فیروزه نوردستروم- عرفان نورایی متولد ۲۲ شهریور ۱۳۸۰ مخترع جوان ایرانی است که دو سال پیش از زادگاهش تهران به تورنتو کانادا مهاجرت کرد.
این دانشجوی ۲۰ ساله سال دوم رشته مهندسی برق و الکترونیک دانشگاه یورک در ماه سپتامبر ۲۰۲۱ به نمایندگی از کانادا در مسابقات انجمن بین‌المللی فدراسیون‌های جهانی مخترعین International Federation of Inventors’ Association (IFIA) ویژه مخترعان و نوآوران جهان ۲۰۲۱ شرکت کرد. ۳۵ داور از ۳۰ کشور جهان اختراع او را ارزیابی کردند و در نهایت از بین ۳۵ کشور جهان و ۱۰۰۰ اختراع منتخب شرکت کننده در این مسابقات موفق شد مدال برنز این فدراسیون، یکی از آژانس‌های وابسته به سازمان ملل را از آن خود کند.
این جایزه به یک حسگر ارتباط فیبر نوری تعلق گرفت که می‌تواند ذرات نوری را تشخیص دهد و یک مشکل عمده در صنعت فیبر نوری را حل کند.
پس از این موفقیت، مقامات مهم دولتی نظیر شهردار تورنتو، نخست وزیر انتاریو، علی احساسی نماینده مجلس عوام کانادا، وزیر فدرال بیزینس کانادا، سفارت کانادا در آمریکا و کشورهایی چون پرتغال و استرالیا در صفحات شبکه‌های مجازی خود پیام‌های تبریک برای این نخبه جوان منتشر کردند.
او که در کنار فعالیت‌های علمی خود در حزب لیبرال دولت کانادا به رهبری جاستین ترودو نیز فعال است در سپتامبر سال گذشته میلادی در زمان عضویت در شورای مشاوران جوان وزیر تجارت بین الملل و بهبود اقتصادی کانادا موفق شد جایزه دوک ادینبورگ (همسر ملکه الیزابت) را در یک مراسم آنلاین دریافت کند. این جایزه به جوانانی که در جامعه فعالیت‌های داوطلبانه انجام می‌دهند اهدا می‌شود.
عرفان نورایی به علاقه و کنجکاوی خود برای نوآوری و ابداع در دوران کودکی اشاره می‌کند و به کیهان لندن می‌گوید: «در ۸ سالگی مشتاق ساختن چیزهایی با کاغذ، چسب و قیچی و زباله یا وسایل خانگی ازکارافتاده بودم تا قطعه‌‌ای را که در ذهنم بود درست کنم. در آن زمان به خاطر علاقه به فیزیک و الکترونیک مادر و پدرم ماژول‌های الکترونیک برای آموزش علم الکترونیک را برایم به عنوان کادوی تولد یا جایزه درس‌هایم می‌خریدند. آنها همیشه برای شرکت در مسابقات علمی تشویقم می‌کردند».
او ادامه می‌دهد: «در همان دوران به خاطر علاقه زیاد به ناسا و رشته هوافضا ماکت راکت‌ها و شاتل‌ها را طراحی و درست می‌کردم، از شدت این علاقه کتاب‌هایی را می‌خواندم که درک‌اش برای سن من سخت بود، حتا عکس‌های معادلات به من انگیزه می‌داد! به فیزیک و نظریه نسبیت عام آینشتین علاقه داشتم و دارم. الگوها و نظم قوانین طبیعت و زیبایی این الگوها برایم جالب بود.»
این مخترع جوان ایرانی- کانادایی زمانی که تنها ۱۶ سال داشت اولین اختراع خود «سامانه آشکارساز فتونی و نمایشگر تاباش فوتوالکترون» را به جشنواره جوان خوارزمی ارائه کرد و برنده این جشنواره شد. این دستگاه قادر به شناسایی شمارش ذرات فوتوالکترون آزاد شده از یک فلز است و مشخصات کیفی تابش الکترومغناطیسی ذره شتاب گرفته را اندازه گرفته و نمایش می‌دهد.
نورایی وقتی در سال سوم دبیرستان تحصیل می‌کرد در مسابقات رباتیک فیراکاپ با همراهی یک تیم، رباتی ورزشکار طراحی و رتبه اول را کسب کرد. قرار شد او و بقیه اعضای تیم به بیست و سومین کنگره بین المللی رباتیک در تایوان اعزام شوند: «برای گرفتن ویزا مشکل داشتیم، چون تایوان در ایران سفارت ندارد، مقام‌های دولتی هم کمکی نکردند، حتی برای گرفتن ویزا، برایشان مهم نبود که باید به تایوان برویم و ویزا می‌خواهیم، به ناچار خانواده‌های ما خود را به آب و آتش زدند و هزینه سفر را پرداخت کردند. البته از بین ۷ نفر اعضای تیم سه نفر به خاطر هزینه‌ها و قیمت دلار استعفا دادند. در نهایت با وجود اینکه قطعات و امکانات را خودمان تهیه کردیم در این مسابقات رتبه سوم را به دست آوردیم.»
او در ۱۸ سالگی دومین اختراع خود را ساخت. یک حسگر ارتباط فیبر نوری که می‌تواند ذرات نوری را تشخیص دهد و یک مشکل عمده در صنعت فیبر نوری را حل کند. این اختراع وی در سازمان ثبت اختراعات ایالات متحده آمریکا نیز ثبت شده است.
به گفته‌ی نورایی، «در زندگی روزمره کابل‌های فیبر نوری امواج تلفن، اینترنت و تلوزیون را انتقال می‌دهند و جزء مهمی از کانال‌های ارتباط جهانی هستند اما با وجود استفاده زیادی که دارند فناوری کاملی ندارند و با گذشت زمان دچار مشکل می‌شوند مثلا در سطح صنعتی، این کابل‌ها کیفیت و قدرت خود را از دست می‌دهند» وی در ادامه می‌گوید: «سنسوری که من طراحی کرده‌‌ام با ارائه تشخیص و با یک سیستم پردازش فوتونی می‌تواند نویز‌های امواج نوری را کاهش دهد، به نوعی کیفیت قدرت امواج نوری را به کانال ارتباطی باز می‌گرداند. یکی از کاربردهای این سنسور بالا بردن طول عمر کابل‌های فیبر نوری است، همچنین ضایعات زیست محیطی فیبر نوری و تعمیرات پرهزینه آن را هم کاهش می‌دهد و درواقع پتانسیل آن در سطح صنعتی بسیار زیاد است.»
به گفته این مخترع جوان، «زمانی که می‌خواهیم در یک کانال ارتباطی فیبر نوری سیگنال‌های دیجیتال را با نور انتقال دهیم می‌توان از این دستگاه استفاده کرد تا کیفیت سیگنال و قدرت آن حفظ شود بدون اینکه میزان زیادی از سیگنال را از دست بدهیم، در عین حال می‌توان آن را با سرعت و کیفیت بالایی ارسال کرد.»
عرفان نورایی با اینهمه علاقه و استعداد در فیزیک، پس از پایان دبیرستان در ایران و گرفتن مدرک آیلتس زبان تصمیم گرفت به کانادا مهاجرت کند: «می‌خواستم به جایی بروم که از من حمایت کنند، ایده‌هایم را ببینند و به آنها احترام بگذارند، برای راه انداختن استارت‌اپم به من کمک کنند، منابع در اختیارم بگذارند، این موضوع را با خانواده‌‌ام در میان گذاشتم. مادرم تصمیم گرفت مرا همراهی کند، برای رشته مهندسی برق دانشگاه یورک درخواست پذیرش کردم و بعد از مدتی ویزای ما از طرف سفارت صادر شد.»
او ادامه می‌دهد: «وقتی به کانادا رسیدم، ثبت اختراع جهانی طرحم را دریافت کردم، دانشگاه بدون شائبه تمام منابع مورد نیاز مثل قطعات یا آزمایشگاه را در اختیارم گذاشت، بعد از ثبت جهانی طرح‌ام به عضویت رسمی فدراسیون جهانی مخترعین درآمدم.»
عرفان نورایی می‌گوید: «به عنوان یک دانش‌آموز تلاشگر ایده‌های مختلف و دو اختراع ثبت شده داشتم، در جشنواره مهمی در ایران شرکت کردم و از بین هزاران اختراع، مقام کشوری آوردم، اما ربات‌هایم را نمی‌دیدند، آن حمایت و امکانات مالی که باید در اختیارم می‌گذاشتند وجود نداشت، دقیقا برعکس اینجا، اینجا حمایت بی‌شائبه است و من صمیمانه این حمایت‌ها را تحسین می‌کنم و تشکر می‌کنم بابت این سیستم حمایتی که در کانادا وجود دارد.»
به گفته وی، «در ایران مشکل واقعا سیستماتیک و در سطح سیستم آموزشی و تحقیقاتی کشور وجود دارد، موتور پیشرفت یک جامعه محققان هستند که باید حمایت شوند ولی این حمایت صورت نمی‌گیرد. یکی از دلایل بزرگ من مهاجرت بود به جایی که امکانات و منابع در اختیارم بگذارند.»
عضو سابق شورای شهر تورنتو ادامه می‌دهد: «برای جوانانی مثل خودم در ایران ناراحتم، با خیلی از آنها در ارتباطم، ایده‌ها و اختراعات بسیار جالبی دارند، اما حمایت نمی‌شوند، هرکدام خود را به آب و آتش می‌زنند تا به کشوری مثل آمریکا یا کانادا مهاجرت کنند.»
او که پیشتر عضو شورای مشاوران جوان وزیر تجارت بین‌الملل و بهبود اقتصادی کانادا نیز بوده در پایان گفتگو با کیهان لندن می‌گوید: «سیاست را دوست دارم؛ سیاستی که نوآوری صنعت و فناوری و حوزه‌های علمی را پوشش دهد. امیدوارم بتوانم مثل سیاستمداران کانادا صدای جوانانی باشم که در تحقیق و نوآوری فعال هستند ولی مثل من در ایران حمایت نشدند.»
