اداره کل محیط زیست استان سمنان برخلاف اعلام قبلی این نهاد می‌گوید، سه توله یوزپلنگ متولد شده در مرکز تکثیر توران «نر» هستند و نه آنطور که قبلا اعلام شده بود، «ماده»!
بهرام‌علی ظاهری سرپرست اداره کل محیط زیست سمنان درباره دلیل مرگ یکی از سه توله یوز متولد شده در سایت تکثیر توران اظهار کرد: «علت تلف شدن یکی از آنها ضعیف بودن با وزن ۳۰۰ گرم، و ناهنجاری مادرزادی ریه سمت چپ و چسبندگی ریه بوده است.»
به گفته‌ی او، جلسه فوری و اضطراری نیز بررسی علل تلفات تکثیر گربه‌سانان در اسارت با حضور معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان، تیم علمی و اجرایی و دامپزشک معتمد برگزار شده و علت اعلام شده تأیید و صورت‌جلسه امضاء شده است.
این‌دامپزشک خاطرنشان کرد: همچنین در این جلسه پس از بررسی‌های لازم و علمی عنوان شد که تشخیص جنسیت گربه‌سانان مخصوصاً یوزپلنگ در روزهای اول که توله‌ها متولد شده بودند بسیار سخت و حساس بوده و اندام‌های تناسلی آنها به راحتی قابل تشخیص نیست که با رشد حیوان، تعیین جنسیت مرحله به مرحله آسان‌تر خواهد بود.
آنگونه که این دامپزشک توضیح داده، در جریان بازدید از توله‌ها، دامپزشکان «حاذق و مجرب، مجدداً توله یوزها مورد معاینه قرار گرفتند و مشخص شد توله‌ها “نر” هستند»!
https://kayhan.london/1401/02/11/%d8%b3%d9%87-%d8%aa%d9%88%d9%84%d9%87-%db%8c%d9%88%d8%b2-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d9%88-%d9%81%db%8c%d8%b1%d9%88%d8%b2%d8%8c-%db%8c%d9%88%d8%b2%d9%be%d9%84%d9%86%da%af
به گفته‌ی ظاهری، به خواسته پزشکان معتمد کارشناس، تغذیه حیات وحش مرکز تکثیر یوز آسیایی عوض شده و پس از تولد به توله‌ها با سرنگ غذا می‌دهند که «شیر خشک مخصوص گربه‌سانان با برند معتبر جهانی» است.
پزشک معتمد سازمان محیط زیست، وزن توله‌ها را در زمان تولد ۳۵۰ گرم اعلام کرده بود و بعدا گفته شد که پس از چهار روز وزن آنها به ۵۰۰ گرم افزایش یافته است.
سازمان محیط زیست تا کنون تصویر و ویدئویی از توله یوزها منتشر نکرده و سرنوشت این توله‌ها از همان بدو تولد با سانسور و پنهانکاری همراه شده است که به نظر می‌رسد به دلیل ناکارآمدی در این زمینه و بی‌آبرویی بیشتر برای سازمان‌های مسئول جمهوری اسلامی باشد. برخی کارشناسان نیز می‌گویند احتمالا روش نادرست شیردهی به توله یوزها که سر توله خواباندن روی شکم در هنگام تغذیه است، منجر به خفه شدن یکی از توله یوزها بعد از خوردن شیر شده است.
همچنین بعضی دامپزشکان تاکید دارند، با توجه به اینکه توله یوزها به علت پذیرفته نشدن توسط «ایران»، مادرشان، نتوانسته‌اند به اندازه کافی از آغوز مادر بهره‌مند شوند و آنتی‌بادی‌های لازم را دریافت کنند، احتمال تلف شدن دو توله یوز دیگر نیز وجود دارد.
دکتر بهرنگ اکرامی پزشک معتمد سازمان محیط زیست ولی این تئوری را مردود خوانده و گفته است: «هر سه توله یوزپلنگ، دو وعده آغوز مادر را که ما در حین انجام سزارین روی «ایران» یعنی زمان بیهوشی از سینه این یوز بیرون کشیده بودیم، دریافت کردند. بنابراین ما تمام تلاش خود برای بالا بردن سطح آنتی‌بادی توله‌های یوزپلنگ به اندازه کافی را انجام دادیم. همچنین صرف نظر از توله یوز تلف شده، دو توله دیگر از بدو تولد تا کنون تغذیه مناسبی داشته و عمل دفع را هم به خوبی انجام داده‌اند. از این لحاظ، به نظر می‌رسد که ایمنی بدن این دو توله در سطح مناسبی قرار داشته باشد.»
او درباره شیردهی اشتباه به یوزها نیز می‌گوید: «همانطور که در فیلم مربوط به اولین تغذیه یوزپلنگ‌های ایرانی مشاهده می کنیم، روش شیردهی مرتبه اول توسط کسی که به عنوان تیمارگر به این پروژه معرفی شده بود، اشتباه بود، زیرا در هنگام شیردهی با سرم یا پستونک، باید توله‌های یوزپلنگ روی شکم باشند و سر آنها به طرف بالا باشد که متاسفانه این اصل رعایت نشده بود. البته من بعد از مشاهده فیلم، به کسی که اولین شیر را داده بود، تاکید کردم که این روش اشتباه است و بنابراین از مرتبه دوم به بعد، شیوه شیر دادن به یوزپلنگ ها اصلاح شد. با توجه به فاصله زمانی زیاد بین اولین تغذیه توله‌ها و تلف شدن یکی از آنها نیز به نظر می‌رسد اشتباه در شیوه شیر دادن در مرتبه اول، منجر به مرگ این توله یوز نشده باشد.»
دکتر هومن ملوک‌پور مشاور فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی در رابطه با تلف شدن یکی از توله یوزها گفته است: «یکی از ضعف‌های اصلی فرآیند زادآوری «ایران» این است که به نظر می‌رسد عوامل حاضر در پارک ملی توران نتوانسته‌اند در زمان جفتگیری، «ایران» و «فیروز» را به درستی رفتارشناسی کنند تا متوجه شوند که نطفه هرکدام از توله‌های ایران دقیقا در چه تاریخی بسته شده است. این در حالی است که تفاوت در زمان بسته شدن نطفه‌ها، منجر به آن می‌شود که سن جنین‌ها با یکدیگر متفاوت باشد و بنابراین امکان دارد که وقتی زمان زایمان یکی از توله‌ها رسیده، توله دیگر هنوز به اندازه کافی بزرگ نشده باشد.»
او از انجام سزارین بجای زایمان طبیعی یوزها ابراز تأسف کرد و گفت: «عملا کاری کردند که هر سه توله همزمان متولد شوند و این در حالی است که عوامل حاضر در پارک ملی توران خودشان اذعان دارند که احتمالا یکی از توله‌ها به دلیل این که نطفه‌اش چند روز دیرتر از دو توله دیگر بسته شده بود، از آنها کوچکتر بود. بنابراین اساسا ممکن است در هنگام انجام سزارین، هنوز زمان طبیعی تولد توله تلف شده نرسیده بود، اما وقتی ما دست به سزارین بزنیم، چاره‌ای نداریم جز این که همه توله‌ها را هم زمان از رحم مادر بیرون بکشیم».
ظاهری برای نگهداری این توله یوزها، تیم علمی و اجرایی را نیازمند توصیه‌های محققین و رهنمودهای متخصصان حیات وحش ملی و بین‌المللی دانسته است.
سه توله یوز از «ایران» و «فیروز» یوزپلنگان آسیایی در وضعیت اسارت به دنیا آمدند. یکی از این توله‌ها تلف شده و نگرانی نسبت به سلامت و وضعیت دو یوز دیگر وجود دارد.
به دنیا آمدن توله‌‌یوزها از معدود اخبار خوش محیط زیست بوده، به ویژه اینکه پیش از آن، سریال کُشت و کُشتار حیوانات و شکنجه‌شان از جمله کُشتن پلنگ شاهی (قائم‌شهر)، خرس مازندران، خرس نمین و فک خزری خبرساز شده بود و اعتراض عمومی را به دنبال داشت.
حالا پس از اندکی دلگرمی، این نگرانی وجود دارد که دو یوز نوزاد همچنان در شرایط نامناسب باشند و نگهداری آنان، بر مبنای استانداردها صورت نگیرد و این امید کوچک به افزایش دو یوزپلنگ به حیات وحش کشور باز هم به یأس بدل شود. بسیاری از کارشناسان حیات وحش نیز بر این اعتقادند که حفاظت از یوز ایرانی و احیای این گونه در حال انقراض، فاقد نقشه راه است و اگر این توله‌ها دوام بیاورند و به سن زاد و ولد برسند، نبود همین برنامه منسجم و بلندمدت، شانس احیای یوزپلنگ در ایران را از بین می‌برد.
