با پایان تعطیلات نوروزی در ایران تجمعات اعتراضی و اعتصاب اقشار و گروه‌های مختلف از سر گرفته شده است. مهمترین انگیزه و علت این اعتراضات مشکلات اقتصادی است که با بلاتکلیف ماندن مذاکرات هسته‌ای رو به افزایش است. در همین ارتباط یک کارشناس اقتصادی از کاهش آستانه تحمل مردم و احتمال فوران جامعه به دلیل انبوه مشکلات هشدار داده است.
بیکاری، تورم، دستمزدهای پرداخت‌نشده و رقم ناچیز درآمد اقشار حقوق‌بگیر و تنگدست سبب افزایش ظرفیت اعتراضی در جامعه شده است. بخش زیادی از مردم برای پرداخت ضروری‌ترین هزینه‌های زندگی و تأمین حداقل خوراک نیز با مشکل روبرو هستند.
ابراهیم رزاقی اقتصاددان و تحلیلگر اقتصادی امروز چهارشنبه ۱۷ فروردین ۱۴۰۱ در گفتگو با روزنامه شرق گفته که «متأسفانه روز به روز آستانه تحمل جامعه به دلیل انبوه مشکلات موجود کاهش پیدا می‌کند. این نکته وضعیت شکننده‌ای را برای جامعه رقم زده است به گونه‌ای که من نگران احتمال فوران اجتماعی به دلیل بحران‌های معیشتی هستم که در مجموع ناشی از عملکرد غلط دولت‌های گذشته تا به اکنون است.»
این تحلیلگر اقتصادی گفته که «بی‌شک ما شاهد یک ارتباط تنگاتنگی بین نارسایی‌هایی کنونی جامعه با محوریت افزایش سطح بزهکاری با بحران اقتصادی و معیشتی هستیم. دزدی، تن‌فروشی، روی آوردن به بازارهای کاذب و سیاه و در کنار آن گرانفروشی، کم‌فروشی و مسائل دیگر به موازات کوچک شدن سفره مردم، توان حداقلی اقتصاد خانواده، بیکاری، تورم، نقدینگی افسارگسیخته، بدهکاری کلان سیستم بانکی و بیمه، بن‌بست اقتصادی در دولت و از همه مهمتر رکود در تولید همگی وضعیت نگران‌کننده‌ای را برای کشور رقم زده است.»
ابراهیم رزاقی همچنین به سخنان ابراهیم رئیسی که گفته حدود ۱۰ میلیون نفر در کشور زیر خط فقر هستند که باید به دولت اعتماد کنند، اشاره کرده و گفته «حال باید پرسید که اگر ۱۰ میلیون نفر اعتماد نکنند و تحمل این شرایط را نداشته باشند، پاسخ به آنها چیست؟»
حجت‌الله عبدالملکی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز امروز در گفتگو با خبرگزاری ایسنا گفته که «در کشور ۱۴ میلیون نفر از شغل شایسته‌ای برخوردار نیستند، حدود ۶ تا ۷ میلیون شغل غیررسمی و ۲ میلیون اشتغال ناقص موجود است، همچنین افرادی نیز وجود دارند که از درآمد مکفی برخوردار نیستند.»
https://kayhan.london/1401/01/15/%d9%86%d8%ae%d8%b3%d8%aa%db%8c%d9%86-%d8%a7%d8%b9%d8%aa%d8%b5%d8%a7%d8%a8-%d8%b3%d8%a7%d9%84-%db%b1%db%b4%db%b0%db%b1%d8%9b-%da%a9%d8%a7%d9%85%db%8c%d9%88%d9%86%d8%af%d8%a7%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%af
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزوده که «باید برنامه‌ریزی مناسبی به منظور فرهنگ‌سازی حوزه اشتغال صورت گیرد. همچنین در قالب ۷۱ دستگاه اجرائی مشخص شده همچون وزراتخانه، بخش‌های مردمی و دیگر دستگاه‌ها، ۲۲۲ طرح اشتغالزایی در قالب تفاهم‌نامه تصویب شده است.»
اینهمه در حالیست که در سومین هفته فروردین ۱۴۰۱ و از فردای تعطیلی «سیزده بدر» اعتراضات اقشار و گروه‌های مختلف به مشکلات صنفی و اقتصادی از سر گرفته شده است. کامیونداران نخستین اعتصاب ۱۴۰۱ را به صورت سراسری و همزمان در چند استان ایران به مدت دو روز در ۱۴ و ۱۵ فروردین برگزار کردند.
کشاورزان اصفهان نیز دوشنبه ۱۵ فروردین ۱۴۰۱ در مقابل دادگستری این شهر تجمع کردند. آنها دادستان و استاندار سابق و همکارانشان را عامل خشک شدن زاینده رود می‌دانند.
کارکنان استانداری رشت نیز سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۴۰۱ برای پیگیری مشکلات شغلی در مقابل ورودی استانداری رشت واقع در خیابان معلم تجمع کردند. این تجمع در اعتراض به کسر کردن مزایا و عدم ساماندهی تبدیل وضعیت پرسنلی بوده، ولی استاندار با وجود حضور در محل کار، از دفترش خارج نشد تا پای سخنان کارکنان بنشیند.
بازنشستگان مخابرات نیز از روز یکشنبه ۱۴ فروردین تا کنون بطور روزانه در شهرهای مختلف ایران از جمله تهران، سمنان، گیلان، اصفهان، کرمانشاه، اردبیل، زنجان و سیرجان دست به تجمع می‌زنند. این بازنشستگان در اعتراض به تأخیر در پرداخت مطالبات خود مقابل ساختمان مخابرات در مناطق مختلف جمع شده و شعارهایی از جمله «اصلاح آیین نامه، حق مسلم ماست»، «هزینه‌های درمان پرداخت باید گردد» و… سر می‌دهند.
کارگران بخش پسماند شهرداری بجنورد امروز چهارشنبه ۱۷ فروردین ۱۴۰۱ در اعتراض به عدم پرداخت حقوق ومزایا ووضعیت قراردادها خیابان جنب فرمانداری را برای مدتی بستند.
کارگران شهرداری سی‌سخت در استان کهگیلویه و بویراحمد ضمن انتقاد از واریز نشدن عیدی پایان سال پس از گذشت ۱۷ روز از سال جدید، از عدم پرداخت ۱۳ ماه حقوق خود شامل یک ماه حقوق اسفند سال ۹۹ و ۱۲ ماه حقوق سال ۱۴۰۰ خبر داده و معترض هستند.
امروز همچنین گروهی از مالکین زمین‌های معروف به «اصطلک» فاز شش شهر جدید پردیس، در مقابل ساختمان دیوان عدالت اداری، تجمع اعتراضی برگزار کردند. معترضان نسبت به زورگویی شرکت عمران شهر جدید پردیس که در صدد سلب اجازه تملک این اراضی است، اعتراض کرده و خواهان اجرای عدالت شدند.
شهروندان معترض می‌گویند: «شرکت عمران شهر جدید پردیس در صدد گرفتن اراضی فاز ۶ پردیس موسوم به اصطلک از مالکین این اراضی است، در حالی که ما مالکین دارای سند تک‌برگ صادرشده از سازمان ثبت هستیم.»
در استان لرستان نیز همزمان کارگران کشت و صنعت لرستان در اعتراض به قرارداد با پیمانکار و از دست امنیت شغلی اعتراض کردند. اعتراض کارگران به درگیری با پیمانکاران تبدیل شد.
بر اساس گزارش‌ها با وجود مصوبات اخیر شورای عالی کار، مبنی بر افزایش حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۱، دست‌اندرکاران کشت و صنعت لرستان در قراردادهایی متفاوت با قوانین بالادستی تمدید قراردادهای کارگران را مشروط به موافقت با شرایط جدیدی از جمله کار حجمی، برون‌سپاری به پیمانکاری و… کرده و به کارگران اطلاع داده‌اند که در صورت مخالفت با شروط جدید می‌توانند تسویه حساب کنند.
کارگران شاغل در پتروشیمی چوار استان ایلام نیز امروز اعتصاب کرده و روبروی استانداری ایلام تجمع کردند. فعالان کارگری پتروشیمی چوار استان ایلام که با قراردادهای موقت به کار مشغول هستند می‌گویند: «با وجود وعده‌هایی که قبلا در اسفندماه داده شده بود اما اکنون مدیریت شرکت پتروشیمی ایلام، به عنوان شرکت پیمانکاری مادر، حاضر به پرداخت عیدی این دسته از کارگران نیست و گفته است منتظر دستور پرداخت از تهران هستیم و اگر موافقت شود مبلغی به عنوان عیدی پرداخت خواهیم کرد.»
این اعتراضات در حالی برگزاری می‌شود که دولت هیچ برنامه مشخصی برای پرداخت حقوق معوقه یا افزایش دستمزدها متناسب با نرخ تورم ندارد. گزارش‌های مرکز آمار ایران از تورم سال گذشته نشان می‌دهد مواد خوراکی و اجاره‌بها در صدر جداول تورمی قرار دارد.
https://kayhan.london/1401/01/15/%d9%85%d8%a7%d9%87-%d9%85%d9%87%d9%85%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%ae%d8%af%d8%a7-%d8%a8%d8%a7-%d8%b3%d9%81%d8%b1%d9%87-%d8%ae%d8%a7%d9%84%db%8c-%d9%88-%da%af%d8%b1%d8%a7%d9%86%db%8c-%d9%85%d9%88
اندک امیدواری مردم برای گشایش احتمالی اقتصادی با توافق هسته‌ای میان جمهوری اسلامی و غرب نیز که شاید اینبار مقامات کمی هم به مشکلات آنها توجه کنند، با متوقف شدن مذاکرات از بین رفته است.
از سوی دیگر جنگ روسیه و اوکراین قیمت مواد خوراکی در جهان را با افزایش روبرو کرده است. ایران نیز به دلیل وابستگی به واردات نهاده‌های دامی از افزایش قیمت جهانی متأثر شده و موج گرانی تازه‌ای اقلام خوراکی را در بر می‌گیرد. اینهمه سبب فاصله بیشتر درآمدها و هزینه‌های خانوار شده و ظرفیت اعتراضی جامعه را که کمرش زیر فشار شدید مشکلات خم شده است، دو چندان خواهد کرد.
