی می‌دیدند که می‌توانند بر زندگی و بود و نبود آنها اثراتی شگرف داشته باشند. برخی از مردمان جهان از این قدرت‌های طبیعی به شدت می‌ترسیدند، اما ایرانیان همه‌ی عناصر طبیعت را دوست داشتند و خورشید را به عنوان بزرگترین و «مهر»بان‌ترین خدا ستایش می‌کردند چرا که نور و انرژی گرمابخش آن را نجات‌دهنده‌ی زندگانی خویش می‌دانستند.
نیاکان ما می‌پنداشتند که خورشید یا مهر در پایان بلندترین شب سال متولد شده تا پیروزی روشنایی و گرما را بر تاریکی و برودت اعلام کند.
با کشف رازهای طبیعت مقام خدایی از عناصر طبیعت گرفته شد. اما ایرانیان جشن‌های خود را چون موهبتی زمینی حفظ کردند، موهبتی واقعی، ملموس، شاد و همگانی. و چنین است که بیشتر جشن‌های ایرانی تا امروز و اکنون زنده و شاد و امروزین مانده است.
در چند دهه گذشته نیز با اینکه حکومت اسلامی از برگزاری جشن‌های ملی در اماکن عمومی جلوگیری می‌کند و با تمام امکاناتی که دارد می‌کوشد تا عیدهای مذهبی را جایگزین آنها کند، اما مردمان ایران، چه در داخل و چه خارج ایران، با همه‌ی مشکلاتی که دارند، هر سال بیشتر و بهتر از گذشته جشن‌های خود را برگزار می‌کنند.
ما در بنیاد میراث پاسارگاد باور داریم جشن یلدا که یکی از زیباترین جشن‌های جهانیست، جایش در فهرست میراث غیرملموس جهانی خالیست و به همین دلیل هم در سال ۲۰۰۷ (۱۳۸۶) با فرستادن پرونده‌ای، جهانی شدن آن را به یونسکو پیشنهاد دادیم.
متاسفانه ازنظر قانونی دولت‌ها مسئول فرستادن جشن‌های ملی به یونسکو می‌باشند و حکومت اسلامی به دلیل تعصب مذهبی، و به دلیل ستیزی که با فرهنگ ایرانی ما دارد، «تعزیه» و «قالیشویان عاشورا» و«اربعین» و «عقیقه» و دیگر مراسم مذهبی را شایسته جهانی شدن می‌داند و نه تنها از فرستادن یلدا و مهرگان و سده و دیگر جشن‌ها و آیین‌های انسان‌مدار ایرانی برای جهانی شدن سر باز می‌زند بلکه به عناوین مختلف آنها را سرکوب می‌کند.
با اینهمه بیداد، غمی نیست؛ ما و یلدای زیبای ما همچنان که تاریخ هزاران ساله گذشته نشان داده، از این دوران سخت نیز خواهیم گذشت.
ما باور داریم که همچنان پیروزی لشکریان مهر و روشنایی بر لشکریان اندوه و بیداد، تردیدناپذیر است؛ می‌دانیم که یلدا و دیگر جشن‌های ایرانی ما، به همت مردمان با فرهنگ و انسان‌مدار پیروز و سرفراز خواهد ماند.
بیایید امسال نیز در کنار درخت همیشه سبز یلدا تولد خورشید زیبای سرزمین‌مان را جشن بگیریم؛ خورشیدی که تا جهان برجاست پیروزی‌اش بر تاریکی همیشگی‌ست.
زندگی‌تان روشن و یلدایتان خجسته باد
شکوه میرزادگی
از سوی بنیاد میراث پاسارگاد
یلدای ۲۰۲۱
