حاشیه‌های حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در لایحه بودجه سال آینده همچنان ادامه دارد. وزیر اقتصاد دولت سیزدهم گفته بجز دارو و نان برای اقلام دیگری ارز دولتی ارائه نخواهد شد. یک نماینده مجلس شورای اسلامی حذف ارز دولتی در برخی اقلام را «آسیب‌زا» دانسته و همچنان کارشناسان اقتصادی نسبت به عوارض این اقدام در شرایط کنونی درآمد و زندگی مردم هشدار می‌دهند.
احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی دولت سیزدهم اعلام کرده که در بودجه سال ۱۴۰۱ کشور «به غیر از دارو و نان برای سایر کالاها ارز ۴۲۰۰ تومانی نخواهیم داشت».
هفته گذشته اعلام شد که با وجود هشدارها درباره افزایش فشارهای اقتصادی بر مردم در صورت حذف ارز «ترجیحی»، دولت ابراهیم رئیسی (قاضی مرگ) لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ را با حذف ارز ۴۲۰۰ هزار تومانی به مجلس شورای اسلامی فرستاده است.
در حال حاضر شش قلم کالای اساسی شامل گندم، جو، ذرت، سویا، روغن خام و دانه‌های روغنی همراه با بخشی از داروها و تجهیزات پزشکی ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت می‌کنند.
اظهارات وزیر اقتصاد و دارایی جمهوری اسلامی در مورد حذف ارز ترجیحی برای نهاده‌های دامی در حالی بیان می‌شود که مدیر اتحادیه دام سبک کشور اوایل ماه مهر با اشاره به کاهش پنجاه درصدی مصرف گوشت در ایران گفته بود که مصرف سرانه گوشت در ایران از ۱۲ کیلوگرم در سال به شش کیلوگرم رسیده است.
تیم اقتصادی دولت ابراهیم رئیسی از ابتدای فعالیت رسمی خود از امرداد امسال تا کنون بر حذف ارز «ترجیحی» اصرار دارد. پیش از این لایحه دو فوریتی حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی ارسال شد اما نمایندگان فوریت آن را رد کردند.
https://kayhan.london/1400/08/23/%d8%af%d8%b3%d8%aa-%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa-%d9%82%d8%a7%d8%b6%db%8c-%d9%85%d8%b1%da%af-%d8%af%d8%b1-%d9%be%d9%88%d8%b3%d8%aa-%da%af%d8%b1%d8%af%d9%88%d8%9b-%d9%85%d8%ae%d8%a7%d9%84%d9%81
اکنون در حالی حذف ارز دولتی در لایحه بودجه سال آینده پیش‌بینی شده که این اقدام همچنان مخالفان و منتقدان زیادی دارد. کارشناسان اقتصادی معتقدند اساسا قیمت‌گذاری ۴۲۰۰ تومانی برای دلار اقدامی اشتباه بوده اما حذف آن به شکل ناگهانی سبب ایجاد موجی از گرانی در اقلام خوراکی خواهد شد و فشار مضاعفی بر اقشار فرودست و کم‌درآمد وارد خواهد کرد.
کامران ندری اقتصاددان گفته تورمی که قرار است در ازای حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی در اقتصاد شکل بگیرد غیرقابل پیش‌بینی است.
به گفته کامران ندری مشکلی که به وجود می‌آید این است که وقتی قیمت اقلام اساسی اعم از مرغ، تخم‌مرغ، گوشت گوسفند، نان و غیره افزایش پیدا می‌کند موجی از انتظارات شدید تورمی به وجود می‌آید. یعنی به لحاظ روانی و بعد از رشد قیمت کالاهای اساسی، جامعه به سمت خرید همه اقلام کالایی هجوم می‌برد چون به این می‌اندیشد که با گران شدن کالاهای اساسی سایر اقلام و کالاها نیز دچار رشد قیمتی می‌شوند. بنابراین یکی از نگرانی‌های اصلی این است که نمی‌توان به درستی پیش‌بینی کرد اجرای این سیاست چه تاثیری بر تورم دارد و چگونه از طریق فعال کردن انتظارات تورمی قیمت‌ها را بالا می‌برد.
امان‌الله قرایی‌مقدم آسیب‌شناس اجتماعی نیز در اینباره به روزنامه جهان‌صنعت گفته که «دولت قول داده ارز دولتی برای کالاهای اساسی از جمله نان و دارو حذف نشود و ادامه خواهد داشت. بنابراین اگر بتوانند این قضیه را در خصوص توزیع عادلانه تامین دارو و نان نظارت کنند، با حذف ارز دولتی از رانت‌ها و اختلاس‌های درون‌سازمانی جلوگیری می‌شود، چرا که یک نفر با استفاده از ارز دولتی به اندازه صدها میلیارد تومان سود برده است.»
تعدادی از نمایندگان مجلس نیز با حذف ارز «ترجیحی» مخالف هستند. رضا تقی‌پور نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر گفته که «پیش از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی حتماً باید روشنگری و تبیین لازم در جامعه انجام شود. ارز ۴۲۰۰ تومانی به دلیل سوءمدیریت و عدم کنترل و نظارت لازم آنطور که باید و شاید تاثیری در قیمت مایحتاج عمومی و سفره مردم نداشت اما حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی هم باید کاملاً حساب شده باشد.»
به گفته این نماینده مجلس شورای اسلامی «حذف یکباره ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌تواند در برخی موارد آسیب‌زا باشد. برای حذف ارز دولتی باید تدابیر و چاره‌اندیشی لازم اتخاذ و راه حل جایگزین آن هم لازم است در نظر گرفته شود.»
رضا تقی‌پور افزوده که «باید مطابق با اطلاعات ثبت شده مردم، دهک‌های درآمدی مختلف جامعه مشخص شوند و پس از حذف ارز دولتی هم باید متناسب با وضعیت معیشتی مردم از آنان حمایت شود. وضعیت مطلوب آن است که بتوانیم دهک‌های مختلف جامعه را از یکدیگر تفکیک کنیم و باید به صورت هدفمند یارانه و دیگر حمایت‌های معیشتی به گروه‌های هدف تخصیص پیدا کند.»
