چند روز پیش یک دختر ۱۷ساله اهل یکی از روستاهای خاش در استان سیستان و بلوچستان در اعتراض به کودکهمسری و ازدواج زودهنگام خود را به آتش کشید و جان خود را از دست داد.
یک منبع آگاه محلی با بیان این مطلب به جامعه ۲۴ میگوید: «دختر ۱۷ ساله خاشی که مدت زیادی از ازدواجاش نمیگذشت بدون علاقه و اراده به عقد مردی درآمده بود که فاصله سنی زیادی با او داشت.»
وی با اشاره به مورد خشونت قرار گرفتن و تحت فشار بودن دختر خاشی اضافه میکند: «عدم حمایت خانواده در برابر این خشونتها در نهایت او را به جایی رساند که دست به خودسوزی بزند.»
دختر ۱۷ساله خاش در حالی خود را به آتش کشید که بنا به گفته منابع محلی، در دیماه نیز یک دختربچه ۱۶ ساله دیگر از اهالی شهرستان دلگان این استان در اعتراض به ازدواج ناخواسته و زودهنگام خود را به آتش کشید.
اینهمه در حالیست که سعیده خاشی کنشگر اجتماعی در سیستان و بلوچستان از تولد ٢۴۸ کودک از دختربچههای ١٠ تا ١۴ ساله در سیستان و بلوچستان فقط در ۱۴۰۰ خبر داده است.
بر اساس گزارشهای منتشرشده، استان سیستان و بلوچستان در رتبهی سوم «کودکهمسر»ی در ایران قرار دارد، آنهم در شرایطی که ۳۰درصد ازدواجها به دلیل نداشتن شناسنامه در این استان اساسا ثبت نمیشود.
بنا بر آمار اولیه شمار زاد و ولد امسال که آبانماه از سوی سازمان ثبت احوال کشور منتشر شد، از ۳۰ اسفند ۹۹ تا ۱۶ مهر ۱۴۰۰، یعنی در حدود شش ماه، ۷۹۱ کودک از مادران ۱۰ تا ۱۴ ساله متولد شدهاند؛ این آمار رسمی است که موالید حاصل از ازدواجهای غیررسمی، ازدواج با اتباع بدون هویت و همچنین بدون شناسنامهها جایی در آن ندارد.
تا کنون سیستان و بلوچستان با تولد ۱۲۷ پسر و ۱۲۱ دختر از مادران ۱۰ تا ۱۴ ساله در سال ۱۴۰۰ در صدر این آمار قرار دارد. پس از سیستان و بلوچستان، به ترتیب خوزستان با تولد ۴۸ پسر و ۴۴ دختر، خراسان رضوی با تولد ۳۶ پسر و ۲۹ دختر، گلستان با تولد ۲۵ پسر و ۲۱ دختر، کرمان با تولد ۲۳ پسر و ۲۲ دختر و آذربایجان شرقی با تولد ۲۵ پسر و ۱۰ دختر در صدر آمار کودکان متولدشده از مادران ۱۰ تا ۱۴ ساله قرار دارند.
از سوی دیگر مرکز آمار ایران در تازهترین گزارش خود از ازدواج ۹۷۵۳ دختر ۱۰ تا ۱۴ ساله در بهار سال جاری خبر داده است که بیانگر افزایش ۳۲ درصدی ازدواج دختران ۱۰ تا ۱۴ سال نسبت به دوره مشابه در بهار سال ۱۳۹۹ است. این تعداد ازدواج در بهار امسال در قیاس با آمارهای فصلی دو سال اخیر، بالاترین آمار فصلی ازدواج دختران ۱۰ تا ۱۴ ساله را نشان میدهد. همچنین در این بازه زمانی ۴۵ هزار و ۵۲۲ دختر ۱۵ تا ۱۹ ساله ازدواج کردهاند.
بخش دیگر آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران نیز از طلاق ۱۷۲ دختر بچه ۱۰ تا ۱۴ ساله در بهار ۱۴۰۰ و پدیده «کودکمطلّقه» خبر میدهد.
علاوه بر خودکشی و «کودکمطلّقه» و «کودکمادر»، جنایتهای موسوم به «قتلهای ناموسی» نیز یکی از پیامدهای شوم پدیده «کودکهمسر»ی است که در ایران به موضوعی تکراری بدل شده. تنها در استان خوزستان از سال ۱۳۹۸ تا تابستان ۱۴۰۰، حدود ۶۰ زن به دلایل منتسب به «ناموس» توسط مردان خانواده کشته شدهاند. در سایر استان ها نیز وضعیت بهتر از خوزستان نیست.
در شهریورماه مبینا سوری «کودکهمسر» ۱۴ ساله لرستانی توسط همسر به اصطلاح «روحانی»اش به قتل رسید.
در بهمنماه مونا حیدری «کودکهمسر» ۱۷ ساله، دختری از یکی از طوایف عرب خوزستان توسط همسری که پسرعموی او نیز بود در منطقه خشایار اهواز سر بریده شد.
در خردادماه سال گذشته رومینا اشرفی، ۱۴ ساله در گیلان توسط پدرش و به وسیله داس به جرم عشق نوجوانی و فرار از خانه گردن بریده شد.
فاطمه برحی «کودکهمسر» ۱۷ ساله خوزستانی توسط همسر پسرعمویش به جرم عدم تمایل به ازدواج اجباری، فرار از خانه و پناه بردن به یکی از خانههای امن بهزیستی سر بریده شد.
ریحانه عامری در کرمان توسط پدرش به جرم ورود اندکی دیرهنگام به خانه کشته شد.
گلاله شیخی زن جوان کردستانی به جرم رها نکردن کار و شغل و تسلیم نشدن در برابر خواست و صلاحدید همسرش توسط وی کشته و جسدش سوزانده شد.
به رگبار بسته شدن ۲ دختر ۱۷ و ۱۸ ساله در سیستان و بلوچستان توسط مردان فامیل به جرم فرار از روستای محل زندگی و سفر چند روزه به زاهدان نیز نمونهای دیگر از جنایتهای به اصطلاح «ناموسی» توسط مردان خانواده است.
با اینهمه در جمهوری اسلامی «کودکهمسری» نه تنها قانونی است بلکه نهادهای تبلیغاتی حکومت آن را توجیه و تجویز میکنند. در آذرماه جاری حسن نوروزی نایب رئیس کمیسیون حقوقی مجلس شورای اسلامی در اظهاراتی دختران ۱۳ ساله متاهل را «کودکهمسر» ندانسته و گفته است «کودکهمسری به موارد ازدواج بچه ۹ سال یا ۱۰ سال گفته میشود، اما دختر ۱۳ ساله که دیگر کودک همسر نیست.» این در حالیست که ایران حدود سه دهه است که به کنوانسیون حقوق کودک پیوسته که در آن همه افراد کمتر از ۱۸ سال، «کودک» محسوب میشوند.