کمیته دستمزد شورای عالی کار رقم «سبد معیشت» را حدود ۹ میلیون تومان در ماه تعیین کرد. آخرین محاسبه فعالان اقتصادی از هزینه سبد معیشت در پاییز امسال ۱۲ میلیون تومان در ماه بوده است. رقم حداقل حقوق سال ۱۴۰۱ قرار است اوایل اسفندماه بر مبنای ۹ میلیون تومان تعیین شود.
رقم سبد معیشت خانوارهای کارگری ۸ میلیون و ۹۷۹ هزار تومان تعیین شد؛ این در حالیست که بسیاری از کارگران و فعالان کارگری معتقدند هزینه‌های واقعی زندگی بسیار بیش از این مقدار است.
پیشتر در پاییز امسال برخی تحلیلگران رقم سبد معیشت را که شامل حداقل هزینه‌های ضروری یک خانوار سه تا چهار نفره است ۱۲ میلیون تومان در ماه محاسبه کردند. نیمه تابستان امسال نیز مرتضی بختیاری رئیس کمیته امداد خط فقر ۱۰ میلیون تومانی در سال ۱۳۹۹ را تأیید کرد: «برآوردها نشان‌دهنده آن است که بطور متوسط در دوره زمانی ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۸ حدود ۳۳ درصد از جمعیت کشور زیر خط فقر چند بعدی قرار گرفته‌اند و خط فقر از ۹۵۰ هزار تومان در سال ۱۳۹۰ به ۱۰ میلیون تومان در سال ۱۳۹۹ رسیده است.»
https://kayhan.london/1400/11/16/%d8%a7%d9%86%d8%aa%d8%b8%d8%a7%d8%b1-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d8%aa%d8%b9%db%8c%db%8c%d9%86-%d8%b1%d9%82%d9%85-%d8%ad%d8%af%d8%a7%d9%82%d9%84-%d8%af%d8%b3%d8%aa%d9%85%d8%b2%d8%af-%db%b1%db%b4%db%b0
آیت اسدی عضو کارگری شورای عالی کار در ارتباط با محاسبات سبد معیشت به خبرگزاری ایلنا گفته که «در شورای عالی کار، نرخ سبد خوراکی‌ها ۳۲۸۶۶۱۴۳ ریال و نرخ اقلام غیرخوراکی، ۵۶۹۳۲۰۶۲ ریال تعیین شد که محاسبات برای خانوار متوسط ۳.۳ نفره و بر مبنای تورم دی‌ماه صورت گرفته است. اطلاعات مبنا را مرکز آمار ایران ارائه داده و جداول سبد توسط وزارت اقتصاد آماده شده است.»
این نماینده کارگری افزوده که «یکی از پایه‌های اصلی مذاکرات مزدی، همین سبد معاش خانوار است و امیدواریم در جلسات بعدی شورایعالی کار، مزد سال آینده با استناد به رقم سبد حداقلی تعیین شود؛ ضمن اینکه تورم نقطه به نقطه بانک مرکزی نیز مورد توجه خواهد بود.»
آیت اسدی در پاسخ به این سوال که آیا رقم سبد رضایت‌بخش است یا نه گفته که «این سبد، سبدی رسمی است که بر اساس جدول میانگین قیمتی مرکز آمار ایران و بر اساس دستورالعمل‌های این نهاد تهیه شده است؛ رقم‌ها، رقم‌های رسمی هستند و پیشنهاد کارگران، کارفرمایان و یا حتی دولت نبوده‌اند. اما مسئله اینجاست که باید به رقم سبد در مذاکرات مزدی توجه شده و مزد براساس آن تعیین شود.»
نماینده کارگران در شورای عالی کار همچنین گفته که «ناکافی بودن دستمزد منجر به فرار نیروی کار و از دست دادن سرمایه اجتماعی می‌شود و حتی در شرکت‌هایی که ۳۰ یا ۴۰ درصد بالاتر از حداقل مزد، حقوق می‌دهند، کارگران متخصص حاضر به کار کردن نیستند؛ تا زمانی که دستمزد واقعی‌سازی نشود و براساس هزینه‌های واقعی زندگی تعیین نگردد، کارگران متخصص دلگرم نمی‌شوند و بنابراین بحران نیروی کار پیش می‌آید. اگر در شورایعالی کار، دستمزد ۱۴۰۱ عادلانه و مکفی تعیین نشود، بحران نیروی کار در سال آینده تشدید خواهد شد؛ لذا دستمزد باید به گونه‌ای تعیین شود که باعث ابقای نیروی کار شود و از منفک شدن نیروها جلوگیری نماید.»
این فعال کارگری تأکید کرده که «پدیده‌ی فرار نیروی کار، پدیده‌ای است که باید در شورایعالی کار امسال به آن توجه شود؛ کارگران باید دستمزد مکفی، عادلانه و براساس تجربه و تخصص خود دریافت کنند.»
هادی ابوی از دیگر نمایندگان کارگری در شورای عالی کار نیز گفته که «جلسه شامگاه شانزدهم بهمن به سهم خوراکی ها در سبد معیشت کارگران اختصاص داشت و سایر موارد نظیر هزینه مسکن، اجاره بها و ایاب و ذهاب پس از اخذ آمار از مراجع رسمی نظیر بانک مرکزی و همچنین میزان تورم به جلسه هفته سوم اسفند موکول شد.»
اعضای کمیته دستمزد شورای عالی کار در سال‌های گذشته همواره رقم حداقل معیشت یا همان رقم خط فقر را خیلی کمتر از هزینه‌های واقعی در سطح جامعه و بازارها اعلام می‌کردند.
برای نمونه در زمستان سال گذشته در حالی که کمترین رقم خط فقر ۸ میلیون تومان عنوان و رئیس کمیته امداد نیز اعتراف به وجود خط فقر ۱۰ میلیون تومانی کرده، اعضای کمیته دستمزد رقم حداقل معیشت را کمتر از ۵ میلیون تومان ارزیابی کردند. رقم حداقل دستمزد در سال ۱۴۰۰ نیز بر همین مبنا حدود ۳ میلیون تومان تعیین شد.
در محاسبات امسال کمیته دستمزد شورای عالی کار نیز هزینه‌های خوراکی و آشامیدنی ۳۶.۶ درصد و سهم آن از کل هزینه‌ها ۳ میلیون و ۲۸۶ هزار تومان تعیین شده است؛ این در حالیست که گرانی اقلام اصلی خوراکی طی یک سال گذشته بیش از ۶۰ درصد بوده است. این شیوه تعیین رقم سبد معیشت به معنای اینست که حتی با فرض محال به صفر شدن تورم در سال آینده، سفره خانوارهای کارگری و حداقل‌بگیران قطعا در سال ۱۴۰۱ کوچکتر خواهد شد.
