یکی از مدیران شهرداری اصفهان گفته گسترش فرونشست در مناطق مسکونی با تراکم جمعیتی زیاد، سبب تمایز این پدیده مخرب در اصفهان با سایر نقاط کشور شده است.
ایمان بهارلو از اعضای معاونت برنامهریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری اصفهان گفته که برداشت بیرویه از منابع آب و خالی شدن سفرههای زیرزمینی را مهمترین دلیل تشدید فرونشست در اصفهان است.
به گفته ایمان بهارلو در صورت ادامه این روند، وقوع پدیدههایی مانند از بین رفتن آثار باستانی و فرهنگی، خالی شدن مناطق شهری از سکنه، آسیب به شبکه حمل و نقل، جادهها و خطوط راهآهن و راهها و نابودی خطوط انتقال برق، نفت و مخابرات نزدیک خواهد بود.
به گفته او در پنج منطقه این شهر فرونشست ۴ تا ۱۷ سانتیمتری رخ داده است: «در مناطق ۷، ۸، ۱۱،۱۴ و ۱۵ کلانشهر اصفهان بطور متوسط از ۴ تا ۱۷ سانتیمتر بیشترین فرونشست اتفاق افتاده است به گونهای که از ۱۸ هزار و ۱۷۴ بلوک شهری، تعداد ۶ هزار و ۳۰۲ بلوک (معادل۴۴ درصد جمعیت منطقه ) در محدوده فرونشست بیش از ۵۰ میلیمتر قرار دارد.»
این مدیر شهرداری اصفهان افزوده که «فرونشست در حالی در این مناطق اتفاق افتاده که بیشترین جمعیت شهری در منطقه هشت اصفهان و بیشترین ارتفاعات در منطقه هفت قرار گرفته و در منطقه ۱۴ که کمبرخوردارترین و مهاجرپذیرین منطقه است، منازل از استحکام چندانی برخوردار نیستند.»
او با ارائه آمار هولناکی از گسترش فرونشست در شهر تاریخی اصفهان گفته که «در محدوده دو تا ۳ سانتیمتر فرونشست ۷۲۰ هزار نفر جمعیت، در محدوده پنج تا ۷ سانتیمتر حدود ۳۷۲ نفر و در محدوده هفت تا ۹ سانتیمتر حدود ۳۸۹ هزار نفر سکونت دارند.»
ایمان بهارلو همچنین تأکید کرده که تأسیسات حیاتی شهر اصفهان در محدوده فرونشست پنج سانتیمتر به بالا قرار دارند: «نقشه پراکندگی چاههای فضای سبز شهری، پارکها، مراکز خدماتی درمانی، آتشنشانی و جایگاههای سوخت در طبقات فرونشست شهر اصفهان تهیه شده است و بر اساس این نقشه تأسیسات حیاتی شهر اصفهان در محدوده مناطقی با پنج سانتیمتر فرونشست به بالا قرار دارند.»
بر اساس آمار و اطلاعات موجود، در سال ۹۵ فقط ۲ درصد از مساحت استان اصفهان بالغ بر ۲ هزار و ۹۰۰ کیلومترمربع با فرونشست زمین روبرو شد اما آخرین مطالعات نشان میدهد اکنون حدود ۱۰ هزار کیلومترمربع از وسعت استان یعنی ۱۰ درصد آن به صورت خطرناک و بسیار جدی با مشکل فرونشست روبروست.
مهرماه امسال پس از انتشار ویدئوها و تصاویری از سوی شهروندان اصفهان از ایجاد شکاف در خانهها و خیابانهای شهر به دلیل فرونشست، ۱۲ انجمن و سازمان مردمنهاد محیط زیست اصفهان در نامهای به رضا خشنودی معاون دادستان کل کشور از در معرض خطر قرار گرفتن «حیات جمعیت ۲.۵ میلیون نفری کلانشهر اصفهان» ناشی از وخامت بحران فرونشست دشت اصفهان و سراسر این استان هشدار داده و خواستار «رسیدگی عاجل» به این فاجعه شدهاند.
نویسندگان این نامه عدم جریان رودخانه زایندهرود، برداشت بیرویه سفرههای زیرزمینی و سوء مدیریت محیط زیست را دلیل کاهش شدید ایستایی دشت اصفهان خواندند که اکنون به سراسر این استان گسترش یافته است.
سازمانهای مردمنهاد محیط زیست اصفهان هشدار دادند که هویت و شناسنامهی ملی این منطقه نیز در معرض خطر است و پیامدهای تخریب زیستبوم این حوضه آبریز از بحران منطقهای فراتر رفته و به بحرانی در سطح ملی تبدیل شده است.
https://kayhan.london/1400/07/13/%d8%a7%d9%81%d8%b2%d8%a7%db%8c%d8%b4-%d9%86%da%af%d8%b1%d8%a7%d9%86%db%8c%e2%80%8c%d9%87%d8%a7-%d9%86%d8%b3%d8%a8%d8%aa-%d8%a8%d9%87-%d8%a8%d9%8f%d9%85%d8%a8-%d8%b3%d8%a7%d8%b9%d8%aa%db%8c
تغذیه مصنوعی آبخوانها، کاهش مصرف آب در اراضی کشاورزی، بهینهسازی آبیاری فضای شهری، هدایت بارش و سیلابها جهت نفوذ به آبخوان، مقاومسازی ساختمانهای شهری با ضوابط فرونشست، تهیه پیوست مطالعات فرونشست در پروژههای شهری و اصلاح و بازنگری اسناد بالادستی از جمله راهکارها برای جلوگیری از سرعت بالای گسترش فرونشست در این شهر عنوان شده است.
۵۶ میلیون ایرانی در خطر فرونشست زمین قرار دارند و آنطور که مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده، بروز این خطر دو علت مهم دارد: «خشکسالیهای ممتد چندین ساله در کشور»، «استفاده بیرویه از آبهای زیرزمینی».
فرونشست زمین وقتی رخ میدهد که ذخیره آبخوانها یا سفرههای آب زیرزمینی بهشدت کاهش مییابند و با از دست رفتن مقاومت لایههای بالایی زمین، شکافهای عمیق و یا در موارد شدیدتر، چالههایی با عمق بیش از ۶۰ متر و قطری بیش از همین میزان در زمین ایجاد میکنند.
مناطق مختلف ایران در پی مدیریت نادرست آب سالهاست درگیر پدیده فرونشست زمین به دلیل خشک شدن سفرههای آب زیرزمینی هستند. مؤسسه اطلاعاتی و تحقیقاتی «اینتل لب» بر اساس تصاویر ماهوارهای در گزارشی پدیده فرونشست زمین در تهران را «بمب ساعتی خاموش» خوانده و هشدار داده بود که این پدیده جمعیت ۱۳ میلیونی و زیرساختهای پایتخت ایران را تهدید میکند.
بر اساس اعلام مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به ترتیب استانهای اصفهان، تهران، کرمان، خراسان رضوی، البرز، فارس، یزد، همدان، مرکزی، چهارمحال و بختیاری، آذربایجان شرقی، زنجان، قم، اردبیل، کردستان، آذربایجان غربی، خراسان شمالی و کرمانشاه گستردهترین پهنههای فرونشست زمین را دارند.
علی بیتاللهی مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی مهرماه امسال اعلام کرد که ایران رتبه چهارم فرونشست زمین در دنیا را دارد و اگر همین حالا اقدامات لازم صورت نگیرد، این کشور سرزمینی غیرقابل زیست میشود.
https://kayhan.london/1400/07/25/%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86%d8%9b-%d8%b1%d8%aa%d8%a8%d9%87-%da%86%d9%87%d8%a7%d8%b1%d9%85-%d9%81%d8%b1%d9%88%d9%86%d8%b4%d8%b3%d8%aa-%d8%b2%d9%85%db%8c%d9%86-%d8%af%d8%b1-%d8%af%d9%86%db%8c%d8%a7
علی بیتالهی هشدار داده بود در صورت تداوم برداشتهای بیرویه از سفرههای زیرزمینی و مدیریت نکردن کشت و تداوم کاهش بارندگیها، «کمتر از ۱۰ سال برای جبران فرونشست زمین فرصت داریم.»
کارشناسان محیط زیست هشدار میدهند که فرونشستها یک خطر بالفعل است که اکنون به شکل ترکخوردگی ساختمانها، خرابی جادهها، پلها و خسارات در بناها دیده میشود و یک روز میتواند سازهها و تأسیسات را به یکباره در خود فرو ببلعد.
بر اساس این گزارش، در تمام ۶۱۰ دشت ایران بحران فرونشست زمین رخ داده که حدود ۵۰۰ دشت دارای آب شیرین هستند. به تازگی گزارشهای تصویری از نفوذ فرونشست زمین به شهر پُرجمعیت اصفهان شامل باند فرودگاه بینالمللی این شهر و شهرک ۶ هزار نفری نیروی هوایی اصفهان منتشر شده است.
کارشناسان همچنین فرونشست در جنوب غربی تهران را شدیدتر از اصفهان توصیف میکنند، معضلی که گریبان استان «خراسان رضوی»، نیشابور و کاشمر را نیز بطور جدی گرفته است.