یکی از تصمیمات ضدشهروندی مقامات جمهوری اسلامی، ممنوعیت توزیع رایگان اقلام پیشگیری از بارداری و تشویق به استفاده از آنها در شبکه بهداشتی وابسته به دانشگاههای علوم پزشکی در ایران است. این امر باعث شده تا به گفتهی کارشناسان بیماریهای مقاربتی افزایش یابد.
اجرای سیاستهای تشویق به باروری و تبلیغ ازدیاد جمعیت در چند سال اخیر علاوه بر نقض حقوق شهروندی در تصمیمگیری برای فرزندآوری و اجبار در دستیابی به جمعیت مورد تأیید نظام، ابعاد گستردهتر و خطرناکتری به خود گرفته است.
در همین ارتباط با ممنوع شدن ارائه رایگان وسایل پیشگیری از بارداری، در همین مدت کوتاه بطور چشمگیری بیماریهای مقاربتی از جمله زگیل تناسلی، افزایش یافته است. مسعود مردانی رئیس انجمن متخصصین میکروبیولوژی بالینی و بیماریهای عفونی با تایید این خبر میگوید: «واکسن اچ پی وی (سرطان دهانه رحم) به صورت رایگان در کشور ما در دسترس نیست. این واکسن قبلا قیمت کمتری داشت اما به دلیل بالا رفتن نرخ ارز به یک تا ۱/۵ میلیون در هر دوز افزایش پیدا کرده است.»
وی با اشاره به اینکه ابتلا به ویروس اچ پی وی در سالهای اخیر در ایران شیوع بسیاری پیدا کرده، اشاره کرد که بر اساس مستندات، شیوع این بیماری ارتباط مستقیمی با «روابط متعدد جنسی و حفاظت نشده» دارد.
این متخصص بیماریهای عفونی، سیاستهای اخیر دولت مبنی بر افزایش جمعیت را «یک مشکل» خواند که در نتیجه آن «سوزاک، سیفلیس و زگیل تناسلی رو به افزایش است».
او میگوید: «یکی از مشکلاتی که اخیرا رخ داده این است که چون میخواهند جمعیت را افزایش دهند، وسایل جلوگیری از بارداری را مقداری محدود کرده و از دسترسی آسان به کاندوم در درمانگاههای دولتی ممانعت به عمل آوردهاند. با این کار متاسفانه عفونتهای مقاربتی از جمله بیماری سوزاک، سیفلیس و زگیل تناسلی رو به افزایش است.»
مردانی در توضیح مزایای تزریق واکسن اچ پی وی گفت: «از راههای موثر جلوگیری از زگیل تناسلی استفاده از واکسن اچ پی وی است که اسم تجاری آن گارداسیل است که چهارگونه مهم ویروس یعنی گونههای ۱۶، ۱۸، ۱۱ و ۶ را داراست. زمانی که افراد سه دوز از این واکسن را در فاصله دو، چهار و شش ماه میزنند، خوشبختانه دیگر گرفتار این بیماری نمیشوند.»
به گفتهی این متخصص بیماریهای عفونی، دو گونه سرطانزای این ویروس یعنی ۱۶ و ۱۸ در ایران شایع است و «به وفور با موارد سرطان دهانه رحم مواجه هستیم.»
در بیشتر کشورهای دنیا به دختران ۹ تا ۱۱ سال واکسن گاردسیل به صورت رایگان تزریق میشود ولی در ایران این واکسن نه تنها رایگان نیست، بلکه مشمول بیمه نیز نمیشود و قیمت بالایی نیز دارد و از این رو امکان استفادهی همگانی وجود ندارد.
به گفتهی مردانی، یک فرد باید «سه تا چهار میلیون تومان» هزینه کند تا بتواند به صورت کامل علیه اچ پی وی واکسینه شود. هیچ بیمهای هم این واکسن را تحت پوشش قرار نداده. ضمن اینکه این واکسن به دلیل وارد شدن با ارز آزاد بسیار کمیاب است.
این در حالیست که طبق اعلام سال گذشته وزارت بهداشت، ویروس اچ پی وی، حدود ۴ تا ۷درصد در بین زنان ایرانی شیوع دارد و هرساله حدود ۳۷۰ زن بر اثر ابتلا به سرطان دهانه رحم جان خود را از دست میدهند.
در این بین، وزارت دفتر فناوری سلامت بهداشت مدعیست واکسن سرطان رحم را در داخل تولید کرده که قرار بود تا پایان سال ۱۴۰۰ به تولید انبوه برسد که این اتفاق هنوز نیافتاده است.
حالا آنطور که رئیس انجمن متخصصین میکروبیولوژی بالینی و بیماریهای عفونی، گفته، این واکسن به زودی تولید میشود، «اما متاسفانه بجای اینکه واکسن ۴ ظرفیتی و به تبع آن ۹ ظرفیتی آن را بسازند، دو ظرفیت آن را نیز کم کردهاند و واکسنی ۲ ظرفیتی طراحی کردهاند!»
ظرفیتهای دوز واکسنهای اچ پی وی یا همان سرطان دهانه رحم، بر مبنای اطلاعات ژنتیک دستهبندی میشود و واکسن گارداسیل امکان پوششدهی تیپهای بیشتری را دارد. این واکسن محصول کشور آلمان است.
مسعود مردانی درباره ضرورت انجام تست پاپ اسمیر در زنان نیز یادآور شد: «کسانیکه واکسن اچ پی وی تزریق میکنند، شاید در عمرشان یک یا دو بار نیاز داشته باشند که تست پاپ اسمیر بدهند و این مسئله از نظر اقتصادی برای افراد بسیار مقرون به صرفهتر خواهد بود. سرطان دهانه رحم سختیها و هزینههای زیادی را به افراد تحمیل میکند بنابراین توصیه میشود افراد برای تزریق این واکسن اقدام کنند.»
نکته قابل تامل اینجاست که در شهر تهران تعداد افرادی که به مراکز دولتی برای غربالگری و تست پاپ اسمیر مراجعه میکنند، به نسبت، بسیار اندک است. از طرفی ثابت شده، کمترین میزان مراجعهکننده برای این موارد به مراکز دولتی در شهر تهران است و افراد تمایل دارند به مطبهای خصوصی مراجعه کنند.
با توجه به این نکات و همچنین هشدارهایی که سایر متخصصان درباره تبعات منفی ممنوعیت ابزار جلوگیری از بارداری بیان میکنند، نتیجه چنین تصمیمی این خواهد شد که اقشار پُردرآمد که از رفاه برخوردارند، همچنان میتوانند ابزار جلوگیری از بارداری خریداری کنند.
از آنطرف، غالب کسانی که از این تصمیم تاثیر خواهد گرفت، اقشار ضعیف و کم درآمد هستند که کنترلی بر فرزندآوری خود نداشته و صاحب کودکانی میشوند که دسترسی مناسبی به آموزش، بهداشت و امکانات را نیز نخواهند داشت.
با سیاست ممنوعیتها و تبلیغ و تطمیع برای فرزندآوری اگرچه حکومت ممکن است در افزایش جمعیت به هدف خود برسد اما در ارتباط با کیفیت و سطح زندگی، آیندهی ایران را مردمانی تشکیل خواهند داد که در کودکی محروم از هرگونه امکانات و تسهیلات برای رشد فکری و بالندگی بودهاند.