قیمت نان در ایران با افزایش شدیدی روبروست و حالا جمهوری اسلامی وعده پرداخت یارانه نان به هر کد ملی را به مردم داده است. در دیگر گروههای مواد خوراکی نیز افزایش قیمتها بیش از گذشته شده و فعالان صنفی از «انفجار قیمتها» در ماههای آینده خبر میدهند.
مدیرکل آیندهپژوهی، مدلسازی و مدیریت اطلاعات اقتصادی وزارت اقتصاد از ارائه نان به شهروندان با «کد ملی» خبر داده و هدف از این اقدام را «اصلاح الگوی مصرف» مردم اعلام کرده است.
ابراهیم صیامی روز چهارشنبه ۱۴ اردیبهشت گفت «با استفاده از زیرساخت بانکی، مردم به هنگام خرید نان، به همان قیمت قبلی پول پرداخت میکنند و مابهالتفاوت آن را دولت پرداخت میکند.»
به گفته این مقام دولتی، مزیت ارائه نان با کد ملی این است که افرادی که «بیش از الگو» مصرف میکنند باید «الگوی مصرف» خود را اصلاح یا به قیمت آزاد خریداری کنند!
صیامی درباره اینکه «الگوی مصرف نان» را چه نهادی تعیین میکند و این الگو چه مبنایی دارد، توضیحی نداده است.
حذف ارز ترجیحی یا همان ۴۲۰۰ تومانی گندم، تازهترین تصمیم دولت است که منجر به گران شدن ماکارونی و انواع نان فانتزی یا صنعتی در ایران شده است.
در روزهای گذشته قیمت جدید نان باگت معمولی ۱۰ هزار تومان، نان باگت فرانسوی ۱۵ هزار تومان، نان شیرمال ۱۸ هزار تومان، نان فتیر ۱۵ هزار تومان و نان تست بزرگ ۲۹ هزار تومان شده است. همچنین قیمت ماکارونی و انواع بیسکویت نیز در هفته جاری افزایش قابل توجهی یافته است.
افزایش قیمت دولتی هر کیلو آرد صنعتی از دو هزار و ۲۷۰۰ تومان به ۱۲ هزار تومان مهمترین علت این افزایش است. این در حالیست که تولیدکنندگان معتقدند دیگر هزینهها از جمله هزینه دستمزد و انرژی نیز در افزایش قیمتها موثر بوده است.
پیش از این گزارشهایی درباره افزایش قیمت نان سنتی در تبریز، بندرعباس و اهواز نیز منتشر شده است. مقامات جمهوری اسلامی میگویند به هر کد ملی در ایران «یارانه نان» تعلق خواهد گرفت.
محمدرضا درگاهی مدیر کل بازرسی جهاد کشاورزی در گفتگو با صدا و سیما گفتته که هیچگونه افزایش قیمت در نانهای سنتی مانند لواش، سنگک و بربری وجود نداشته است. او افزوده که هموطنان میتوانند از طریق سامانه ۱۲۴ و ۱۳۵ تعزیرات، گزارشها را به ما اعلام کنند.
در مقابل حسین یزدجردی رئیس کانون صنایع آرد و نان ایران معتقد است که «وقتی گندم ۲۷۰۰ تومان به صنف و صنعت میدادیم و امسال گندم را برای آنها ۱۲ هزار تومان تعیین کردیم، طبیعی است که قیمت محصولات این صنف هم بهتبع آن افزایش یابد.»
جواد ساداتینژاد وزیر جهاد کشاورزی نیز پس از چند روز سکوت درباره چند برابر شدن قیمت مواد غذایی از توزیع یارانه در ازای حذف ارز ترجیحی خبر داد.
ارائه یارانه آرد با کد ملی جدیدترین وعده جمهوری اسلامی به مردم به ویژه اقشار کمدرآمدی است که حالا دیگر برای خرید نان نیز با مشکل روبرو هستند.
ابراهیم صیامی مدیرکل آیندهپژوهی، مدلسازی و مدیریت اطلاعات اقتصادی وزارت اقتصاد در اینباره توضیح داده که «بطور متوسط هر ایرانی ۳۰۰ گرم مصرف نان دارد که مصرف سالانه کشور به ۹/۵ میلیون تن گندم میرسد.»
ابراهیم صیامی افزوده «عمده یارانهای که با ارز ۴۲۰۰ تومانی در ابتدای زنجیره میدهیم از بین میرود و به مصرفکنندگان نمیرسد. بنابراین یارانه را بجای ابتدای زنجیره به انتهای زنجیره میدهیم. بر اساس استاندارد مصرفی خانوارها و تغییر قیمت نان، یارانه مستقیم نان به همه مردم پرداخت میشود. با استفاده از زیرساخت بانکی، مردم به هنگام خرید نان، به همان قیمت قبلی پول پرداخت میکنند و مابهالتفاوت آن را دولت پرداخت میکند.»
مدیرکل آیندهپژوهی، مدلسازی و مدیریت اطلاعات اقتصادی وزارت اقتصاد گفته که «مزیت این کار این است که افرادی که بیش از الگو مصرف کنند باید الگوی مصرف را اصلاح یا به قیمت آزاد خریداری کنند. افرادی هم که مصرف آنها کمتر از الگوی استاندارد است پولی هم برای آنها میماند. بنابراین نان برای مردم گران نمیشود. برای هر کد ملی یارانه نان ثبت میشود و با هر کارت بانکی امکان خرید نان وجود دارد.»
قیمت نان و دیگر محصولات تهیه شده از آرد مانند ماکارونی، کیک و شیرینی در حالی با افزایش روبروست که در دیگر گروههای مواد خوراکی نیز افزایش قیمتها شدت یافته است.
طی هفتههای گذشته افزایش قیمت گوشت قرمز و تخممرغ خبرساز شده بود و حالا مدیر عامل اتحادیه ماهیان سردابی از «انفجار قیمتها» در ماههای آینده خبر داده است.
آرش نبیزاده مدیرعامل اتحادیه ماهیان سردابی گفته که «کمبود نهاده ماهی و سیاستهای غلط دولت این احتمال را تقویت کرده است که در مهر و آبان امسال شاهد کاهش تولید و در نتیجه انفجار قیمت ماهی باشیم.»
آرش نبیزاده افزوده که «پیشبینی میشود با حذف ارز ترجیحی، نرخ واقعی مرغ و به کیلویی ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان برسد، البته نرخ ماهی نیز متاثر از نرخ مرغ به کیلویی ۱۰۰ هزار تومان میرسد در این شرایط احتمال اینکه پروتئین مرغ و ماهی از سبد خانوارها حذف شود تقویت میشود.»
در این میان واقعیت اینست که جمهوری اسلامی بودجه کافی برای عمل به وعدههای خود ندارد و برای جبران کسری بودجه سیاستهای انقباضی در اقتصاد را در پیش گرفته که حذف ارز ترجیحی برای واردات کالاهای اساسی و دارو یکی از این اقدامات بوده است. اثر حذف ارز ترجیحی مستقیما بر سفرهها و سلامت مردم اثر دارد و هرچه یک خانواده درآمد کمتری داشته باشد، اثرات منفی حذف ارز ترجیحی را بیشتر باید تحمل کند.
به بیان دیگر جمهوری اسلامی که طی چهار دهه گذشته زیرساختهای اقتصادی را از بین برده و رانت و فساد را گسترده کرده و ایران را در انزوا قرار داده، با دست کردن بر سفره و جیب مردم به دنبال جبران کسری بودجه است.