مهدی داوری مدیرعامل سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران با اعلام اینکه در سال جاری ۲۳ هزار ساختمان در پایتخت مورد بررسی قرار گرفت اعلام کرد: «۱۲۹ ساختمان شرایط بسیار پرخطری دارند و ۹۶۰۰ ساختمان هم در وضعیت پرخطر هستند و نیازمند کمک دیگر سازمانها و نهادها هستیم. قوانین موجود تاثیر کافی را ندارند و از مجلس میخواهیم به تغییر قوانین ورود کند.»
این مقام مسئول در سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران در اردیبهشت ۱۴۰۰ با اعلام اینکه در تهران ۱۳۰ ایستگاه آتشنشانی وجود دارد که برای شرایط عادی مناسب است گفته بود: «در مواقع بحران و بروز سوانح باید این تیمها به ۴۰۰ تیم افزایش یابد. البته اگر بتوانیم ۱۳۰۰ تیم تشکیل دهیم شرایط مطلوبی خواهیم داشت.»
در روز ۳۰ دیماه سال ۹۵ حادثه تلخ و پرالتهاب آتشسوزی و فرو ریختن ساختمان پلاسکو و مرگ دردناک تعدادی از آتشنشانان و شهروندان تهران در صدر خبرها قرار گرفت. اما این اولین حادثه از ساختمان های ناایمن در تهران نبوده و نیست.
پس از آن در شامگاه ۱۰ تیرماه ۹۸ طی حادثهای در مرکز درمانی« سینا اطهر» ۱۹ نفر از کادر درمانی و مراجعان این مرکز جان خود را نه به علت سوختگی بلکه به دلیل دودگرفتگی و استنشاق دود غلیظ از دست دادند.
با اینهمه آنگونه که زهرا صدراعظم نوری رئیس کمیسیون سلامت، محیطزیست و خدمات شهری شورای شهر تهران گفته است ۳۳ هزار پلاک ناایمن شناسایی شده، اما قطعا در ۴میلیون پلاک، تعداد بیشتری ساختمان ناایمن وجود دارد!
به گفته وی از این تعداد ساختمان ناایمن شناساییشده، ۲۳ هزار و ۵۰۰ ساختمان با خطر متوسط، ۶ هزار کمخطر و ۳هزار و ۵۰۰ پرخطر که از این تعداد ۱۲۰ ساختمان بسیار پرخطر هستند.
در این میان، تهران در محاصره چندین گسل مهم نیز قرار دارد؛ گسلهایی که هر یک میتوانند زمینلرزههایی با قدرت بالا ایجاد کنند در حالی که این شهر با تراکم بالای جمعیت و ساخت و سازهای ناایمن همچنان از نظر امنیت زیرساختها و سازهها در شرایط نامطلوبی قرار دارد.
ساختمانهایی مثل ساختمان قدیمی بورس تهران در خیابان حافظ، بازار بزرگ پایتخت، ساختمان آلومینیوم و ساختمان وزارت نفت نیز در لیست این گروه از اماکن ناایمن و استراتژیک جای میگیرند. در این ساختمانها و بهویژه بازار بزرگ تهران شرایط تردد، تراکم جمعیت، وضعیت حجرهها و ساختمانها و موارد ناایمن و شرایط پیرامونی به گونهای است که در آن حتا ماشینهای امدادرسانی و نجات نیز فضای کافی برای حرکت، توقف و کمک به آسیبدیدگان احتمالی ندارند. این در حالیست که در بخشهای مختلف این بازار بارها آتشسوزی روی داده است.
دکتر مهدی زارع استاد پژوهشگاه زلزلهشناسی مهرماه سال جاری گفته بود در طول ۲۵ سال گذشته بر شدت زلزلههای تهران افزوده شده و باید منتظر زلزلهای بالاتر از ۶ ریشتر در پایتخت بود! این پیشبینی هنگامی مهیبتر به نظر میرسد که به گفتهی رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه و شهرسازی، «مخزن سوخت شمال تهران در خط گسل جانمایی شده است!»
آخرین زلزلهی استان تهران ۱۰ امردادماه ۱۴۰۰ با شدت ۳/۹ ریشتر ساعت ۵ و ۱۱ دقیقه در شهرستان بومهن رخ داد اما یک زلزلهی ۵/۱ ریشتری تهران را ساعت ۴۸ دقیقه بامداد ۹ اردیبهشتماه پارسال لرزاند و مردم پایتخت را از هراس و وحشت به خیابانها کشاند. این زلزله ۲ کُشته و ۲۳ مصدوم برجای گذاشت.
در این میان نهادهای امنیتی به دلایل غیرقابل توجیه شهروندان را از آگاهی در خصوص ساختمانهای پرخطر و ناایمن محروم میکنند. این نهادها با ممنوع کردن انتشار اسامی چنین ساختمانهایی حق انتخاب آگاهانه مردم برای تردد در ساختمانهای پرخطر را از آنان سلب میکنند.
دخالت نهادهای امنیتی در انتشار لیست ساختمانهای ناایمن از یکسو و تاکید بر عدم دسترسی شهروندان به لیست ساختمانهای ناایمن این سوال را ایجادمیکند که با این اطلاعات منافع چه افرادی به خطر میافتد و چرا نهادهایی که وظیفه آنها حفظ امنیت شهروندان است در برابر عدم اطلاعرسانی مقاومت نکرده و این اقدام را تحمل میکنند!
از یک سال پیش شمار حوادث ناشی از آتشسوزی و انفجار در تاسیسات و مراکز اداری و دولتی در ایران رو به افزایش بوده است. این قبیل آتشسوزیها اگر ارتباطی با مسائل امنیتی و خرابکاریهای احتمالی نداشته باشند و عمدی هم نباشند قاعدتا ناشی از عدم رعایت ایمنی و سوء مدیریت و عقبماندگی تکنولوژی حفاظت از بناها و تأسیسات و همچنین کمبود تجهیزات است.