علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نسبت به شکل گرفتن موج «پناهندگی محیط زیستی» در ایران هشدار داد. پدیده‌ای که به دلیل نبود آب و خشکسالی رخ می‌دهد. او همچنین گفته که دشمن در حال برنامه‌ریزی برای ایجاد نارضایتی عمومی از بروز ریزگردها در کشور است!
مشکل توفان گرد و غبار و برخاستن ریزگردها از ابتدای سال جدید تا کنون زندگی را در بسیاری از شهرهای کشور مختل کرده است. استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، کردستان، قزوین، زنجان، کرمانشاه، ایلام، لرستان، مرکزی، اصفهان، چهارمحال‌وبختیاری، قم، تهران، البرز، سمنان، فارس و همچنین بخش‌هایی از نیمه شرقی از جمله استان‌هایی هستند که با وزش شدید باد دستخوش توفان گرد و غبار شده‌اند.
بحران گرد و غبار و ریزگردها تا کنون بارها هشدارهای کارشناسان محیط زیست را به دنبال داشته و اکنون به دستور ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم، سازمان محیط زیست موظف شده تا به همراه دیگر دستگاه‌های مسئول از طریق «دیپلماسی» و مجامع بین‌المللی و «تعامل با کشورهای همسایه» مشکل ریزگردها را پیگیری کند.
https://kayhan.london/1401/01/21/%d8%aa%d9%88%d9%81%d8%a7%d9%86-%da%af%d8%b1%d8%af-%d9%88-%d8%ba%d8%a8%d8%a7%d8%b1-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%a7%d8%af%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%af%d8%a7%d8%b1%d8%af%d8%9b-%d8%af%d9%88
این درحالیست که سازمان محیط زیست به دلیل انفعال و ناکارآمدی در حل بحران ریزگردهای اخیر به شدت مورد انتقاد قرار دارد. عبدالجلال ایری نماینده مجلس شورای اسلامی در انتقاد به عملکرد این سازمان از رئیسی پرسیده‌اند، علت برخورد منفعلانه این دستگاه با وجود تمام بسترهای قانونی مناسب چیست؟
آنگونه که علی‌محمد طهماسبی مدیر ستاد مقابله با گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست هفته پیش گفته بود، قرار است تا جلسه‌ای با حضور کشورهای سوریه و عراق در این ارتباط برگزار شود و رئیس سازمان محیط زیست نیز جلسات مداومی در این ارتباط برگزار کند.
علی سلاجقه در دومین جلسه ستاد سیاست‌گذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گرد و غبار دیروز گفت مانند دیگر مقامات جمهوری اسلامی یقه «دشمن» را گرفت و گفت: «دشمن در حال برنامه‌ریزی برای ایجاد نارضایتی عمومی از بروز ریزگردها در کشور است!»
او همچنین خسارت‌های ناشی از پدیده گرد و غبار در روز ۲۰ فروردین را از نظر بهداشتی «بسیار عجیب» توصیف کرد و گفت که متاسفانه جلسه ستاد خیلی دیر تشکیل شده و می‌بایست علاج واقعه را قبل از وقوع کرد!
در این جلسه همچنین درباره وجود ۸ کانون گرد و غبار در خاورمیانه گزارش داده شد که شامل «کانون اول در عربستان، کانون دوم در امارات، کانون سوم شمال عربستان، کانون چهارم جنوب عراق، کانون پنجم شمال عراق، کانون ششم ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان و کانون هفتم و هشتم افغانستان و پاکستان و بخشی هم در ایران» می‌شود.
با اینهمه طبق گفته‌های طهماسبی، «در گرد و غبار اخیر در تهران ٣٠ درصد منشأ خارجی و ٧٠ درصد داخلی بود!» به گفته‌ی وی «منطقه‌ای میان سوریه و عراق منشأ اصلی گرد و غبار هستند. طبق بررسی‌های صورت گرفته مجموع مساحت زمین‌های فرسایش‌پذیر در منطقه (پتانسیل غبارخیزی) ٢٧٩ میلیون هکتار است که از این میزان حدود ١٠٣ میلیون هکتار غبارخیزی شدید دارد که سالانه چندین هزار تن گرد و غبار به هوا بلند می‌کنند.»
سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین با تاکید بر لزوم تامین حقابه تالاب‌ها و رودخانه‌های کشور گفت که «ما تامین حقابه تالاب‌ها و رودخانه‌ها را در سه سناریوی کم‌آبی، میان‌آبی و پرآبی به وزارت نیرو ارائه کردیم و این وزارتخانه موظف است برای تامین این حقابه تلاش کند.»
علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با انتقاد از وضعیت فعلی گفت که آمارها نشان می‌دهد که از ۵ استان کشور بیش از ۵٠٠ هزار نفر به علت کم‌آبی و نامساعد بودن شرایط محیط زیستی به استان‌های شمالی کشور مهاجرت کردند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با تأکید بر نقش «دشمن» برای ایجاد نارضایتی عمومی از بروز ریزگردها به توانمندی علمی و اطلاعاتی متخصصان ایرانی در معضل ریزگردها اشاره کرد و بر آموزش نیروهای کشورهای همسایه برای مدیریت کانون‌های گرد و غبار در این کشورها تاکید کرد! این سخنان در حالیست که این نهادها و مقامات مسئول از مدیریت همین مشکل در ایران بر نمی‌آیند!
سلاجقه همچنین اعلام کرد، در نامه‌ای به ابراهیم رئیسی خواسته تا شورای عالی محیط زیست به «شورای عالی محیط زیست و تغییر اقلیم» تغییر نام یابد، «زیرا فرهنگ ما وابسته به طبیعت است و در اثر تغییر طبیعت، فرهنگ هم دچار دگردیسی می‌شود!» معلوم نیست این نامگذاری و همچنین جلساتی که وعده داده شده، قرار است چه نقشی در کاهش بحران گرد و غبار و ریزگردها بازی کنند!
سلاجقه نسبت به پدیده پناهندگی محیط زیستی نیز هشدار داده و گفته است: «پناهندگی محیط زیستی یکی از پیامدهای تغییرات اقلیمی بوده و متاسفانه مردم برخی از مناطق کشور مجبورند برای حفظ حیات خود جابجا شوند.» حال آنکه این مهاجرت علاوه بر دوران هشت ساله‌ی جنگ ایران و عراق، پس از آن نیز به دلیل خشکسالی و کم‌آبی و نابودی کشاورزی در مناطق مختلف ایران، سال‌هاست که شروع شده است.
با اینهمه سلاجقه به سخنرانی درباره خطرات و بحران‌های مختلف ادامه داد و گفت در دو سال گذشته مخاطرات گوناگونی در کشور شناسایی و مشخص شد که ۵١ مخاطره طبیعی در ایران وجود دارد که ١١ مخاطره در دستور اصلی کارها قرار گرفت که یکی از آنها پدیده گرد و غبار است.
نکته دیگری که او در صحبت‌هایش بر آن تاکید کرد این بود که تغییر اقلیم اتفاق افتاده و کشور باید بر مبنای این شرایط مدیریت شود و دولت باید تغییرات اقلیمی را به رسمیت بشناسد. او گفت: «حتی به رئیس جمهور نامه زدیم [نامه نوشتیم] که نام «شورای عالی محیط زیست» به «شورای عالی محیط زیست و تغییر اقلیم» تغییر نام یابد. چرا که تغییر اقلیم تمام مسائل ما را تحت تاثیر قرار داده است، مسئله دگردیسی گونه‌ها در کشور در حال رخ دادن است و قطعا به مرور فرهنگ ما را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد!» از قرار معلوم رئیس سازمان محیط زیست کشور اطلاع ندارد که از ۱۳ اقلیم شناخته شده در جهان، ۱۱ اقلیم در ایران وجود دارد و معلوم نیست منظور وی از «تغییرات اقلیمی» که از گویا شنیده‌هایش را مانند طوطی تکرار می‌کند، چیست. بحران آب و خشکسالی در ایران پدیده‌ای نیست که به «تغییرات اقلیمی» ربط داشته باشد که در سطح جهان معروف است. ایران همیشه یک سرزمین خشک و کم‌آب بوده و جمهوری اسلامی در چهار دهه گذشته نتوانسته منابع طبیعی از جمله آب را به گونه‌ای مدیریت کند که خشکی و کم‌آبی به بحران تبدیل نشود!
به گفته رئیس سازمان محیط زیست، با توجه به شرایط جوّی و میزان بارش در کشور، کانون‌های گرد و غبار در حال افزایش هستند چون دیگر آبی در کشور وجود ندارد. او اضافه کرد: «وقتی تالابی خشک شود به کانون گرد و غبار تبدیل می‌شود بنابراین وزارت نیرو مکلف است تا حقابه تالاب‌ها در سه شرایط ترسالی، خشکسالی و نرمال را تامین کند.»
واقعیت این است که دولت‌ها و نهادهای مسئول در جمهوری اسلامی، مشکلات قابل کاهش و یا قابل حل را در طول زمان به بحران تبدیل می‌کنند و بعد آنها را به گردن دولت‌های قبلی و یا وزارتخانه‌های دیگر می‌اندازند. نتیجه آنکه، نمی‌توان یک مشکل را در چهل و سه سال گذشته نام برد که کاهش یافته و یا حل شده باشد و به بحران تبدیل نشده باشد!
