شاخص فلاکت در تابستان سال ۱۴۰۰ به ۵۵.۴ درصد رسید. استان‌های لرستان، کردستان و چهارمحال و بختیاری در صدر شاخص فلاکت کشوری قرار گرفته‌اند.
شاخص فلاکت در تابستان سال ۱۴۰۰ در حالی به ۵۵.۴ واحد درصد رسیده که در یک دهه اخیر بی‌سابقه به شمار می‌رود. شاخص فلاکت در کنار نرخ تورم و نرخ بیکاری از شاخص‌های مهم در اقتصاد هر کشور است چرا که از طریق آن می‌توان سطح معیشت افراد جامعه را مورد بررسی قرار داد.
بطور کلی شاخص فلاکت برابر با مجموع نرخ تورم و نرخ بیکاری است. این مفهوم برای اولین بار در سال‌های ۱۹۷۰ به منظور نشان دادن میزان سلامت اقتصاد یک کشور توسط آرتور اوکان مطرح گردید. هرچه حاصل این مجموع بیشتر باشد به معنی آن است که مردم سختی بیشتری را تحمل می‌کنند. افزایش شاخص فلاکت یعنی یا تورم افزایش زیادی یافته، یا نرخ بیکاری بالا رفته و یا هر دو با هم افزایش یافته‌اند.
اما در هر حالت سطح بالای این شاخص نمایانگر وضعیت نامطلوب سلامت اقتصاد در هر کشور است. به عبارت دیگر افزایش شاخص فلاکت به صورت کلی نشان می‌دهد افرادی که در سن کار و در جستجوی کار هستند، نمی‌توانند کار پیدا کنند و یا قدرت خرید مردم تحت تأثیر تورم کاهش یافته است.
شاخص قیمت کالا و خدمات مصرفی کل کشور در تابستان ۱۴۰۰ رقم ۳۳۸.۷ بوده است. درصد تغییرات شاخص قیمت کالا و خدمات مصرفی در چهار فصل منتهی به تابستان سال جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل (تورم میانگین) ۴۵.۸ واحد درصد بوده است. همچنین در فصل تابستان امسال نرخ بیکاری جمعیت پانزده ساله و بیشتر حدود ۹.۶ درصد بوده است.
با این اوصاف و جمع کردن این دو متغیر مهم اقتصادی در تابستان سال ۱۴۰۰ می توان شاخص فلاکت را به دست آورد. اگر روند افزایش شاخص فلاکت را از سال ۱۳۹۷ تا تابستان ۱۴۰۰ بررسی کنیم، در می‌یابیم ک افزایش شاخص فلاکت ناشی از افزایش نرخ بیکاری نبوده زیرا نرخ بیکاری در سال ۱۳۹۷ حدود دوازده درصد بود اما در تابستان سال جاری به حدود ۹.۶ درصد رسیده. از طرفی نرخ تورم در سال ۱۳۹۷ تقریبا ۲۶.۹ درصد بوده و در تابستان سال جاری به حدود ۴۵.۸ درصد رسیده است. پس علت افزایش شاخص فلاکت در چهار سال اخیر را می توان با قطعیت متوجه افزایش تورم دانست.
همچنین آمارهای استانی نشان می‌دهد که استان‌های لرستان، کردستان و چهارمحال و بختیاری در صدر شاخص فلاکت کشوری قرار گرفته‌اند، موضوعی که نشان می‌دهد وضعیت بد بیکاری و تورم بالا در این مناطق همان روال گذشته را طی می‌کند و مردم در این مناطق با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.
نکته قابل توجه اینکه در اعتراضات سراسری دی ۹۶ و آبان ۹۸ و تابستان امسال، این استان‌ها از جمله استان‌هایی بودند که اعتراضات گسترده در آنها شکل گرفت.
بر اساس جدیدترین گزارش پژوهشکده لگاتوم نیز که هر ساله گزارش‌هایی درباره عوامل مؤثر در رفاه مردم در کشورهای مختلف ارائه می‌دهد در سال ۲۰۲۱ در بین ۱۶۷ کشور رتبه ایران ۱۲۳ بوده است. رتبه ایران در سال ۲۰۲۰ برابر با ۱۲۱ بوده است.
رتبه‌ی ایران در هر یک از زیرمجموعه‌های این شاخص به این ترتیب بوده است: امنیت: ۱۳۱؛ آزادی فردی: ۱۶۵؛ سرمایه‌ی اجتماعی: ۸۹؛ شرایط سرمایه‌گذاری: ۱۲۶؛ شرایط کسب‌وکار: ۱۵۲؛ زیرساخت‌ها و دسترسی به بازار: ۱۰۴؛ کیفیت اقتصادی: ۱۳۸؛ شرایط زندگی: ۷۵؛ سلامت: ۶۱؛ آموزش: ۷۵؛ محیط‌زیست طبیعی: ۱۵۶
این در حالیست که در رتبه‌بندی سال ۲۰۲۱ لگاتوم برترین کشورها دانمارک، نروژ، سوئد، فنلاند، سوئیس و ضعیف‌ترین کشورها سودان جنوبی، جمهوری آفریقای مرکزی، یمن، چاد، افغانستان بوده‌اند.
جیبوتی به عنوان یکی از فقیرترین کشورها که دارای منابع طبیعی و معدنی تقریبا صفر است، با عملکردی بهتر از جمهوری اسلامی ایران در رتبه‌ی ۱۲۲ قرار داشته و تونس، لبنان و مصر هم موقعیتی بهتر از ایران داشته‌اند.
جدا از این آمارها و تحلیل‌های اقتصادی، شرایط حاکم بر زندگی مردم در ایران نیز فلاکت موجود در کشور را به نمایش می‌گذارد. در همین رابطه وبسایت اقتصادنیوز در گزارشی با اشاره به پدیده نوظهور «اتوبوس‌خوابی» یا «بی‌آرتی خوابی» اشاره کرده و نوشته است پدیده بی‌آرتی‌خوابی را مدیران شهری پدیده تازه‌ای نمی‌دانند اما برخی از مدیران و تصمیم‌گیران گذشته شهر تهران معتقدند که با انکار و فرافکنی مسئله‌ای حل نمی‌شود، و برای حل این موضوع باید جلوی شتاب فلاکت را گرفت.
محمدرضا جوادی یگانه جامعه‌شناس هم با اشاره به فلاکتی که «اتوبوس‌خوابی» آن را به نمایش گذاشته نوشته است که «آنچه در اتوبوس‌خوابی مغفول مانده، واقعیت عریان فقر در اثر سیاست‌های اقتصادی چندساله و چنددهه اخیر و البته تشدید تحریم‌ها و در نتیجه انحلال طبقه متوسط و گسترش مسکینان است.»
در این میان که خبر «اتوبوس‌خوابی» در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شد، مقامات مسئول به این ایده بدیع رسیدند که از اتوبوس به عنوان سرپناه بی‌خانمان‌ها استفاده کنند تا به این ترتیب معضل «اتوبوس‌خوابی» جای خود را در افکار عمومی به یک ایده و راهکار بدهد! باید دید مقامات مسئول چه فکری برای «گورخوابی» و «جوی‌خوابی» و «کارتن‌خوابی» خواهند کرد که سال‌هاست بی‌خانمان‌ها در پایتخت و شهرهای بزرگ به آنها پناه می‌برند.
