«سهمیه‌های پذیرش کنکور سراسری» موضوع داغ و همیشگی طی دست‌کم سه دهه گذشته است که هر سال با اما و اگرهای فراوان به سرانجام می‌رسد. برخی از این سهمیه‌ها معمولا دلیل شادی طیفی خاص و ناراحتی سایر اقشار جامعه است.
در حال حاضر ۲۶ سهمیه فعال در نظام کنکور کشور ثبت شده که به گفته مسئولان مربوطه، تعدادی از این سهمیه‌ها یا با هم متناقض هستند و یا «دیگر ضرورتی برای حفظ آن وجود ندارد». مسئله‌ای که موضوع عدالت در ورودی هرساله دانشجویان به دانشگاه‌های معتبر کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
داوطلبان کنکور همواره بر این باور بوده‌اند که وجود چنین سهمیه‌هایی غیرمنصفانه است و در خدمت اولویت بخشیدن به سهمیه‌داران نزدیک به حکومت است بدون آنکه شایستگی و توانمندی لازم را برای ورود به دانشگاه داشته باشند در حالی که بی‌زحمت و به سادگی دانشجو می‌شوند!
حالا مسئولان امر مدعی اصلاح سهمیه‌ها شده‌اند و به همین منظور امروز شورای ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور در جلسه‌ای موظف شد طی شش ماه سیاست‌ها و سهمیه‌های کنکور را بررسی کند.
امری که طبق اعلام دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، به کنکور ۱۴۰۱ نمی‌رسد و احتمالا تا ۱۴۰۳ نیز سهمیه‌ای‌ها به همین روال می‌توانند وارد دانشگاه شوند!
منصور کبگانیان دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد ضرورت تشکیل این جلسه گفت: «طی سالیان گذشته بنا به دلایل مختلف، سهمیه‌های متنوعی در نظر گرفته بودیم که الان نیاز است بازنگری شود. اکنون ۲۶ سهمیه فعال در کنکور داریم که اکثرا مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی یا مجلس شورای اسلامی هستند. در صورتی که برخی از آنها لزوم اجرایی ندارند و برخی هم نیازمند ساماندهی هستند.»
کبگانیان «سهمیه بومی‌گزینی» را از مباحث مطرح شده در جلسه عنوان کرد و افزود: «این سهمیه مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است. مزایایش این است که متقاضیان مناطق کم‌برخوردار، شانس قبولی بیشتری پیدا می‌کنند و ماندگاری فارغ‌التحصیلان در استان خودشان می‌تواند خوب باشد.»
وی افزود: «البته نکات منفی هم دارد. اول اینکه داوطلبان مناطق کم‌برخوردارتر شانس قبولی در استان‌ها و دانشگاه‌های شهرهای برخوردارتر را کمتر دارند. پس به نوعی این سهمیه به ضرر عزیزان مناطق محروم است. ضمن اینکه ارتباط بین اقوام و رفت و آمد استان‌ها با این سهمیه کمتر شده است.»
دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره «سهمیه ایثارگران» نیز گفت که «باید مراقب باشیم نکات منفی این سهمیه‌ها پُررنگ نشود. مقداری عدم توازن حداقل سطح علمی در سهمیه ایثارگران گزارش شده و باید دقیق بررسی شود.»
وی تأکید کرد که «ساماندهی این سهمیه‌ها به معنای حذف اینها نیست!»
همچنین «پرهیز از ایجاد شکاف علمی زیاد بین داوطلبان چه با سهمیه و چه آزاد» نکته دیگریست که در این جلسه مطرح شد. کبگانیان در اینباره گفت: «در جلسه این اتفاق نظر وجود داشت که با سهمیه‌های کنکور صفر و صدی برخورد نمی‌شود و سهمیه‌ها ساماندهی می‌شوند، بررسی‌ها امروز ارجاع شد به کمیسیون علم و آموزش و سپس در صحن شورا مطرح می‌شود.»
وی تاکید کرد: «همه سهمیه‌های مصوب در شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی، باید زمان‌دار شوند. سهمیه زلزله در فلان منطقه طبیعی است که تا چند سال محدود باید رعایت می‌شد. ما هم رعایت کرده بودیم اما برخی زمان نگذاشته بودند.»
به گفته‌ی کبگانیان، «ساماندهی سهمیه‌های کنکور مربوط به کنکور ۱۴۰۱ نیست و تغییر در سهمیه‌ها شاید به سال‌های ۱۴۰۲ یا ۱۴۰۳ برسد.»
اینهمه در حالیست که اصطلاح «سهمیه‌ای» سال‌هاست به معنی دانشجویان تنبل و یا فارغ‌التحصیلان رشته‌های مختلف دانشگاهی است که از کیفیت و توانمندی و کارآمدی کافی در رشته‌های مربوطه برخوردار نیستند و به صرف تعلق به گروه‌های عمدتا سیاسی- عقیدتی جمهوری اسلامی و درواقع با «پارتی سهمیه» به مراکز آموزش عالی راه پیدا کرده‌اند.
