بحران اقتصادی در ایران و افزایش قیمت مواد غذایی در جهان، امنیت غذایی در ایران را به خطر انداخته است. یک نماینده مجلس شورای اسلامی از کمبود ذخایر استراتژیک ایران خبر داده اما همزمان مقامات دولت رئیسی برای تأمین گندم مورد نیاز لبنان به دولت این کشور اطمینان داده‌اند.
جلال محمودزاده عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی امروز شنبه ۶ فروردین ۱۴۰۱ با انتقاد از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کالاهای اساسی گفته که با کمبودهایی در ذخایر استراتژیک کشور روبرو هستیم و تبعات حذف ارز ترجیحی هم نه فقط با ۲۰۰ هزار تومان یارانه بلکه با ۱ میلیون تومان هم جبران نخواهد شد.
جلال محمودزاده در خصوص وضعیت اقلام اساسی در سال ۱۴۰۱ نیز گفته که «در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ وضعیت از نظر تامین نهاده‌ها خوب نبود؛ بحث حذف ارز ترجیحی مطرح شد و علیرغم اینکه ارز ترجیحی هنوز حذف نشده بود ولی اثرات روانی این موضوع بر قیمت نهاده‌های دامی و اقلام‌های اساسی اثر گذاشت و در نهایت باعث شد که نهاده‌های دامی و کالاهای اساسی گرانتر به دست مردم برسد.»
او افزوده که «تأمین ذرت، سویا و نهاده‌های دامی هم روسیه و اوکراین بودند که با توجه به وقوع جنگ بین دو کشور، نتوانستند نیازمان را تأمین کنند و اقلام و ذخایر استراتژیکمان به اندازه‌ای نبود که جوابگوی نیاز کشور باشد و در نهایت با کمبودهایی در سطح کشور در سال ۱۴۰۰ روبرو بودیم؛ با وجود همه این مشکلات، دولت برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی هم خیز برداشته است و چون ذخایر استراتژیکمان در حال تمام شدن است و نمی‌توانیم جایگزین کنیم مطمئنا در ۱۴۰۱ با توجه به ضعف‌هایی که در مدیریت بازار وجود دارد با کمبود شدید نهاده‌ها و اقلام اساسی و افزایش قیمت اقلامی مثل روغن، شکر و برنج روبرو خواهیم شد.»
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس افزوده که «علیرغم اینکه قیمت گندم را ۹۵۰۰ تومان اعلام کردند اما چون سال آینده دولت ارز ترجیحی را حذف می‌کند و قیمت نهاده‌ها آزاد می‌شود، قطعا مقداری از گندم به سمت مصرف دامی می‌رود و مجبور خواهیم شد سال آینده گندم مورد نیاز را با قیمت ۱۵ تا ۱۷ هزار تومان وارد کنیم. پس قیمت گوشت مرغ حدودا کیلویی ۸۰ هزارتومان می‌شود و پیش‌بینی درباره گوشت قرمز ۳۰۰ هزار تومان است و قیمت نهاده‌های دامی هم دوبرابر خواهد شد. قیمت تمام شده محصولات کشاورزی و دامی به شدت افزایش پیدا می‌کند و مقداری از دام‌های مولدی که برای تولید شیر و گوشت دامداران نگهداری می‌کنند به خاطر گرانی نهاده‌ها ذبح خواهند شد. تعدادی از مرغداری‌ها هم به دلیل عدم توان خرید نهاده‌های دامی جوجه‌ریزی نخواهد کرد.»
https://kayhan.london/1400/12/15/%d8%af%d9%84%d8%a7%d8%b1-%db%b4%db%b2%db%b0%db%b0-%d8%aa%d9%88%d9%85%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%b1%d9%81%d8%aa%d8%9b-%da%a9%d9%88%d9%be%d9%86-%d8%ae%d9%88%d8%a7%d9%87%d8%af-%d8%a2%d9%85%d8%af%d8%9f
حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی با آغاز به کار دولت ابراهیم رئیسی معروف به «قاضی مرگ» در دستور کار قرار گرفت. ابراهیم رئیسی و تیم اقتصادی‌اش بارها با اشاره به فسادهای تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی بر حذف آن اصرار کرده بودند. سیاست دستوری تعیین نرخ ارز با قیمت ۴۲۰۰ تومان برای دلار در بهار ۱۳۹۷ و در پی افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی قیمت دلار در چند روز انجام شد. تیم اقتصادی دولت روحانی به پیشنهاد اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس دولت دوازدهم قیمت ۴۲۰۰ تومان را برای دلار تعیین کرد و قرار شد برای واردات ۲۵ قلم مواد غذایی و کالای اساسی از جمله نهاده‌های دامی و مواد اولیه کارخانه‌ها از این ارز استفاده شود. توجیه دولت روحانی این بود که استفاده از ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کالاهای اساسی از افزایش قیمت این کالاها جلوگیری خواهد کرد.
این در حالیست که طی چهار سال گذشته نه تنها قیمت کالاهای وارداتی با ارز ترجیحی کاهش پیدا نکرد و ثابت نماند، بلکه فساد گسترده‌ای در توزیع این ارز رقم خورد. اینهمه در حالیست که بسیاری از کارشناسان معتقد بودند در شرایط کنونی اقتصادی و درآمدی خانوارها و قرار داشتن بیش از ۷۰ درصد از جمعیت کشور زیر خط فقر، حذف این ارز در حال حاضر موجی از تورم در مواد خوراکی را ایجاد می‌کند. دولت ابراهیم رئیسی و مجلس شورای اسلامی اما در نهایت ارز ترجیحی را حذف کردند.
اکنون در حالی گفته می‌شود ذخایر استراتژیک ایران با کمبود روبروست که جنگ روسیه با اوکراین نیز بر این بحران افزوده و تأمین مواد غذایی اساسی از جمله گندم و همچنین دانه‌های روغنی و نهاده‌های دامی با مشکل روبرو شده است.
روز گذشته کیهان لندن در گزارشی به کاهش تولید گندم در کشور و افزایش واردات با وجود اصرار مقامات جمهوری اسلامی به «خودکفایی» اشاره کرده و نوشت که «توهم خودکفایی گندم نیز سبب شده سیاست‌های ناکارآمد جمهوری اسلامی در مدیریت امنیت غذایی کشور با بحران‌های بیشتری روبرو شود بطوری که از یکسو گندم‌کاران داخلی دسته دسته از کاشت گندم با قیمت ناچیز منصرف می‌شوند و از سوی دیگر واردات دقیقه نود به پرداخت بیشتر ارز بابت خرید گندم خارجی منجر می‌شود. نبود استراتژی و نقشه راه علمی و کارشناسانه‌ی متناسب با توان واقعی تولید کشاورزی و ظرفیت منابع آبی کشور در نهایت به زیان مردم تمام می‌شود که صرف نظر از پیامدهای دیگر مانند مشکلات محیط زیست و سوء تغذیه، ناچارند هزینه بیشتری بابت «نان» و نبود «آب» بپردازند.»
https://kayhan.london/1401/01/05/%da%a9%d8%a7%d9%87%d8%b4-%d8%aa%d9%88%d9%84%db%8c%d8%af-%d8%af%d8%a7%d8%ae%d9%84%db%8c-%d9%88-%d8%a7%d9%81%d8%b2%d8%a7%db%8c%d8%b4-%d9%88%d8%a7%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%aa-%da%af%d9%86%d8%af%d9%85%d8%9b
مقامات جمهوری اسلامی نه تنها معیشت مردم و امنیت غذایی در کشور را با سیاست‌های ماجراجویانه و ناکارآمدی‌های خود با بحران روبرو کرده‌اند بلکه پیرو پیشبرد ایدئولوژیک نظام، تهدیدهای پی در پی برای حیات عادی مردم ایجاد می‌کنند. از جمله اطمینان دادن مقامات دولت رئیسی به مقامات دولت لبنان برای تأمین گندم و برق مورد نیاز آن کشور، آنهم در حالی که خود ایران به شدت به هر دو نیاز دارد!
میشل عون رئیس جمهوری لبنان روز جمعه پس از دیدار با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرد، تهران وعده داده تا گندم و برق مورد نیاز لبنان را تأمین کند.
میشل عون در حساب رسمی توئیترش نوشته که «حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران پس از دیدار با رئیس جمهور عون، بر حمایت کشورش از لبنان در همه زمین‌ها به ویژه تامین گندم تاکید کرد و گفت: مذاکرات وین به زودی به نتایج مثبتی منجر خواهد شد.»
وزیر الخارجیه الایرانیه حسین امیر عبد اللهیان جدد بعد لقائه الرئیس عون تأکید بلاده على مساعده لبنان فی کافه المجالات وابرزها توفیر ماده القمح: محادثات فیینا ستؤدی الى نتائج ایجابیه فی وقت قریب pic.twitter.com/mABJclFrXG
— Lebanese Presidency (@LBpresidency) March 25, 2022
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی نیز در کنفرانس خبری پس از دیدار با مقامات لبنان موضوع تأمین برق و گندم این کشور از سوی رژیم ایران را تأیید کرده و گفته که «ما برای همکاری با لبنان جهت عبور از شرایط سخت اقتصادی کنونی، پیشنهاداتی را ارائه دادیم که توسط مقامات لبنان، مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.»
این در حالیست که ایران چه در زمینه تأمین برق مصرفی داخل و چه در زمینه گندم به عنوان یک ماده غذایی استراتژیک با مشکل جدی روبروست و همچنین کشور از همه نظر در «شرایط سخت اقتصادی» بسر می‌برد!
مصرف سالانه گندم ایران حدود ۱۱/۵ میلیون تن است اما علیرضا مهاجر معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی برداشت حداکثر ۹ میلیون تن گندم در سال ۱۴۰۱ را پیش‌بینی کرده است. به این ترتیب دولت برای امسال باید حداقل ۲/۵ میلیون تن گندم وارد کند.
یادآوری می‌شود با توجه به شرایط موجود، واردات گندم امسال گرانتر از سال‌های دیگر برای جمهوری اسلامی تمام خواهد شد زیرا با توجه به سهم ۳۰ درصدی روسیه و اوکراین در تولید گندم جهان و جنگ این دو کشور، قیمت جهانی گندم با افزایش روبرو شده است. قیمت‌های جهانی گندم در پی حمله نظامی روسیه به اوکراین حدود ۶۰ درصد افزایش داشته و به حدود ۵۵۰ دلار برای هر تن رسیده است. جمهوری اسلامی اما به دلیل تحریم ناچار است گندم را گرانتر از قیمت جهانی خریداری کند. خبرگزاری فارس به تازگی گزارش داد که دولت گندم وارداتی را ۲۲ درصد بیشتر از نرخ بازار جهانی خریداری و وارد می‌کند.
