تداوم وخامت اوضاع اقتصادی؛ دولتمردانی که فقط «شعار» می‌دهند و خرابکاری می‌کنند

طرح‌های اقتصادی دولت سیزدهم که در پنج ماه گذشته مطرح شده یا به اجرا نیز درآمده همواره مورد انتقاد کارشناسان بوده است. در حالی که افرادی که اکنون تیم اقتصادی سیزدهمین دولت جمهوری اسلامی را تشکیل می‌دهند انتقادهای جدی به عملکرد دولت پیش داشته و وعده اجرای برنامه‌های کارآمد برای بهبود شرایط اقتصادی را داشتند.

احسان خاندوزی وزیر اقتصاد یکی از پرحاشیه‌ترین وزرای دولت سیزدهم در نخستین ماه‌های فعالیت این دولت بوده است. احسان خاندوزی که دانش‌آموخته اقتصاد است و از مجلس شورای اسلامی راهی هیئت دولت ابراهیم رئیسی شد، بارها از جایگاه نماینده مجلس یازدهم نسبت به عمکرد دولت روحانی انتقادهای شدید مطرح کرده و مشکلات اقتصادی کشور را قابل حل ارزیابی کرده بود.

او همچنین وعده‌های زیادی به عنوان وزیر پیشنهادی ابراهیم رئیسی معروف به «قاضی مرگ» داده بود تا از مجلس شورای اسلامی رأی اعتماد بگیرد. با اینهمه عملکرد چند ماه گذشته احسان خاندوزی قابل پذیرش نیست.

کاظم رجایی یکی از اساتید اقتصاد خطاب به وزیر اقتصاد گفته که «این لوکوموتیو دارد ته درّه می‌رود؛ پس از بحران بنزین ۱۳۹۸ ما به مردم گفتیم دولت مستقر که به دنبال تعامل با غرب بود مسئول این اقدام است. اگر در دولت رئیسی اقدام مشابهی رخ بدهد، اینبار ما به مردم چه بگوییم؟ بیایید بعد از این جلسه من دست شما را می‌گیرم و به حاشیه شهر می‌برم؛ به شیخ‌آباد و شادقلی‌خان برویم. آنجا را ببینید مردم چه وضعی دارند. این مردم فردا یقه من و شما را می‌گیرند.»

کاظم جلالی این سخنان را در نشست وزیر اقتصاد با استادان اقتصاد دانشگاه قم مطرح کرده؛ نشستی که به گزارش رسانه‌های داخلی، اساتید دانشگاه حاضر در آن انتقادهای تندی به عملکردها و بی‌عملی‌های احسان خاندوزی مطرح کردند.

پیش از این نیز خبری درباره اقدام چند نماینده مجلس شورای اسلامی برای استیضاح احسان خاندوزی مطرح شده بود. اوایل آذرماه روزنامه شرق گزارش داده بود که خاندوزی یک قدم به استیضاح نزدیک شده است: «حدود دو هفته پیش بود که بعضی از نزدیکان دولت سیزدهم از تذکر جدی رئیس‌جمهوری به دو عضو کابینه نوشتند و وزیر کنونی امور اقتصادی را یکی از این افراد دانستند. پس از گسترش این خبر غیررسمی به رسانه‌های رسمی، مدیر کنونی روابط‌عمومی این وزارتخانه در توییتی به طور شفاف هرگونه تذکر رئیسی به خاندوزی را از اساس نادرست دانست و چنین روایت‌هایی را شایعات بی‌اساس قلمداد کرد؛ اما حالا اخبار تازه دیگر گمانه نیست و صداهایی در پارلمان ایران از عملکرد خاندوزی انتقاد می‌کنند و می‌گویند فرصت او برای تغییر همیشگی نیست.»

تقاضای استیضاح احسان خاندوزی در توفان توئیتری نیز مورد توجه قرار گرفت. هشتگ «استیضاح وزیر ناکارآمد» و «بورس را دریابید» از سوی کاربران برای کشاندن احسان خاندوزی به مجلس شورای اسلامی داغ شد.

بحران‌های اقتصادی در طی ماه‌های اخیر نه تنها تداوم بلکه افزایش یافته است. گرانی مواد غذایی و افزایش قیمت‌ کالاهای دیگر چون افزایش چند ده درصدی قیمت اتومبیل بر میزان نارضایتی‌ها افزوده است.

افزایش قیمت اتومبیل نیز سبب شد برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرح استیضاح رضا فاطمی امین وزیر صنعت، معدن و تجارت را تنظیم کنند.

https://kayhan.london/1400/09/27/%d8%a7%d8%b3%d8%aa%db%8c%d8%b6%d8%a7%d8%ad-%d8%af%d9%88-%d9%88%d8%b2%db%8c%d8%b1-%da%a9%d8%a7%d8%a8%db%8c%d9%86%d9%87-%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa-%d9%82%d8%a7%d8%b6%db%8c-%d9%85%d8%b1%da%af

اینهمه در حالیست که ابراهیم رئیسی و تیم اقتصادی او همچنان با وعده و سخنان پوچ و توخالی بر بهبود وضعیت اقتصادی اصرار دارند. کارشناسان اقتصادی اما معتقدند شرایط اقتصادی کشور تنها در صورتی بهبود خواهد یافت که مذاکرات به نتیجه برسد، تحریم‌ها برداشته شود و تغییرات اساسی در ساختار اقتصادی کشور صورت بگیرد!

در این میان، ابراهیم رئیسی آخر هفته گذشته به دیدار تعدادی از مراجع تقلید از جمله جوادی‌آملی، علوی‌گرگانی، نوری‌همدانی، سبحانی و مکارم‌شیرازی در قم رفت که معلوم نیست هم خود رئیسی و هم این مراجع اساسا چه درکی از علم اقتصاد دارند! اما یکی از نکات مشترک این دیدارها تأکید این مراجع بر لزوم حل مشکلات اقتصادی بود! به نظر می‌رسد آنها فقط نگران اعتراضات و طغیان مردم به دلیل این مشکلات هستند.

بحران‌های اقتصادی سفره‌های مردم را کوچک و مشکلات زیادی برای اقشار مختلف ایجاد کرده. مقامات جمهوری اسلامی از جمله مراجع تقلید نیز خطر تشدید نارضایتی‌ها و اعتراضات سراسری مردم علیه نظام را دریافته و به همین دلیل این موضوعات را مطرح می‌کنند.

برای نمونه جوادی‌آملی در دیدار با رئیسی گفته که «ما باید مردم را سر سفره خودشان بنشانیم و به کرامت آنها توجه کنیم، همانگونه که خداوند متعال دستور داده است!»

البته جوادی آملی در ادامه با اشاره به دیدارهایی که با مقامات دولت حسن روحانی داشته، گفت: «من در همان ملاقات‌ها تأکید کردم که ما نباید رابطه خود با دنیا را قطع کنیم اما توصیه من این است که هر زمان با خارجی‌ها دست دادید، انگشتان خود را بشمارید!»

ابراهیم رئیسی نیز که گفته می‌شود شش کلاس بیشتر سواد ندارد در همین دیدارها در اظهاراتی عجیب مدعی شده «بنای دولت این است که در حوزه اقتصاد، دست به اعمال سیاست‌های تورم‌زا نزند. امروز بر اساس گزارش‌های مرکز آمار ایران، تورم سیر نزولی پیدا کرده است و تلاش دولت این است که در مسیر تداوم آن حرکت کند!»

او به سیاست‌ دولت سیزدهم در حوزه روابط خارجی نیز اشاره کرده و افزوده است: «دولت تعامل با دنیا و همسایگان را با جدیت آغاز کرده است. صادرات ایران به برخی کشورهای همسایه طی ماه‌های اخیر افزایش پیدا کرده است.»

اینهمه در حالیست که اقتصاددانان و کارشناسان اقتصادی نسبت به شیوه عملکرد اقتصادی دولت ابراهیم رئیسی انتقاد کرده و شرایط اقتصادی را نامناسب ارزیابی می‌کنند. وحید شقاقی کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه کشور در دهه ۹۰ رشد اقتصادی نداشته است گفته که اقتصاد ایران در ۱۰ سال گذشته جمع شده بود و کمترین رشد اقتصادی را داشته است.

وحید شقاقی افزوده که اقتصاد ایران در ردیف ۲۲ اقتصاد جهانی قرار دارد و در ۱۰ سال گذشته حدود ۲۰ درصد کوچکتر شده است.

به گفته وحید شقاقی شهری «موتور محرک رشد اقتصادی، سرمایه‌گذاری است. برای افزایش سرمایه‌گذاری لازم است که شاخصه‌های کلیدی ثبات داشته باشد.»

همچنین برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز نسبت به وضعیت کنونی اقتصاد کشور هشدار می‌دهند. محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی معتقد است بخش‌های مختلف اقتصاد از جمله بخش کشاورزی شرایط خوبی ندارند.

محمدرضا پورابراهیمی گفته که «وضعیت کشاورزی در سال زراعی گذشته وضعیت مناسبی نداشته است و واردات گندم ۲ میلیون تن بیشتر از سال‌های پیش بوده است. دلیل آن هم، عواملی از جمله کم آبی و خشکسالی‌ها بوده است.»

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی همچنین مدعی شده است که «بخش خدمات به دلیل فراگیری کرونا آسیب دید اما به مرور با بازگشایی‌های صورت گرفته، شرایط بهبود یافت. درآمد نفتی هم از رشد اقتصادی مناسبی برخوردار بوده است و در رشد اقتصادی کشور تاثیر مثبتی داشته است.»