ثبت جهانی «خوشنویسی ایران» توسط وزارت میراث فرهنگی در یونسکو تنها یک گزارش عملکرد انجمن خوشنویسان در ۴۰ سال گذشته بوده است.
وزارت میراث فرهنگی و گردشگری ۲۵ آذرماه از ثبت جهانی «خوشنویسی ایران» در فهرست آثار جهانی یونسکو خبر داه بود که با واکنشهای منفی هنرمندان خوشنویسی روبرو شده که آن را یک ادعای دروغین میدانند.
این وزارتخانه که پرونده خوشنویسی ایران را به اسم «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوشنویسی در ایران» در بخش «برنامههای خوب پاسداری» در یونسکو ثبت نموده، به گونهای اطلاعرسانی کرده که گویا «خوشنویسی ایران» به ثبت جهانی رسیده است.
در عوض اما ترکیه پروندهاش را با عنوان «خوشنویسی سنتی در هنر اسلامی در ترکیه» ارائه داده و در بخش «میراث مُعرف ناملموس» نیز به ثبت رسانده است.
وزارت میراث فرهنگی ۱۳ آذر ۱۴۰۰ از ارسال پرونده «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوشنویسی در ایران» به شانزدهمین جلسه کمیته محافظت از میراث فرهنگی ناملموس در سازمان یونسکو در پاریس خبر داد.
همزمان ترکیه پرونده «خوشنویسی سنتی در هنر اسلامی در ترکیه» و ۱۶ کشور عربی را با عنوانِ «خوشنویسی عربی، دانش، مهارت و شیوهها» ارائه کرد که همگی ثبت شدند.
حالا حمیدرضا قلیچخانی استاد خوشنویسی میگوید، آنچه وزارت میراث فرهنگی ثبت کرده، در بخش برنامههای خوب پاسداری است و محتوایش گزارش و شرح کار انجمن خوشنویسان در طول ۴۰ سال اخیر در حوزه آموزش خوشنویسی است و خوشنویسی ایران به عنوان میراث به ثبت نرسیده است.
این استاد خوشنویسی در این رابطه گفته که «درواقع این تنها پروندهای است که در آن گفتهاند ما در این ۴۰ سال، ۳۰۰ شعبه زدهایم و نمیدانم ۴۰ هزار نفر آمده و دوره عالی را نزد ما گذراندهاند و ما به این هنر اهمیت دادهایم!»
او این پرونده را ابتر و فاقد کارکرد دانست و افزود که «چه بسا اگر تمرکز را بر ثبتِ به عنوان مثال میرعلی تبریزی، واضع خط نستعلیق میگذاشتند گامی بسیار موثرتر در مسیر ثبت خطوط ایرانی تعلیق، نستعلیق و شکسته در یونسکو بود.»
قلیچخانی پیشنهاد ثبت سریع خطوط ایرانی شامل تعلیق، نستعلیق و شکسته را داده و افزوده است «چون کشورهای دیگر پیش از آنکه ما دست بجنبانیم این کار را انجام خواهند داد» چنانکه پیش از این نیز ترکیه پیشدستی کرد و کاغذ ابر و باد ابداع ایران و هند را به نام این کشور به ثبت رساند.
این استاد خوشنویسی عمل میراث فرهنگی را فرصتسوزی خواند که در مقایسه با عملکرد ترکیه در ثبت «میراث معروف ناملموس» به عنوان «خوشنویسی سنتی در هنر اسلامی در ترکیه» نیز «سوء مدیریت و بیتوجهی مدیران» جمهوری اسلامی را میتوان دید.
قلیچخانی با بیان اینکه «این خبر چندان بزرگ و میمون و مبارک نیست» گفت که «این اتفاق اگر نمیافتاد هم نمیافتاد و چیزی نیست که چشماندازی ایجاد کند».
عزتالله ضرغامی پاسدار و رئیس سابق صداوسیمای جمهوری اسلامی در دولت جدید، وزارت میراث فرهنگی و گردشگری را اداره میکند و در طول این مدت کوتاه با ابراز سخنانی که نشانگر بیتوجهی و حتا عناد او به میراث فرهنگی و تاریخی ایران است، انتقادهای جدی به او شده است. اکنون با این ثبت دروغین به نظر میرسد، ضرغامی از تجریبات خود در دههها دروغپردازی در صداوسیمای جمهوری اسلامی در این وزارتخانه نیز سود میبرد تا به تخریب وسیع و گستردهی میراث فرهنگی و هدر رفتن فرصتهای ثبت میراث تاریخ کهن و پربار ایران بپردازد.