همزمان با ۲۸ آوریل روز جهانی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای، گزارش‌ها نشان از افزایش حوادث در محل کار در ایران دارد.
روز گذشته پنجشنبه ۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ برابر با ۲۸ آوریل «روز جهانی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای» بود و به همین مناسبت انجمن متخصصین بهداشت حرفه‌ای ایران وبیناری با شعار «برای ساختن فرهنگ موثر ایمنی و بهداشت حرفه‌ای همه با هم اقدام کنیم» برگزار کردند.
محمدرضا تاجیک عضو هیئت مدیره مجمع عالی نمایندگان کارگران کشور در این وبینار گفت: «کارگری که فاقد امنیت شغلی است چطور می‌تواند در کار حادثه‌خیز بهره‌وری مناسبی داشته باشد؟ آیا با حذف قوانین بازنشستگی مربوط به مشاغل سخت، خلاءهای مربوط به ایمنی کار در واحدها را جبران کرد؟»
محمدرضا تاجیک افزود که «عوامل ناایمن کار مانند عدم تناسب جسمی کارگر با کار، سرما و گرما، بخارات مضر برای ریه کارگر و مشکلات میکروبی و شیمیایی در تولید ایران بسیار زیاد است و مدیران HSE و کارشناسان ایمنی می‌توانند بسیاری از آیین‌نامه‌ها را به کارفرمایان اجبار کنند. توقع ما از کارفرمایان کشور این است که جان نیروی کار برایشان مهم باشد و تقارن روز بهداشت و ایمنی با روز کارگر نیز برای یادآوری همین اصل است.»
بیشترین نرخ حوادث کار و فوت ناشی از آن، مربوط به کارگران ساختمانی است؛ سقوط از ارتفاع و داربست یا اصابت جسم سخت مانند میلگرد به سر؛ بعد از آن، کارگران فنی و غالباً پیمانکاری در واحدهای سخت و زیان‌آور مثل کارخانجات ذوب فلز قرار دارند.
کارگران شهرداری که در تاریکی نیمه‌های شب یا نخستین ساعات بامداد جان خود را بر اثر تصادف در خیابان از دست می‌دهند در رده دوم قرار دارند؛ سیمبانان گروه شغلی دیگری هستند که آمار مرگ و میر آن‌ها به بالا است که اکثرا دچار سقوط از ارتفاع و یا برق‌گرفتگی می‌شوند.
ایران در زمینه رعایت مسائل ایمنی کار در میان کشورهای جهان در رتبه ۱۰۲ قرار دارد که رتبه بسیار پایینی است.
به گزارش خبرگزاری ایلنا در بیست و ششم فروردین امسال سقوط از ارتفاع، جان کارگری را در مهرشهر کرج گرفت و مرگ یک کارگر ساختمانی در اثر سقوط درون چاه در سعادت آبادِ تهران اتفاق افتاد. یک روز بعد، بیست و هفتم فروردین، کارگر خدماتی و پیمانکاریِ شهرداری اصفهان در اثر تصادف در حاشیه‌ی خیابان و هنگام کار، جان خود را از دست می‌دهد. بیست و هشتم فروردین باز حادثه‌ی کار منجر به فوت کارگر ثبت شده است؛ مرگ یک کارگر کارخانه ذوب آهن کوار بر اثر حادثه نیز روی داد که دلیل و جزئیات حادثه مشخص و اطلاع‌رسانی نشد. اینها تنها چند نمونه از مرگ کارگران طی دو روز در ایران است.
حسن اصیلیان رئیس انجمن متخصصین بهداشت حرفه‌ای از وقوع سالیانه ۱۳ هزار حادثه ناشی از کار در ایران خبر داده و گفته این حوادث که در پی فقدان ایمنی کار روی می‌دهد، سالیانه ۷۰۰ تا ۸۰۰ کارگر در کشور را به کام مرگ می‌کشاند.
حسن اصیلیان افزوده «به دلیل ترس، بسیاری از گزارش‌هایی که می‌توانند از آسیب‌های جدی پیش‌گیری کنند ارائه داده نمی‌شوند. در مقابل محیط‌های کاری که در آن‌ها تعداد کارگر مشارکت‌کننده بیشتر است، ۶۴ درصد حوادث ایمنی و ۵۸ درصد حوادث منجر به راهی شدن به بیمارستان کمتری گزارش شده است.»
به گفته رئیس انجمن متخصصین بهداشت حرفه‌ای بیماری‌های ناشی از کار، دلیل ۸۱ درصد از مرگ‌های مربوط به مشاغل است و حوادث سهم ۱۹ درصدی از مرگ‌های حین کار را به خود اختصاص داده است.
او همچنین افزوده «بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، زیان‌های اقتصادی ناشی از عدم رعایت بهداشت حرفه‌ای در جهان مجموعاً بیش از ۴۲ تا ۴۰ درصد از درآمد سرانه هر کشور را به خود اختصاص می‌دهد.»
احسان سهرابی عضو کارگری شورای عالی حفاظت فنی البته آمارهای ارائه شده از سوی دولت را چندان دقیق نمی‌داند. او گفته که «یکی از مهم‌ترین مشکلات در حوزه حوادث کار، نداشتن آمار متقن و واحد است؛ پزشکی قانونی در سال‌های اخیر در خصوص آمار حوادث ناشی از کار بسیار باملاحظه رفتار می‌نمایند و وزارت کار نیز بر مبنای خوداظهاری ثبت آمار دارد و سازمان تامین اجتماعی نیز آمار متفاوتی در دست دارد که بر مبنای غرامت‌ها، بانک اطلاعاتی را به‌روز می‌کند. برخی هم توسط شرکت‌های بیمه‌گر با عنوان بیمه مسئولیت مدنی، نسخه فرد حادثه دیده را می‌پیچند که در آمارهای رسمی دیده نمی‌شود. مبنای صحیح، آمار پزشکی قانونی است که باید در اختیار متولیان امر بالاخص تشکل‌های کارگری قرار گیرد و تا زمانی‌که آمار دقیقی نباشد، نمی‌توانیم در مورد پیشرفت یا پسرفت در حوزه‌ی ایمنی با قطعیت اظهار نظر کنیم.»
همین آمارهای نه چندان دقیق و کامل هم گویای وضعیت ناگوار ایمنی و حوادث ناشی از کار در ایران است. آمار حوادث رخ داده در کارگاههای مشمول قوانین بازرسی دولت در سال ۹۹ نشان می‌دهد که مردان بیشتر از زنان دچار حادثه شده‌اند. اختلاف آماری حوادث مردان و زنان به نبود توزان جنسیتی در بازار کار بخش صنعت در کارگاههای کوچک، متوسط و بزرگ مقیاس مربوط می‌شود اما در کل نه تنها در میان مردان که در میان زنان هم حوادث کار شیب افزایشی داشته است.
بر اساس آمارها، تعداد کارگران حادثه دیده‌ی مرد از ۱۸۲۴۹ مورد در سال ۹۴ به ۴۲۸۹۸ مورد در سال ۹۹ رسیده است. ۹۶ درصد حوادث کار در سال ۹۹ مربوط به مردان است. سهم زنان از حوادث کار از ۵۳۷ نفر در سال ۹۴ به ۱۵۹۳ در سال ۹۹ رسیده است؛ در نتیجه حوادث در میان زنان، در همین مدت ۲/۹ برابر شده؛ در حالی که حوادث کار در مردان افزایش ۲/۳ برابری داشته است.
در این میان فعالان کارگری بارها نسبت به «عادی شدن» حوادث ناشی از کار هشدار داده و معتقدند این روند به زیان کارگران اصلا مورد اعتنای مسئولان قرار نمی‌گیرد. طی سال‌های گذشته با افزایش تورم و هزینه‌ها، کارفرمایان بودجه مورد نیاز برای ایمنی استاندارد و بالا بردن ایمنی محل کار را کاهش داده و این موضوع بر افزایش آمار حادثه در محل کار مؤثر بوده است.
