شمار زیادی از دانشآموزان دختر، شهروندان و فعالان حقوق زنان در افغانستان امروز شنبه ششم فروردین ۱۴۰۰ در اعتراض به ممنوعیت بازگشایی دبیرستانهای دخترانه، علیه طالبان تظاهرات کردند.
مدارس دخترانه افغانستان که از ماهها پیش پس از تشکیل دولت طالبان در افغانستان بسته شده بودند قرار بود از چهارشنبه گذشته بازگشایی شوند اما «وزارت معارف» طالبان در همان روز اعلام کرد که مدارس متوسطه دختران تا اطلاع بعدی همچنان تعطیل میماند. بر اساس تصمیم دولت طالبان، دختران فقط در دبستان و تا کلاس ششم ابتدایی حق تحصیل دارند! این تصمیم با واکنشهای منفی گستردهای در افغانستان و در سطح بینالملل روبرو شده است.
صدها نفر از دانشآموزان دختر، شهروندان و فعالان حقوق زنان در افغانستان صبح امروز شنبه ششم فروردین در کابل تظاهرات کردند. زنان معترض شعار «ما درس میخواهیم، ما نان میخواهیم، ما کار میخواهیم» سر داده و خواستار برقراری عدالت جنسیتی شدهاند.
یکی از این معترضان پلاکاردی با پیام «خاک پاکم را گرفتی، درس و مشقم را نگیر» را با خود حمل میکرد. شماری از معترضان کتابهای درسی مدارس را در دست داشتند.
فعالان حقوق زنان که به شدت از این تصمیم طالبان خشمگیناند میگویند، با ممنوعیت تحصیل دختران از کلاس هفتم به بالا، آنها گوشهنشین و استعدادهای آنان سرکوب خواهد شد.
کاترین راسل مدیر اجرایی یونیسف نیز در بیانیهای اعلام کرده است که میلیونها دختر دبیرستانی روز چهارشنبه از پشت درهای مدارس در افغانستان به خانههایشان بازگردانده شدند.
همزمان رئیس حقوق بشر سازمان ملل متحد با صدور بیانیهای «نگرانی و ناامیدی شدید» خود را به عدم پایبندی طالبان در قبال آموزش دختران افغانستان ابراز کرد.
هجده وزیر خارجه زن در کشورهای مختلف نیز با صدور بیانیه مشترکی خواستار بازگشایی مدارس دخترانه در افغانستان شدند و تصمیم طالبان را «نگرانکننده» خواندند.
در این بیانیه که توسط وزاری خارجه آلبانی، آندورا، استرالیا، بلژیک، بوسنی و هرزگوین، کانادا، استونی، آلمان، ایسلند، اندونزی، کوزوو، مالاوی، مغولستان، نیوزلند، نروژ، سوئد، تونگا و بریتانیا امضا شده آمده که «ما به عنوان زنان و به عنوان وزیران خارجه، از اینکه دختران در افغانستان در بهار امسال از رفتن به مدارس متوسطه محروم شدند، عمیقاً ناامید و نگران هستیم.»
احمد مسعود رهبر جبهه مقاومت ملی افغانستان نیز در پیامی که به مناسبت نوروز منتشر شده، از طالبان برای ممنوعیت بازگشایی مدارس متوسطه دخترانه انتقاد کرد و گفت که طالبان با دروغ و تزویر، دانشآموزان را با دروازههای بسته مدارس روبرو کردند.
احمد مسعود خطاب به دختران افغانستان گفته «تا وقتی که اراده و انگیزه و امید برای آموختن علم و دانش وجود دارد، هیچ گروه خودکامه و استبدادی توان ایستادن در برابر شما را ندارد.»
نماینده کشور نروژ در سازمان ملل متحد نیز روز جمعه ۵ فروردین گفت شورای امنیت سازمان ملل بستن مدارس دختران بالاتر از کلاس ششم توسط تروریستهای طالبان در نشستی مورد بحث قرار میدهد. او درباره زمان برگزاری این نشست اطلاعاتی نداده است.
پس از روی کار آمدن طالبان با خروج شتابزده نیروهای آمریکایی از افغانستان در ماه اوت ۲۰۲۱، زنان و دختران این کشور با محدویتهای گسترده مواجه شدهاند. این گروه اسلامی زنان را از کار در بیشتر ادارات دولتی نیز منع کرده است. برای نمونه هفته گذشته طالبان دستورالعمل جدیدی در دانشگاه بلخ ابلاغ کرد که بر اساس آن استادان زن نباید به جلسات دانشگاهی که حضورشان ضروری نیست دعوت شوند. همچنین دانشجویان دختر باید حجاب اسلامی را رعایت کنند و از پوشیدن حجاب رنگی نیز منع شدهاند!
در این دستورالعمل همچنین آمده است که هیچ مردی حق ندارد با دختران در اداره یا کلاسهای دانشگاه صحبت کند و دانشجویان اجازه ندارند که از تلفنهای همراه در داخل دانشگاه استفاده کنند.
روزنامه «هفت صبح» افغانستان گزارش داده شماری از دانشجویان از این اقدامات طالبان انتقاد میکنند و میگویند چنین تصمیماتی توهین به جامعه دانشگاهی افغانستان است. بهگفته دانشجویان، هر روز در این دانشگاه محدودیتهای جدیدی اعمال میشود، اما از کیفیت درس و خوابگاه هیچ خبری نیست. طالبان در روزهای اخیر نام «دانشگاه» را از تابلوی دانشگاه بلخ حذف کردند و نام «پوهنتون» را که به زبان پشتو است جایگزین آن کردهاند. کاربران شبکههای اجتماعی از این اقدام به عنوان «فارسیزدایی» طالبان یاد میکنند.
همچنین حکومت طالبان در حال بازبینی مضامین درسی مدارس و دانشگاههای افغانستان برای پاکسازی درسها از «ارزشهای غربی» و جایگزینی تفکرات اسلامی است. این در حالیست که «شبکه تحلیلگران افغانستان» گزارش داده است که برخی رهبران طالبان مایلاند دختران خود را برای تحصیل به خارج از کشور بفرستند!
در این گزارش آمده «در حالی که میلیونها دختر در افغانستان از آموزش محروم ماندهاند دختران مقامات این گروه در مدارس و دانشگاههایی در خارج از کشور مشغول آموزش مدرناند.»
تابستان سال گذشته همزمان با خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان به دستور جو بایدن، گروه تروریستی و اسلامگرای طالبان ولایتهای افغانستان را یکی پس از دیگری اشغال کرد و در نهایت ۱۵ اوت ۲۰۲۱ قدرت را در افغانستان در دست گرفت و حکومت «امارت اسلامی افغانستان» را تشکیل داد.
درست مانند نیمه دوم دهه نود میلادی که طالبان برای نخستین بار در افغانستان به قدرت رسیدند، اینبار نیز زنان از نخستین قربانیان استقرار آنها در افغانستان هستند؛ قوانین ضدزن به سرعت از سوی طالبان تصویب و به اجرا گذاشته شده و زنان شاغل و دانشجو و دانشآموز به خانههایشان روانه شدهاند.