خانه حاج یدالله رهایی متعلق به دوره قاجار یکی دیگر از خانههای تاریخی کازرون، شبانه با خاک یکسان شد.
وبسایت «عصر ایران» در گزارشی ویدئویی با انتشار تصاویری از خانه تاریخی حاج یدالله رهایی پیش از تخریب و جای کاملاً خالی این خانه قاجاری پس از تخریب اعلام کرد: «خانه حاج یدالله رهایی که همچنان مورد سکونت بوده شبانه تخریباش میکنند، گفته میشود بولدوزرها شبانه به جانش افتادند.»
در ادامه این گزارش آمده است: «این خانه جزو معدود خانههای تاریخی شهر کازرون است که در دوره قاجار ساخته شده بود و حالا جای آن کاملا خالی است. تمام آن را با خاک یکسان کردهاند و دیگر اثری از این خانه تاریخی باقی نمانده است.»
گزارشگر با تاکید بر اینکه این خانه تاریخی در حالی تخریب شده که مسئولان میراث فرهنگی هنوز اقدامی نکردهاند افزوده است: «به نظر میرسد همچنان از سوی مسئولان شهری تلاشی برای حفظ میراث بجا مانده در شهر تاریخی کازرون وجود ندارد.»
در این گزارش با اعلام اینکه در سال ۱۳۹۹ یک فهرستبرداری کامل از خانههای تاریخی کازرون صورت گرفت آمده است: «فعالان میراث فرهنگی میگویند سازمان میراث فرهنگی کازرون هنوز برنامه مدونی برای نجات بافت تاریخی و ممانعت از تخریب بیشتر ندارد.»
به گفته آنها، اگر این روند همچنان ادامه داشته باشد، دیگر چیزی از گذشته تاریخی شهر کازرون باقی نمیماند. روند تخریب آثار تاریخی در کازرون رو به گسترش است و به نظر میرسد طی یکی دو سال گذشته بیش از ۲۰ خانه تاریخی در کازرون تخریب شده باشد.
تاریخ سکونت در کازرون به دوره ساسانیان بازمیگردد. طی یک دهه گذشته تخریبهای گسترده باعث از بین رفته خانههای قدیمی زیادی در این شهر شدهاست.
در ۲۸ فروردین۱۴۰۰ نیز وبسایت «عصر ایران» با انتشار ویدئویی از تخریب خانه تاریخی مختاری با مجوز شهرداری کازرون خبر داد. با این حال معاونت فنی شهرداری کازرون با تکذیب شایعه دخالت شهرداری تاکید کرد تخریب این خانه بدون اطلاع و مجوز شهرداری بوده است.
خانه مختاری نیز یکی از خانههای قدیمی کازرون بوده که به دوره قاجار مربوط میشد و در میدان اصلی محله کوزهگران معروف به میدان گنجآباد قرار داشت. خانهای دارای اتاقهای تو در تو با تاقهای هشتی. زیرزمین این خانه با روزنههای گچی و تزئینات آن شامل نقوش گیاهی آن را بسیار دیدنی کرده بود.
عمادالدین شیخ الحکمایی مدیر بخش اسناد کتیبههای اسلامی موسسه باستانشناسی دانشگاه تهران در گزارش ویدئویی دیگری به «عصر ایران» میگوید: «بافتهای تاریخی مثل یزد و شیراز و کرمان در پیش از انقلاب شناخته شده و ثبت شده بودند و برنامههایی از قبل برای این بافتها ترسیم شده بود این بافتها شاید به دلیل تحولاتی مثل انقلاب و آن مقطعی که به این مسائل توجه نمیشد توانست خود را تا حدودی حفظ کند اما در مورد معماری کازرون کار پژوهشی درست و منسجمی انجام نشده.»
روند تخریب خانههای تاریخی در کازرون از یک دهه قبل تا کنون سرعت بیشتری یافته است. این در حالیست که اداره میراث فرهنگی کازرون حداقل در دو نوبت از شهرداری خواسته قبل از هر اقدامی در جهت تخریب آثار تاریخی از اداره میراث فرهنگی استعلام بگیرد.
بافت تاریخی کازرون طی یکسال گذشته مورد بررسی قرار گرفته و گفته میشود بیش از ۴۰۰ اثر با ارزش در آن شناسایی شده است. آثاری که فقط شمار کمی از آنها ثبت آثار ملی شدهاند.
https://kayhan.london/1401/01/13/%d8%b1%d9%82%d9%85-%d8%b4%d9%88%d8%ae%db%8c-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d8%ad%d9%81%d8%b8-%d8%a2%d8%ab%d8%a7%d8%b1-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae%db%8c%d8%9b-%d8%b6%d8%b1%d8%ba%d8%a7%d9%85%db%8c-%d8%a8
کازرون در سکوت خبری و بدون هیچ هشداری آرام آرام در در تمام این سالها تخریب میشود و صدای هیچ مسئول یا رسانهای در نیامده و همین موضوع کمک میکند تا تخریب آن شتاب بیشتری بگیرد. این روند در مورد دیگر بافتهای تاریخی در شهرهای مختلف ایران نیز در حال پیشرفت است با اینهمه عزتالله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که حدود چهار ماه پیش از افزایش ۵۴درصدی بودجه این حوزه خبر داده بود، در فروردینماه امسال اعلام کرد به ازای هر اثر تاریخی، فقط ۳۰هزار تومان بودجه وجود دارد.
آماری هم که از سال ۱۳۹۰ تا اواخر سال ۱۳۹۸ از طرف سالنامه آماری وزارت میراث فرهنگی منتشر شده چندان امیدبخش نیست. بر مبنای اطلاعات این سالنامه، میزان تجاوز به حریم آثار غیرمنقول یا بناها و محوطههای تاریخی نیز در حالی در سال ۹۸ بیشتر شده و به ۳۲۹ مورد رسیده که ۱۹۹ مورد تجاوز به حریمهای تاریخی در سال ۹۷ ثبت شده بود. آمارهای وزارت میراث فرهنگی همچنین نشان داده، تعداد تخریب بناها و محوطههای تاریخی در سال ۹۸ نیز با افزایش روبرو بوده و در آن سال ۲۴۵ مورد تخریب شناسایی شده است.