رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران: حال سلامت روان مردم خوب نیست!

بنا بر آمارهای رسمی وزارت بهداشت در سال ۹۴ بین ۲۳ تا ۲۵ درصد مردم حداقل یک نوع اختلال روان داشته‌‌اند. حالا در سال ۱۴۰۰ حسن موسوی چلک رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در برنامه‌ای با عنوان «بررسی خشونت‌های اجتماعی و خانوادگی» اعلام کرد: «آمارهای رسمی وزارت بهداشت که سال ۹۴ بر اساس برآورد سال ۹۲ ارائه شد، نشان داد که حال حوزه سلامت روان خوب نبود و بین ۲۳ تا ۲۵ درصد مردم حداقل یک نوع اختلال روان داشته‌‌اند.»

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران بدون اشاره به آمارهای جدید در مورد وضعیت روانی مردم در یکی دو سال اخیر  به  قتل رومینای ۱۳ ساله با داس به دست پدرش و قتل فجیع مونا حیدری زن ۱۷ ساله اهوازی که همسرش در خیابان سر از تنش جدا کرد اشاره کرده و گفته است: «بالاخره خشونت را فقط فیزیکی و دعوا نبینیم. سرقت هم نوعی از خشونت اجتماعی است.»

پیشتر این مقام مسئول در انجمن مددکاری، ایران را دومین کشور غمگین جهان پس از عراق خوانده بود که با انتقاداتی هم مواجه شد. این در حالیست که پیش از این موسسه تحقیقاتی گالوپ نیز اعلام کرده بود که ایران جزو ۱۰ کشور غمگین دنیاست.

نتایج آخرین گزارش سامانه ارزیابی وضعیت روانشناختی سازمان بهزیستی نشان داده است که ۶۸درصد از مراجعه کنندگان دارای افسردگی خفیف، ۱۶ درصد دارای افسردگی متوسط و ۱۶ درصد دارای افسردگی شدید بوده‌اند.

به گفته مهری امیری جانشین معاون دفتر مشاوره و امور شناختی سازمان بهزیستی، بر اساس دقیق‌ترین مطالعه اپیدمیولوژیک جهانی، ناتوانی‌های ناشی از بیماری سلامت روان در ایران، نسبت به کل ناتوانی‌های ناشی از سایر بیماری‌ها ۹.۲۵ درصد است و این وضعیت در سطح جهانی ۴.۸۲ درصد گزارش شده است.

اینهمه در حالیست که طی سال‌های گذشته تا کنون مقامات و کارشناسان وزارت بهداشت همان آمارهای قدیمی مربوط به وضعیت سلامت روانی جامعه را به شکلی تکراری به رسانه‌ها اعلام می‌کنند! از جمله علی اسدی معاون دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت نیز در خردادماه جاری در گفتگویی اعلام کرده بود که حدود ۲۳ تا ۲۵ درصد از گروه سنی ۱۴ تا ۶۵ سال کشور، دارای یک اختلال روانپزشکی هستند یا یک اختلال روانی را تجربه کردند درواقع تعداد این افراد بالغ بر ۱۲ تا ۱۵ میلیون نفر است.

دو سال پیش هم احمد حاجبی مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با اشاره به آمار و ارقام اختلالات روانی در ایران گفته بود که «تا سال ۹۲ شیوع اختلالات روانی در کشور در بازه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال حدود ۲۳.۶ درصد بوده است که سهم شهر تهران ۸۸ درصد است.»

وی با تاکید بر اینکه حدود ۶۰ درصد مردم دارای افسردگی، اضطراب، وسواس و یکی از اختلالات روانی هستند که اطلاعی ندارند گفته بود: «حدود ۴۰ درصد مردم می‌دانند به یکی از اختلالات روانی مبتلا هستند اما فکر می‌کنند خودش خود به خود خوب می‌شود به همین دلیل به روانشناس، مشاور و روانپزشک مراجعه نمی‌کنند و تصور دارند با استراحت کردن، گل گاوزبان خوردن و… می‌توانند خودشان را درمان کنند!»

این مقام مسئول در وزارت بهداشت سال گذشته نیز شیوع اختلالات روانی را بر اساس پیمایش‌های ملی بالای ۲۳ درصد اعلام کرده و گفته بود: «بالاترین اختلال روانپزشکی در کشور اختلال افسردگی است و پس از آن اختلالات اضطرابی در رتبه بعد قرار دارد. اختلالات افسردگی به تنهایی ۱۲.۷ درصد و اختلالات اضطرابی حدود ۱۵ درصد است.»

علیرضا زالی رئیس دانشگاه علوم پزشکی «بهشتی» نیز در آذرماه جاری طی گفتگویی اعلام کرده بود که پیش‌بینی می‌شود از هر ۳ نفر شهروند ایرانی، یک نفر دچار اختلالات روانی باشد که آمار قابل توجهی است.به گفته‌ی او، استان تهران و استان بوشهر بالاترین میزان اختلالات روانی را در کشور دارند.

باز هم پیشتر، ایرج حریرچی سخنگوی وقت وزارت بهداشت در ۲۷ فروردین‌ماه ۱۳۹۸ اعلام کرده بود که که از هر ۴ ایرانی یک نفر به اختلال روانی مبتلاست؛ یعنی حدود ۲۱ میلیون ایرانی به اختلال روانی دچارند.

از سوی دیگر، از ابتدای شیوع ویروس کرونا کارشناسان نسبت به پیامدهای جدی کووید۱۹ بر سلامت روان شهروندان و همچنین نبود متخصصان روانشناختی در ستاد مقابله با کرونا هشدار داده‌اند.

در این رابطه احمد نوربالا دبیر کمیته تازه تأسیس‌شده‌ی تخصصی سلامت روان کووید۱۹ در مهرماه جاری از آمار حدود ۳۰درصدی بروز اختلالات روانی بین ایرانیان پس از شیوع کرونا خبر داده بود.

محمد حاتمی رئیس سازمان روانشناسی کشور نیز در همین زمینه گفته است: «اگر ۶۰۰ نفر در روز فوتی داریم در پسا کرونا تعداد تلفات به لحاظ اختلالات روانی بیشتر خواهد شد و سونامی اختلالات روانی به راه می‌افتد. ضمن اینکه افراد بهبود یافته از کرونا نیز در معرض خطر هستند.»

مشکلاتی مانند خشونت خانگی در دوران قرنطینه و افزایش زنان سرپرست خانوار در پی فوت شوهر نیز از جمله آسیب‌هایی هستند که در این مدت گسترش یافته. به گفته حسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاری اجتماعی، ۱۶درصد افراد جامعه در دوران کرونا خشونت خانگی دیده‌اند و ۵۶درصد افراد تنش شدید داشته‌اند. همچنین دعواهای زناشویی و والدین و فرزندان هم افزایش یافته است.

با اینهمه در ایران بین ۶۶ تا ۷۵ درصد افراد دارای اختلال روانی برای درمان به روانپزشکان، روانشناسان و متخصصان سلامت روان مراجعه نمی‌کنند.