رضا تهرانچی از کارآفرینان قدیمی ایران و بنیانگذار کارخانه معروف و قدیمی «ویتانا» تولیدکننده‌ی بیسکویت «مادر» درگذشت. او یکی از پیشروترین کارآفرینان پیش از انقلاب اسلامی در ایران در حوزه صنعت غذایی کشور و از برندگان نشان «امین الضرب» بود.
رضا تهرانچی از کارآفرینان قدیمی ایران و بنیانگذار کارخانه معروف ویتانا که بسیاری آن را با نام «بیسکویت مادر» می‌شناسند روز دوشنبه هشتم فروردین‌ماه در سن ۹۹ سالگی درگذشت. برخی گزارش‌ها زمان درگذشت رضا تهرانچی را ششم فروردین اعلام کرده‌اند.
خبر درگذشت رضا تهرانچی را مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران با انتشار توئیتی اعلام کرد و نوشت: «او از کارآفرینان خلاق کشور بود که با تولید بیسکویت مادر در ذهن همه ما ایرانی‌ها ماندگار شد. روح این صنعتگر پیشکسوت شاد، یادش گرامی باد و راهش ادامه‌دار باشد.»
رضا تهرانچی کارآفرین پیشرو، موسس کارخانه ویتانا و از برندگان نشان امین الضرب در گذشت. او از کارآفرینان خلاق کشور بود که با تولید بیسکویت مادر در ذهن همه ما ایرانی ها ماندگار شد. روح این صنعتگر پیشکسوت شاد، یادش گرامی باد و راهش ادامه دار باشد. pic.twitter.com/6hZlIosVEj
— masoudkhansari (@masoudkhansari) March 28, 2022
رضا تهرانچی زاده ۱۳۰۲ خورشیدی در کاشان و دارای مدرک دکترا در رشته دندانپزشکی بود. او دوران ابتدایی را در شهر مشهد تحصیل کرد و از فارغ‌التحصیلان دبیرستان دارالفنون در تهران بود. روحیه کارآفرینی در رضا تهرانچی با تأسیس کلاس آموزش ماشین‌‌نویسی در محله امیریه تهران نمایان شد.
او پس از فارغ‌التحصیلی در رشته دندانپزشکی از دانشگاه تهران در سال ۱۳۲۷ در ابتدا مطب خود را در چهارراه مختاری تأسیس کرد اما کمتر از پنج سال بعد به تولید محصولات غذایی روی آورد. نقطه آغاز فعالیت او در حوزه مواد غذایی تولید بیسکویت‌هایی از ملاس و جوانه گندم بود که در قنادی‌های مختلف امیریه و بهارستان به فروش می‌رسید.
با استقبال از این تولیدات، این کارآفرین مبتکر و خلاق در سال ۱۳۳۲ با دریافت وامی به مبلغ ۳۰ هزار تومان زمینی در جاده کرج خریداری کرد تا کارخانه‌ای برای تولید انواع بیسکویت بنا کند.
سه سال بعد رضا تهرانچی در سال ۱۳۳۵ با مشارکت برادرانش خط تولید بیسکویت را از آلمان و انگلستان به ایران وارد کرد. تأسیس کارخانه ویتانا و راه‌اندازی خط تولید بیسکویت مادر آغاز راه یک کارآفرینی بزرگ و ماندگار در صنعت غذایی ایران حتا با بازتاب و تأثیرات فرهنگی شد: خاطرات و طعم خوش و سالم محصولات ویتانا و به ویژه بیسکویت مادر با عکس و بسته‌بندی ویژه‌ی آن در ذهن چندین نسل از شهروندان ایران نقش بسته است. اگرچه جمهوری اسلامی حجاب اجباری را بر عکس «بیسکویت مادر» نیز تحمیل کرد!
محصولاتی چون بیسکویت مادر، بیسکویت پتی‌بور و نان سوخاری ویتانا نخستین تولیدات مکانیزه این کارخانه بودند که همچنان برای ایرانیان نام‌آشنا و خاطره‌انگیز هستند.
برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد که رضا تهرانچی با تأثیر از دکتر هاوزر آمریکایی نویسنده کتاب روش‌های مختلف تغذیه و طول عمر به حوزه تغذیه علاقمند شد و فرمول‌هایی برای تهیه انواع بیسکویت ساخت.
شعار بیسکویت مادر برای سال‌ها «مهر مادر، شیر مادر، بیسکویت مادر» بود. بنا بر تبلیغات کارخانه ویتانا در سال‌های نخستین تولید، «بیسکویت مادر یک مکمل کامل غذایی بود که پیشنهاد می‌شد همه افراد مصرف کنند. حتی بسیاری پزشکان کودک به مادران توصیه می‌کردند از شش ماهگی به همراه شیر به نوزادان خود بیسکویت مادر بدهند.»
رضا تهرانچی اقدامات مهم دیگری نیز در حوزه صنایع غذایی ایران انجام داد. از جمله اینکه او مؤسسه استاندارد را قانع کرد تا درج تاریخ مصرف روی بسته‌های بیسکویت در شمار ضوابط استاندارد محصولات غذایی قرار گیرد.
رضا تهرانچی در سال‌های پایان عمر در پنجمین دوره جشنواره کارآفرینی اتاق بازرگانی تهران که در اسفند ۱۳۹۹ برگزار شد، لوح و نشان «امین‌الضرب» را کسب کرد. آنهم در حالی که کارخانجات ویتانا بعد از انقلاب اسلامی۵۷ مانند بسیاری از کارخانجات قدیمی و معرووف به همراه دیگر دارایی‌های رضا تهرانچی مصادره و در اختیار «بنیاد پانزده خرداد» قرار گرفت و سپس در سال ۱۳۸۷ به «بخش خصوصی» واگذار شد.
