در روزهای گذشته خبر کاشت درختان زیتون در ۲۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشور آنهم در حالی که این درختان «بی‌ثمر» بودند، بار دیگر ناکارآمدی و برنامه‌های فاجعه‌بار و سرمایه بربادده جمهوری اسلامی را که عمدتا به کارهای نمایشی و تبلیغاتی مشغول است برجسته کرد.
غلامحسین محسنی اژه‌ای رئیس قوه قضاییه هفته گذشته در نشستی با طعنه به اقدامات دولت حسن روحانی به موضوع کاشت نهال‌های بی‌ثمر اشاره کرد. ماجرا از این قرار است که ۸ سال پیش در ۲۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشور زیتون کاشتند، اما این زیتون‌ها به دلیل انجام نشدن تحقیقات درست درباره نهال‌ها، شرایط اقلیمی طرح و سازگاری نهال‌ها با خاک و هوا، میوه‌ای به بار نیاوردند!
مهدی عباسی رئیس شورای عالی زیتون ایران در اینباره گفته که در رابطه با این فاجعه باید وزارت کشاورزی و موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر پاسخگو باشند چرا که در ابتدا کارهای اجرایی را انجام داده‌اند و سپس سراغ تحقیقات و مطالعات رفته‌اند!
مهدی عباسی البته استفاده از اصطلاح «نر» برای این درختان را درست نمی‌داند. اصطلاح «نر» برای نهال‌های زیتون از سوی سید جواد ساداتی‌نژاد وزیر جهاد کشاورزی دولت رئیسی مطرح شد!
حتما نهال‌ها مقصر هستند!
در هزاران هکتار زیتون نر کاشتند که بار نمی‌دهد!
اگر گفتید چند متخصص واقعی کشاورزی، محیط زیست و اقتصاد در این نشست حضور دارند؟! pic.twitter.com/1J5qGhd78W— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 9, 2022
سیدجواد ساداتی نژاد در این جلسه از «۲۰ هزار هکتار از نهال‌های غرس شده غیرمفید زیتون که میوه نمی‌دهد» خبر داده و گفته بود که «بعد از گذشت ۷ سال مشخص شد که نهال‌ها نر هستند و هیچکدام زیتون نمی‌دهند.»
اکنون نه تنها مهدی عباسی رئیس شورای عالی زیتون ایران استفاده از اصلاح «نر» برای نهال یا درخت زیتون را رد کرده بلکه علی فریدونی، عضو هیات علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی کشور (تات) نیز در یادداشتی در اینباره نوشته که «به ضرس قاطع به استحضارتان می‌رسانم درختچه زیتون اعم از وحشی، تزئینی و اصلاح شده و… نر و ماده ندارد! اندام نر و ماده روی یک درختچه و حتی روی یک شاخه قرار دارد که به‌وسیله باد و حشرات تلقیح صورت می‌گیرد! اگر ۲۰هزار هکتار آقای وزیر درست باشد که باردار نشده‌اند، به عوامل دیگری مثل درجه حرارت، سرعت باد و حاصلخیزی خاک مربوط است، نه یکدست بودن و…»
درخت‌های زیتون کاشته شده در طرحی به عنوان «طوبی» کاشته شدند. طرح طوبی از سال ۷۲ آغاز شد و تا سال ۹۰ ادامه داشت که صدور مجوز کاشت در آرامستان و شهرداری توسط افراد غیرمتخصص و همچنین «تحقیق بعد از اجرا» این طرح را با حاشیه‌های زیادی روبرو کرد.
مهدی عباسی رئیس شورای عالی زیتون ایران درباره اجرا و علت شکست این طرح توضیح داده که «به دلیل اینکه یکسری از ارقام نهال زیتون در مناطقی کشت شده‌اند که با محیط سازگاری نداشته‌اند، این عدم نتیجه حاصل شده است. نکته قابل تامل اینکه هیچگاه در رابطه با این موارد از نظرات کارشناسی بحش خصوصی کمک گرفته نشده است و حالا این مسئولان وزارت جهادکشاورزی هستند که باید پاسخگو باشند چرا که باعث و بانی این کار خودشان هستند. این در حالی است که اشتباهاتی که در سال‌های قبل توسط موسسه و وزارت کشاورزی انجام شده، همین حالا به شکل دیگر و با عدم نظارت بر نهالستان‌های غیرمجاز تکرار می‌شود که نتایج آن سال‌های بعد مشخص خواهد شد.»
رئیس شورای عالی زیتون ایران افزوده که «واقعیت این است که وزارت جهادکشاورزی در برخی حوزه‌ها اشتباهاتی را مرتکب شده که حالا نتایج آن هویدا شده است. به عنوان مثال در رابطه با نهال‌های زیتون شاهد کشت ارقامی از نهال در مناطقی از کشور بودیم که مناسب آن مناطق نبود و اشتباه وزارت کشاورزی و موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر این بود که پیش از انجام کار مطالعاتی و تحقیقات کارشناسی، به دنبال مباحث توسعه‌ای رفتند. به عبارتی زمانی تحقیقات و مطالعات آغاز شد که کار از کار گذشته بود و عملیات اجرایی غیرکارشناسی انجام شده بود.»
او در ادامه افزوده که «اشتباه دیگری که اتفاق افتاد در رابطه با اختلاط ارقام بود و در این زمینه کسی که باید پاسخگو باشد، شرکت بخش خصوصی نیست بلکه موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر باید به عنوان نهادی که مجوز و صلاحیت شرکتی را به عنوان تولیدکننده یا واردکننده و دریافت‌کننده ارز تایید کرده است، جواب بدهد. چرا که اختلاط ارقام توسط موسسه‌های غیرتخصصی تولید با مجوز این موسسه انجام شد و در نهایت این گرفتاری‌ها پیش آمد.»
به گفته مهدی عباسی یکی دیگر از اشتباهاتی که اتفاق افتاد این بود که هیچگاه به نوع ارقام نهال‌ها با سازگاری محیط توجهی نشد. به عنوان مثال در شهر شیراز از نهال‌هایی استفاده شد که برای مناطق گرمسیری مناسب نبود. «این در حالی است که باید نظرات کارشناسی در مورد مناطق مختلف پیش از کشت نهال‌ها ارائه داده شود و سپس اعلام می‌شود که چه نوع ارقامی در چه مناطقی کشت شود. اما از آنجا که این اتفاق نیفتاد، حالا جای تعجب ندارد که بعضی ارقام نهال‌ها، میوه ندهد.»
اینهمه تنها مشتی از خروارها از طرح و اقداماتی است که در بخش‌های مختلف جمهوری اسلامی، از مجلس شورای اسلامی تا وزارتخانه‌ها، تصویب می‌شود و بودجه‌های کلانی از منابع کشور به آنها اختصاص می‌یابد اما یا نیمه‌کاره رها می‌شوند یا چنین فاجعه‌بار اجرا می‌شوند و ثمری به بار نمی‌آورند!
