بر اساس گزارشی که از سوی مؤسسه اکسفام منتشر شده دوران پاندمی کرونا سبب افزایش ثروتمندان برتر جهان شده اما در مجموع جمعیت فقرای جهان افزایش یافته و اقشار کم‌درآمد به شدت فقیرتر شده‌اند.
مؤسسه بین‌المللی اکسفام که برای ریشه‌کن کردن فقر و گرسنگی و بی‌عدالتی در جهان فعالیت می‌کند، روز دوشنبه ۱۷ ژانویه ۲۰۲۲ برابر با ۲۷ دی ۱۴۰۰ گزارشی در رابطه با چرخه فقر و ثروت در دوره کرونا منتشر کرده است. بر اساس این گزارش مجموع دارایی‌هایی ۱۰ ثروتمند دنیا به رقم ۱.۵ تریلیون دلار رسیده. این ۱۰ نفر در دوران کرونا روزانه بطور میانگین ۱.۳ میلیارد دلار درآمد داشته‌اند.
مجموع ثروت ۱۰ ثروتمند بزرگ جهان از ۷۰۰ میلیارد دلار به ۱/۵ تریلیون دلار رسیده است. اما این افزایش ثروت برای همه آنها یکسان نیست. برای مثال ثروت ایلان ماسک ۱۰۰۰ درصد افزایش داشته اما ثروت بیل گیتس در مقایسه با آن تنها ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است.
بر اساس رتبه‌بندی فوربس ۱۰ ثروتمند نخست جهان عبارتند از ایلان ماسک مالک تسلا و اسپیس‌ایکس؛ برنار آرنو رئیس گروه فرانسوی «ال و ام اش»، جف بزوس بنیانگذار آمازون؛ لری پیج و سرگئی برین بنیانگذاران گوگل؛ مارک زاکربرگ مدیر فیسبوک؛ بیل گیتس و استیو بالمر مدیرعامل‌های سابق مایکروسافت؛ لری الیسون مدیرعامل سابق اوراکل؛ وارن بوفت سرمایه‌گذار آمریکایی.
گابریلا بوچر مدیر اجرایی اکسفام اینترنشنال گفته که اگر این ۱۰ نفر فردا ۹۹.۹۹۹ درصد از ثروت خود را از دست بدهند، باز هم از ۹۹ درصد کل مردم این سیاره ثروتمندتر خواهند بود. آنها اکنون شش برابر بیشتر از ۳.۱ میلیارد نفر فقیرترین‌ها ثروت دارند.
به گفته گابریلا بوچر نابرابری منجر به مرگ حداقل ۲۱۰۰۰ نفر در هر روز یا یک نفر در هر چهار ثانیه می‌شود. او تأکید کرده که تازه این آمار محافظه‌کارانه و بر اساس مرگ و میر در سراسر جهان ناشی از عدم دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی، خشونت مبتنی بر جنسیت، گرسنگی، و فروپاشی آب و هوا محاسبه شده است.
او گفت: «هیچوقت اینقدر مهم نبوده که اشتباهات خشونت‌آمیز این نابرابری زشت را با پس گرفتن قدرت و ثروت شدید نخبگان از جمله از طریق مالیات- بازگرداندن آن پول به اقتصاد واقعی و نجات جان افراد آغاز کنیم.»
ثروت میلیاردرها از زمان شروع کووید۱۹ بیشتر از ۱۴ سال گذشته افزایش یافته است. حدود ۵ تریلیون دلار بزرگترین افزایش ثروت میلیاردرها از زمان شروع این رکوردشکنی است. فقط یکبار مالیات ۹۹ درصدی بر پول‌های بادآورده‌ی ده ثروتمندترین مرد جهان، می‌تواند هزینه‌ی این موارد را تأمین کند:
تولید واکسن کافی برای جهان
ارائه مراقبت های بهداشتی و تأمین اجتماعی همگانی
تأمین بودجه برای بهبود شرایط آب و هوایی و اقلیمی
کاهش خشونت‌های جنسیتی در بیش از ۸۰ کشور
این گزارش نشان می‌دهد که با شیوع کرونا از اوایل سال ۲۰۲۰ جهان با بی‌سابقه‌ترین رکود اقتصادی از سال ۱۹۲۹ به اینسو مواجه شده. همه‌گیری کرونا بیش از ۱۶۰ میلیون نفر را به کام فقر فرستاده و در این میان سهم اقلیت‌های غیرسفیدپوست و زنان بیش از دیگر گروه‌ها بوده است.
همچنین پاندمی کرونا برابری جنسیتی را از ۹۹ سال به ۱۳۵ سال عقب رانده. زنان در دوره کرونا مجموعاً ۸۰۰ میلیارد دلار درآمد در سال ۲۰۲۰ از دست دادند و اکنون ۱۳ میلیون زن کمتر از سال ۲۰۱۹ شاغل هستند. ۲۵۲ مرد از مجموع یک میلیارد زن و دختر در آفریقا و آمریکای لاتین و کارائیب ثروت بیشتری دارند.
از سوی دیگر بر اساس گزارش اکسفام این بیماری همه‌گیر بیشترین ضربه را به گروه‌های هدف نژادپرستی وارد کرده است. در طول موج دوم همه‌گیری کرونا در انگلستان، مردم بنگلادشی‌تبار پنج برابر بیشتر از جمعیت بریتانیایی سفیدپوست در معرض خطر مرگ ناشی از کووید۱۹ قرار داشتند. سیاهپوستان برزیل ۱.۵ برابر بیشتر از سفیدپوستان در معرض خطر مرگ ناشی از کووید۱۹ هستند. در ایالات متحده، ۳.۴ میلیون سیاهپوست آمریکایی امروز زنده می‌بودند، اگر که سطح زندگی آنها با سفیدپوستان یکسان می‌بود. اینهمه ارتباط مستقیم با نژادپرستی تاریخی و استعمار دارد.
گابریلا بوچر در عین حال گفته که «همه‌گیری کووید۱۹ هم انگیزه حرص و آز و هم فرصت را با چنان وسایل سیاسی و اقتصادی آشکارا به نمایش گذاشت که از طریق آنها نابرابری شدید به ابزار خشونت اقتصادی تبدیل شده است».
در گزارش اکسفام همچنین به دولت‌ها پیشنهاد داده شده که مالیات بر دارایی و سرمایه افراد ثروتمند را افزایش دهد، با تبعیض‌های جنسیتی و نژادی که با کرونا تشدید شده مقابله کرده و قوانینی را که حقوق کارگران را جهت تشکل و اعتصاب تضعیف می‌کنند تغییر دهند.
این گزارش همچنین تأکید کرده که دولت‌های ثروتمند باید فوراً قوانین مالکیت معنوی یا کپی رایت را در مورد فناوری‌های واکسن کووید۱۹ کنار بگذارند تا کشورهای بیشتری اجازه پیدا کنند واکسن‌های ایمن و مؤثر جهت پایان دادن به پاندمی کرونا تولید کنند.
گزارش سالانه نابرابری جهانی نیز که در دسامبر ۲۰۲۱ بر پایه نتایج یک مطالعه منتشر شد نشان می‌داد افراد بسیار ثروتمند جهان از بحران بهداشت و تندرستی ناشی از کووید۱۹ سود زیادی برده‌اند و این موضوع نابرابری‌ها و عدم توزیع عادلانه ثروت را عمیق‌تر از پیش کرده است. برای رفع این مشکل اقتصاددانانی که در این مطالعه شرکت داشتند، مالیات تصاعدی بر ثروت را بر اساس «هر که بام‌اش بیش، برف‌اش بیشتر» آنهم در مقیاس جهانی پیشنهاد کرده‌اند.
بر اساس گزارش سالانه نابرابری جهان، ۵۲ فرد ثروتمند جهان طی ۲۵ سال گذشته شاهد افزایش سالانه ۹.۲ درصد در ارزش ثروت خود بوده‌اند که بسیار بالاتر از گروه‌های اجتماعی کمتر ثروتمند است.
همچنین سهم زنان از کل درآمد جهانی ناشی از کار، کمتر از ۳۵ درصد است در حالی که در سال ۱۹۹۰ این رقم نزدیک به ۳۰ درصد بود.
این گزارش اروپا را نسبت به دیگر مناطق جهان نسبتا برابر توصیف کرده بود بطوری که ۱۰ درصد ثروتمندترین افراد ۳۶ درصد از سهم درآمد را در اختیار دارند. این در حالیست که خاورمیانه و شمال آفریقا نابرابرترین منطقه از نظر توزیع ثروت هستند زیرا ۱۰ درصد ثروتمندترین افراد جامعه ۵۸ درصد از درآمد را به خود اختصاص داده‌اند.
