دیمتری اوریسکین کارشناس علوم سیاسی روسیه میگوید حمله نظامی به اوکراین در میانمدت به معنی پایان پوتین است. این پایان پوتین است. این کارشناس روس میگوید: البته این اتفاق فردا نمیافتد اما در میانمدت پایان پوتین را رقم میزند.
اما برخی دانشمندان علوم سیاسی گمان نمیکنند که این پایان پوتین باشد با اینهمه دستکم همگی روی یک موضوع توافق داند: اوضاع بیش از آنکه بهتر بشود خیلی بدتر خواهد شد. به راستی نزدیکترین اطرافیان پوتین در مورد جنگ اوکراین چه فکر میکنند؟ آگاهی از این موضوع بسیار دشوار است چرا که اطلاعات کمی درز میکند. در حال حاضر فقط از حالات و صورت وزرا و الیگارشهایی که با پوتین تماس گرفتهاند میشود حدسهایی زد.
در نخستین خبرها نشست شورای امنیت روسیه در ۲۱ فوریه برگزار شد. در چهره نخست وزیر میخائیل میژوستین هنگام قرار گرفتن پشت تریبون نگرانی موج میزد. او تلاش کرد از ابراز حمایت در به رسمیت شناختن جدایی دو منطقه دونتسک و لوهانسک در شرق اوکراین اجتناب کند اما توسط پوتین مجبور به انجام این کار شد. سرگئی ناریشکین که عملیات جاسوسی روسیه در خارج از کشور را رهبری میکند، آنقدر عصبی بود که بارها تلو تلو خورد. پوتین در نخستین روز جنگ در روز پنجشنبه ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ با بازرگانان روس دیدار داشت. از ۳۷ نفر شامل مدیران تمام بانکهای بزرگ روسیه، گازپروم، روس نفت، آئروفلوت و شرکتهای سرمایهگذار بزرگ کشور برای این دیدار دعوت به عمل آمده بود. ولی به روشنی دیده میشد که همگی میخواستند در هر جای دیگری باشند جز در آنجا!
پوتین همچنین الکساندر شوشین را که ریاست اتحادیه صنعتی و تجاری روسیه را بر عهده دارد، فرا خوانده بود. شوشین در یک سخنرانی مقدماتی از بازرگانان خواست تا از فرصت استفاده کرده و شرکتهای خود را برای کار در «شرایط بحرانی» تطبیق دهند. شرکتهای روسی از سال ۲۰۱۴ یاد گرفتهاند که در شرایط سخت کار کنند. شوشین خوشبینانه گفت که همهگیری کووید ابزارهای جدیدی به ما داده است!
پوتین در آن دیدار وعده داد: روسیه همچنان بخشی از اقتصاد جهانی خواهد ماند! و افزود: ما هیچ برنامهای برای آسیب رساندن به سیستمی که بخشی از آن هستیم نداریم!
اما امروز درک سخنان وی در شرایط کنونی بسیار دشوار است. اوضاع اقتصاد جهانی البته بدون روسیه همچنان بسیار خوب است ولی روسیه از طریق تهاجم نظامی به اوکراین، آسیبهای فراوانی به اقتصاد خود وارد کرده و خواهد کرد. آن روز، در آن نشست، مدیران بازرگانی روسیه ساکت و متحیر پشت ماسکهای کرونایی خود اصلا قانع به نظر نمیآمدند. در آن جلسه، پوتین هنوز فردی منطقی به نظر میرسید که میتواند خود را کنترل کند. اما وقتی چهار روز بعد با شمار معدودی از وزرا ملاقات و درباره تحریمهای اقتصادی گفتگو کرد، عصبی و خشمگین بود.
وی گفت: «ما جمع شدیم تا درباره تحریمهایی که جامعه به اصطلاح غربی میخواهد علیه ما اعمال کند، صحبت کنیم». پوتین با نگاهی خیره در حالی که تلاش میکرد تعادل حرکت و بیان خود را حفظ کند، با دلخوری گفت: «من آنها را امپراتوری دروغ مینامم!»
در همین حال، نخست وزیر میخائیل میژوستین و معاون رئیس ستاد سرگئی کیریجنکو چندین متر دورتر نشسته بودند و به رئیس خود نگاه میکردند؛ در حالی که فرماندار الویرا نابیولینا مستقیم به روبروی خود خیره شده بود. در همان زمان، دو الیگارش روس، میخائیل فریدمن و اولگ دریپاسکا به صراحت گفتهاند که جنگ باید پایان یابد.
یک میلیاردر روسی که نخواست از او نام برده شود به رویترز گفت که جنگ هم از نظر اقتصادی و هم از نظر سیاسی یک فاجعه است. او در ادامه میگوید «بازرگانان خوب میدانند پیامد جنگ چه خواهد بود. اما چه کسی به نظر ما گوش میدهد!»
https://kayhan.london/1400/12/10/%da%86%d9%87%d8%b1%d9%87%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%85%d8%b4%d9%87%d9%88%d8%b1-%d8%b1%d9%88%d8%b3%db%8c%d9%87-%d8%a8%d8%a7-%d8%ac%d9%86%da%af-%d9%be%d9%88%d8%aa%db%8c%d9%86-%d9%85%d8%ae%d8%a7
از نظر خارجیها، همه شرایط برای کودتای داخلی علیه پوتین فراهم به نظر میرسد. جنگ برای دوستان الیگارش وی که هر روز شاهد کوچک شدن ثروتشان و لغو مجوز اقامت در اتحادیه اروپا هستند، فاجعهبار است. در افکار عمومی هم هیچ حمایتی دیده نمیشود و همین حالا باعث سقوط شدید روبل شده است. روسهای معمولی به زودی عواقب این حمله نظامی را با افزایش قیمتها و کاهش استانداردهای زندگی احساس خواهند کرد. مردم عادی سعی میکنند تحریمها را به روی خود نیاورند و برخی میگویند که این اولین بار نیست. اما واقعیت این است که اینبار تاثیر این تحریمهای سنگین بسیار بیشتر از بارهای پیش خواهد بود. اینبار اتحادیه اروپا بسیار سریع عمل کرده است. دیمیتری اورشکین رئیس اندیشکده «مرکاتور» در مسکو میگوید سرعت عمل در اجرای این تحریمها باعث میشود که روسهای عادی آنها را مستقیم و واضح به جنگ اوکراین نسبت بدهند نه مانند سال ۲۰۱۴ که با وجود آن تهاجم جنایی، غرب واکنش مناسب نشان نداد. اورشکین به این اعتقاد ندارد که با این کار پوتین بطور مستقیم مورد تهدید قرار میگیرد اما میگوید با این وضعیت موقعیت پوتین در بلندمدت تضعیف خواهد شد.
البته پایان پوتین همین فردا اتفاق نمیافتد، اما در میانمدت دوران پوتین به پایان میرسد. ضربهای که به اقتصاد روسیه وارد میشود بسیار سنگین است و وی هیچ برگ برندهای در دست ندارد. این شرایط احتمالاً باعث میشود که او با هدف پیروز شدن شروع به بمباران شهرهای اوکراین کند تا آنها را زودتر وادار به تسلیم کند. دیمیتری اورشکین میگوید که این اقدام یک جنایت جنگی است که هزاران نفر را به خاک و خون میکشد. یکی کارشناس دیگر علوم سیاسی روس نیز که البته میخواهد ناشناس بماند میگوید «انتقاد از جنگ و این حمله نظامی در روسیه بسیار خطرناک است».
این کارشناس میافزاید «روشن است که به احتمال زیاد در میان نخبگان روسیه نارضایتی از جنگ وجود دارد. اما تلاش برای وادار کردن پوتین به استعفا بسیار خطرناک است. همه کسانی که اکنون در حلقه نزدیک پوتین هستند، خود در معرض تحریم قرار دارند و جایی برای فرار ندارند». وی ادامه میدهد «برای آنها اما مهم نیست که چه اتفاقی بیفتد، آنها به پوتین وفادار خواهند ماند.» به عقیده این کارشناس سیاسی روس، ترس و نگرانی در حال حاضر دو گونه است: یکی اینکه پوتین بمبارانهای گسترده علیه اوکراین به راه بیاندازد تا کییف را به زانو درآورد؛ و دیگر اینکه او در حال سختتر کردن زندگی برای اندک نیروهای اپوزیسیون و معدود رسانههای مستقل است که در روسیه باقی ماندهاند و جرأت ابراز نظر داشتهاند.
مدیران ده رسانه از جمله روزنامه «نوایا گازتا»، ایستگاه رادیویی «اکو مسکوی» و کانال تلویزیونی «دوژد» اکنون تحت پیگرد و سانسور قرار دارند، زیرا بجای اینکه طبق دستور کرملین حمله نظامی را «عملیات ویژه» بنامند، آشکارا از «جنگ» در اوکراین صحبت میکنند. دیمیتری اورشکین تأکید میکند که زمان به سود پوتین نیست.
اینهمه در حالیست که افکار عمومی روسیه خواهان پیروزی آسان است مانند آنچه در کریمه رخ داد. روسها تلفات سنگین در نبرد را نمیپذیرند. با این حال، در حال حاضر، موقعیت پوتین امن به نظر میرسد. هیچکس جرأت نمیکند در این کشتی که همگی سوار آنند تکانی بخورد اما در یک یا دو سال دیگر ممکن است وضعیت متفاوت با امروز باشد.
*منبع: وبسایت خبرهای روز سوئد
*ترجمه و تنظیم: فرامرز نوروزی
