کارگران چند معدن بزرگ زغالسنگ در ایران در روزهای گذشته اعتصاب و اعتراضاتی را نسبت به پایین بودن دستمزدها و مشکلات صنفی برگزار کردند. در حال حاضر کارگران معادن «پرورده زغالسنگ طبس» برای افزایش حقوق در اعتصاب بسر میبرند.
کارگران معدن در حالی که در شرایط دشوار کار میکنند و به دلیل رعایت نشدن ایمنی محیط کار شرایط خطرناکی نیز دارند، به دلیل حقوقهای ناچیز هم با فقر و گرسنگی دست و پنجه نرم میکنند.
کارگران معدن شاغل در معادن «پرورده زغالسنگ طبس» نیز از جمله کارگرانی هستند که از سه روز پیش تا کنون اعتصاب کرده و هر روز با حرکت به سوی محل انتظامات این معادن، از ورود و خروج به سایت جلوگیری میکنند.
کارگران هر روز در محل کار خود حاضر شده اما از ورود به تونل خودداری میکنند. مسئولان دولتی و مدیران معدن تا کنون در باره این اعتصاب واکنشی نشان ندادهاند.
به گفته کارگران اعتصاب کننده، اسماعیل زمانی معاون بهرهبرداری در ادعایی دروغ حقوق کارگران را ۸ میلیون تومان اعلام کرده بود اما کارگران با انتشار فیشهای حقوقی ادعای او را رد کردند و گفتند صحبتهای وی دروغ محض است.
همچنین در استان خراسان رضوی ۱۱۰ کارگر معدن زغالسنگ «آق دربند سرخس» نیز به دلیل پرداخت نشدن چند ماه حقوق دست به اعتراض زدند.
کارگران معترض با بیان اینکه ۱۰ ماه است هیچ حقوقی دریافت نکردهاند گفتهاند که جدا از معوقات مزدی ده ماهه، «فعالیت بخش استخراج معدن زغالسنگ آق دربند بعد از حادثه مرگ دو نفر از همکارانمان در شهریور ماه سال ۹۹ به دستور بازرسان اداره کار شهرستان سرخس، به دلیل آنچه که رعایت نشدن ایمنی کار عنوان میشود، با ۱۱۰ کارگر به مدت حدود یکسال متوقف شد.»
به گفته کارگران اگر روند کنونی کار و پرداخت حقوق در این واحد معدنی ادامه داشته باشد فشار کار و مشکلات معیشتی بر کارگران افزایش خواهد یافت.
کارگران معدن زغالسنگ «آق دربند سرخس» گفتهاند که کارفرما هر ماهه به کارگران قول میدهد که معوقات حقوقی آنان را پرداخت میکند اما باوجود روند نسبتا مطلوب تولید زغالسنگ هنوز این وعده محقق نشده است.
پرداخت نشدن دستمزدهای اندک و ناچیز به کارگران معدن تنها مشکل آنها نیست. نبود ایمنی در محیط کار و حتی رفت و آمد در جادههای غیراستاندارد، خطرات جانی برای آنها دارد.
در همین رابطه، امنیت بیش از دو هزار کارگر که در معادن زغالسنگ اطراف طبس مشغول کار هستند، به دلیل خرابی جاده و تأخیر در اجرای بازسازی در خطر است.
طبق گزارش این کارگران، معدنچیانی که در معادن طبس و اطراف آن فعالند، با مشکل رفت و آمد مواجهاند. اکثر کارگران این معادن به دلیل وقوع این مشکل، نگران امنیت جانی خود هستند.
کارگران افزودهاند که از مسیر ۴۶ کیلومتری پیکوه تا معادن زغالسنگ پرورده، حدود ۳۳ کیلومتر آن در سالهای گذشته از محل اعتبارات دولتی آسفالت شد و در حال حاضر ۱۳ کیلومتر دیگر هم در حد زیرسازی و بدون آسفالت باقی مانده است.
غیرایمن بودن جادهها و سرویسهای حمل و نقل برای دیگر کارگران در استانهای دیگر هم به قیمت جان و یا نقص عضو آنها تمام شده است. خبرگزاری ایلنا در گزارشی نوشته که طی دو هفته گذشته ۱۴ کارگر جان باختند و ۳۹ نیروی کار نیز دچار صدمات جزئی و جدی شدند.
در این گزارش آمده که اگرچه عوامل مختلفی مثل خطای انسانی، جادههای غیراستاندارد را میتوان دو دلیل مهم برای سوانح رانندگی معرفی کرد اما بسیاری از کارشناسان ایمنی و بهداشت نسبت به فرسودگی سرویسهای رفت و آمد کارگران انتقاداتی مطرح کردهاند آنهم با وجود هشدارهای بسیار که: جان انسانها ارزشمند است و نباید کارگران را به اجبار سوار ارابه مرگ کنند. وسایل رفت و آمد باید ایمن باشند تا حوادثی مثل آتشسوزی، واژگونی یا بریدن ترمز اتفاق نیفتد.
بر اساس ماده ۱۵۲ قانون کار، در صورت دوری کارگاه و عدم تکافوی وسیله نقلیه عمومی، صاحبکار باید برای رفت و برگشت کارکنان خود وسیله نقلیه مناسب در اختیار آنان قرار دهد. این ماده قانونی که الزامآور است به ضرورت شرایط حمل و نقل آسان اشاره میکند و اینکه وزارت کار باید با تعریف «دوری کارگاه» کارفرمایان را مکلف کند تا سرویسهای مناسب در اختیار کارگران بگذارند. با این حال به نظر میرسد، فرسودگی وسایل نقلیه که در اغلب کارگاههای کشور به چشم میآید، راهکاری برای هزینههای کمتر است که منجر به سوانح مرگبار میشود.
وحید فرحبخش کارشناس ایمنی و بهداشت گفته که «سرویسهای ایاب و ذهاب واحدهای صنعتی و غیرصنعتی از صبح تا نیمههای شب مشغول سرویسدهی هستند یعنی مدت زمان بیشتری از یک خودرو بین شهری مسافت طی میکنند. اتوبوسهای بین شهری ۲۵ نفر ظرفیت دارند اما سرویس فرسوده کارگری اغلب حدود ۴۰ نفر ظرفیت دارند؛ یعنی علاوه بر اینکه کیلومترها بیشتر از آنها استفاده میشود، جمعیت بیشتری را هم جابهجا میکنند.»