ممکن است شما در فرایند طبیعی بهبودِ بدن دچار مشکلاتی مانند لخته شدن خون شوید که شاید با یک بریدگی کوچک بهبود پیدا کند؛ اما اگر لخته خون در بدن بماند و از بین نرود، خطرناک بوده و ممکن است کشنده هم باشد؛ حتی ممکن است تنفس را سخت کند و باعث سکته یا ایست قلبی شود.
علائمی وجود دارد که نشان میدهد لخته خون کشنده داخل بدن شما وجود دارد که میتوانید با در نظر گرفتن این علائم آن را رفع کنید.
لخته خون چگونه اتفاق میافتد و چرا خطرناک است؟
لخته خون ممکن است در رگهای داخل پا اتفاق بیفتد و جریان خون را به بخشهای مختلف بدن مسدود کند؛ بستگی به این دارد که این لخته کجا میرود. ممکن است به ریه برسد و باعث آمبولی شود یا به مغز رفته و باعث سکته شود. لختههای خون شدید و خطرناک هستند و همانطور که گفته شد حتی ممکن است باعث از دست دادن جان فرد بشوند.
لخته شدن خون معمولاً در قسمت پایینِ پا یا قسمت ران اتفاق میافتد. رایجترین علامت آن ورم پا، درد بدن، بیحسی پوست یا قرمز شدن آن است. این علائم ممکن است کل پای فرد را دچار کند؛ حتی ممکن است در یک طرف بدن اتفاق بیفتد و یا هر دو طرف را دچار لختگی کند. این لخته خون میتواند در بازو یا ریه رخ بدهد و ممکن است باعث ورم، گزگز بدن یا درد شدید هنگام تکان دادن آرنج یا مچ شود.
علائم لخته شدن خون در ریه شامل تنگی نفس، درد قفسه سینه، سرگیجه یا ضربان قلب نامنظم یا خیلی شدید شبیه به تپش قلب است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر به لخته شدن خونتان مشکوک بودید و متوجه شدید که این علائم در بدن شما دیده میشود، به پزشک مراجعه کنید. اگر دارای علائم لختگی خون بودید و شرایط زیر را نیز داشتید، سریع با اورژانس تماس بگیرید:
در ۹۰ روز اخیر سفر بودهاید، بطور مثال پرواز هوایی داشتید یا مدت زمان طولانی رانندگی کردید، بدون اینکه متوقف شوید.
آسیب دیدگی شدید یا معمولی مانند افتادن روی زمین، کبودی شدید، شکستگی استخوان یا گچ گرفتگی داشتید.
اخیراً جراحی داشتید.
از قرص ضد بارداری یا هورمون درمانی استفاده کردهاید.
اخیراً بیماری سرطان را درمان کردهاید.
درد قفسه سینه، تنگی نفس، سر گیجه یا سرفه خونی داشتید.
عوامل مؤثر در ایجاد لخته شدن خون
برخی از عوامل هستند که احتمال لخته شدنِ خون را افزایش میدهند که برخی از آنها عبارتند از:
قرصهای هورمونیِ ضد بارداری
این قرصها باعث میشود خون غلیظتر از حالت معمول شده و لخته خون اتفاق بیفتد که هر سال از هر هزار زن که این قرصها را مصرف میکنند، یک نفر به لخته خون دچار میشود. اما بطور کلی قرص ضد بارداری راهکار امنی است و نباید بترسید.
بارداری
تغییرات هورمونی در دوران بارداری مخصوصاً تغییرات هورمونِ استروژن باعث میشود که خون غلیظتر از حالت معمولی شود؛ البته غلظت خون ممکن است در هر زمانی از بارداری اتفاق بیفتد اما معمولاً در دهه سوم یا بعد از زایمان بیشتر رخ میدهد.
سیگار
سیگار باعث ایجاد مشکلات مختلفی در بدن و سلامت میشود که لخته شدنِ خون یکی از همین مشکلها است. سیگار باعث به هم خوردن تعادل بدن شده و وضعیت خون را بهم میریزد. رگهای خون در کل بدن دچار مشکل میشوند و مواد شیمیایی موجود در سیگار باعث میشود که خطر لخته شدن خون بالا برود.
جراحی
جراحیهای خاص ممکن است به لگن، قسمت پایین شکم و پا آسیب وارد کند و خطر لخته شدن خون را افزایش دهد. جراحیهایی که باعث میشود شما مدت زمان طولانی از جایتان تکان نخورید یا بخواهید لباس خاص و تنگ بپوشید، معمولاً خطر لخته شدن خون را بالا میبرند.
اضافه وزن
چاقی باعث میشود که خون در رگها به خوبی جریان نیابد که همین باعث افزایش خطر لخته شدن خون نیز خواهد شد.
اگر قلب به خوبی نتواند خون را به کل بدن پمپاژ کند، جریان خون خیلی کُند و آرام شده و بطور نامنظم در بدن گردش میکند که همین باعث لخته شدن خون خواهد شد.
چگونه خطر و احتمالِ لخته شدن خون را کاهش دهیم
بهترین راه برای جلوگیری از لخته شدن خون، ورزش منظم، کنترل اضافه وزن و چاقی، کنار گذاشتن سیگار و دوری از نشستنهای طولانی است.
برای کاهش خطر لخته شدن خون، عادات سالم را تمرین کنید که باعث کاهش خطر بیماری قلبی نیز میشود. در کنارِ آن، رژیم غذایی سالم داشته و سبزیجات بیشتری بخورید.
بطور منظم ورزش کنید.
شاخص توده بدنی خود را زیر ۲۵ نگه دارید.
مراقب سطح کلسترول بد در بدنتان باشید.
از فشار خون بالا جلوگیری کنید و اسید چرب امگا ۳ را به رژیم غذایی خود اضافه نمایید.