رحمان گلزار شبستری کارآفرین، ایدهپرداز و مالک شهرک اکباتان که پس از انقلاب توسط مقامات جمهوری اسلامی مصادره شد، در ویرجینیا آمریکا درگذشت.
رحمان گلزار شبستری هنرمند معمار، کارآفرین، سرمایهگذار و مالک شهرک اکباتان تهران در ۹۲ سالگی در ویرجینیای آمریکا درگذشت. او فارغالتحصیل دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود و ساخت شهرک اکباتان را از سال ۱۳۴۵ آغاز کرد.
در چهل سالگی شهرک اکباتان؛ اعلی حضرت محمدرضاشاه پهلوی به همراه رحمان گلزار، ایده پرداز و مالک پروژه اکباتان#ققنوس_رستاخیز_ایران pic.twitter.com/wtM2tJZx0k
— Manouchehr Bekhradi☼𓃬 (@ProSHaHansHaaHi) February 23, 2019
شهرک اکباتان در غرب تهران پس از انقلاب اسلامی در سال ۵۷، توسط مقامات جمهوری اسلامی مصادره شد و بخش مهمی از آن به وابستگان و مأموران رژیم داده شد.
شهرکی که با وسعت حدود ۲۰۰ هکتار، ۱۵،۶۷۵ واحد آپارتمانی را در قلب خود جا داده و حتا پس از گذشت نیم قرن، رکورد بزرگترین شهرک مسکونی ایران را حفظ کرده است با بهترین مصالح و تجهیزات ساختمانی از جمله وسایل داخلی شامل آشپزخانه و حمام و توالت و وسایل خنککننده و گرمکننده ساخته شد. وقوع انقلاب اسلامی سبب شد که ساخت بزرگترین مرکز فرهنگی و دریاچه این شهرک و همچنین تکمیل آن با فروشگاهها و درختکاری و فضای سبز و پارک به پایان نرسد و متوقف شود. با اینهمه هزاران خانواده و شهروند در حالی ساکن آن شدند که آیندهای مرفه در این شهرک زیبا برای خود متصور بودند.
رحمان گلزار شبستری از سوی اسدالله علم پیشنهاد مسئولیت وزارت مسکن را نیز دریافت کرده بود.
پس از انقلاب وی نیز مانند صدها تن از کارآفرینان و سرمایهداران و هنرمندان مجبور به مهاجرت میشود و یک مرکز خرید در فلوریدا و یک ساختمان اداری در لسآنجلس میسازد.
#رحمان_گلزار_شبستری
۱۳۰۸ _ ۱۴۰۰#شهرک_اکباتان pic.twitter.com/flsiI0MOrR— سام گیوراد (@SaamGivrad) January 16, 2022
این کارآفرین یکی از گنجینههای مدیریت اقتصادی در ایران و از تحصیلکردگان دانشگاه تهران بود که به وقاع بنیانگذار ساختمانسازی نوین در ایران شد.
درگذشت این مهندس معمار که سازه شهرک اکباتان را به یادگار گذاشته، باعث شد تا بار دیگر کاربران شبکههای اجتماعی ایران پیش از انقلاب را که رو به توسعه و پیشرفت داشت با حسرت و اندوه یادآوری کرده و با دوران نکبت کنونی مقایسه نمایند.
کاربران با انتشار تصاویر محمدرضا شاه پهلوی هنگام بازدید از اکباتان در حال ساخت، طرحهای عمرانی دوران سلطنت شاه فقید را با طرحهایی چون مسکن «مهر» در جمهوری اسلامی مقایسه میکنند که غرق در فساد، کلاهبرداریست و با نازلترین کیفیت به شهروندانی ارائه میشود که با نخستین سیل و زلزله، سرپناهشان ویران میشود.
کاربران در توئیتر همچنین نوشتهاند، اکباتان با تکنولوژی صد سال پیش ساخته شده ولی تا ۳۰۰ سال میتواند سرپا باشد و تا ۹ ریشتر در برابر زلزله مقاوم است ولی مسکن مهر را ظاهرا با تکنولوژی مدرن ساختهاند. آیا این نشان نمیدهد ایران از یک سدهی قبل خود نیز عقبتر رفته است؟
برخی دیگر نیز میگویند، اکباتان الگوی موفق صنعتیسازی مسکن در ایران بود که پس از انقلاب مانند همه عرصههای پیشرفت و رفاه، مسیر قهقرا در پیش گرفت.
گفته میشود رحمان شبستری در دوران ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی به ایران بازگشت و طرح جاده تهران- شمال را داد که توسط او به اجرا در نیامد و هنوز هم سرنوشت نامعلوم دارد.
اکباتان در زمینی به مساحت حدود ۵.۹۴ کیلومتر مربع، در سه فاز ساخته شده و بهعلت بهرهمندی از امکانات رفاهی مثل مراکز خرید، مجموعههای آموزشی و ورزشی، بخش زیادی از نیازمندیهای ساکنین در خود شهرک برآورده میشود.
بناهای این شهرک در برابر زلزله یا هرگونه تخریب و دیگری، ایمنسازی شدهاند و ساختمانها منطبق با اصول و بالاترین استانداردهای مهندسی زلزله ساخته شده و عمر مفید مجموعه، بیش از یک قرن برآورد شده است.
سازههای این پروژهی عظیم حدّی مستحکم است که وقتی در دوران جنگ یک راکت موشکی به بلوک ۱۸ فاز ۲ اصابت کرد، تنها همان بخش از بلوک تخریب شد و به سازهی اصلی ساختمان کوچکترین آسیبی وارد نشد.
هر فاز شهرک اکباتان شامل چند بلوک و هر بلوک شامل چند ورودی است. این شهرک دارای ۳۳ بلوکِ از ۵ تا ۱۵ طبقه است و ۱۵ هزار و ۵۹۳ واحد مسکونی دارد.
این مجتمع مسکونی مدرن دارای فضای آموزشی، مهدکودک، انباری، پارکینگ و تصفیهخانه است.
گلزار شبستری برای اولین بار مجتمع مسکونی عظیمی را بنا نهاد که اخبارش در سطح دنیا منتشر شد. محمدرضا شاه فقید، شهبانو فرح پهلوی و چهرههای عالیرتبه دنیا از این شهر کوچک و زیبا بازدید کردند.
قرار بود اکباتان شهرکی کارمندنشین باشد و شهرکی منسجم و دارای تمامی امکانات لازم به مجموعهای از کارکنان مجلس شورای ملی، ارتش شاهنشاهی ایران و هواپیمایی ملی کشور ارائه دهد. انقلاب اسلامی اما همه این روند را متوقف ساخت و معلوم نیست در طول چهل و اندی سال این شهرک و تجهیزات آن تا چه اندازه مرمت و بازسازی و نگهداری شدهاند.