سرایت آبله میان قوچها و میشها در شهرستان بشاگرد، به دلیل واکسیناسیون دیرهنگام همچنان تلفات میدهد.
در پنج ماه گذشته و به خصوص در روزهای گذشته، تلفات قوچ و میش در زیستگاههای حاشیه روستاهای بشاگرد به شدت سرعت گرفته و مرگ و میرهایی که از ابتدای آذرماه پارسال به دلیل عدم اجرای واکسیناسیون شروع شده بود، به صورت تلفات گلهای و دستجمعی اتفاق میافتد.
میثم قاسمی معاون طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست هرمزگان پارسال از اداره دامپزشکی استان خواسته بود تا «اقدام به انجام پایش و بررسی وضعیت بیماری، واکسیناسیون کامل منطقه، نمونهبرداری» کند.
حالا با گذشت پنج ماه از این موضوع، دامداران مناطق مختلف شهرستان بشاگرد در گفتگو با رسانههای داخلی، خبر از تلف شدن دامهای اهلی خود میدهند که بیارتباط با از بین رفتن قوچها نیست.
برخی از فعالان محیط زیست معتقدند بیتدبیری و کمکاری در اجرای واکسیناسیون دامهای اهلی و همچنین کمبود دارو باعث بیماری و تلف شدن قوچ و میشهای وحشی شده است.
علی حسینزاده معاون محیط زیست شهرستان بشاگرد اکنون میگوید، آبله در دامهای اهلی نیز شیوع پیدا کرده است و «بر اساس نتایج نمونهبرداری از یک راس قوچ وحشی تلف شده توسط دامپزشکان محیط زیست هرمزگان وجود بیماری آبله در قوچها و میشها محرز شد.»
معاون محیط زیست بشاگرد با اشاره به عدم امکان انجام واکسیناسیون در حیاتوحش و درمان کل جمعیت علفخوران وحشی میگوید که تنها راه کنترل بیماری در گونههای وحشی که به راحتی در دسترس نیستند، ایمنسازی دامهای اهلی علیه بیماریهای واگیردار مشترک است.
این درحالیست که کنترل بیماری و کاهش تلفات در سالهای آینده، پوشش کامل واکسیناسیون در دامهای اهلی منطقه توسط اداره دامپزشکی به صورت مستمر و سالیانه ضروری بوده است.
از سوی دیگر، به گفتهی حسینزاده، «دامدارانی که گوسفندان آنها تلف میشوند لاشه گوسفندان باید یا دفن شوند یا سوازنده شوند و اگر در فضای باز رها شده باشند احتمال ابتلای بقیه دامها وجود دارد و ممکن است ویروس جدیدی به وجود بیاید.»
محمد جانباز مدیرکل دامپزشکی هرمزگان نیز در اینباره میگوید: «تا کنون اکیپهای عملیاتی دامپزشکی در روستاهای منطقه حاضر شدهاند و واکسیناسیون دامهای منطقه در برخی از روستاها انجام و در برخی دیگر نیز در حال انجام است تا بتوانیم از سرایت بیماری از دامهای وحشی به دامهای اهلی پیشگیری کنیم.»
سرایت آبله از دامهای مبتلا به قوچ و میشهای وحشی در مناطق کوهستانی بشاگرد در حالی رخ میدهد که سازمان حفاظت محیط زیست میگوید، خشکسالی جمعیت پستانداران شاخص ایران، شامل کل و بز، قوچ و میش، آهوی ایرانی و جبیر را حداقل «۱۰درصد» کاهش داده است.
همچنین خسارت وارده ناشی از مرگومیر قوچها و میشها و کل و بز در ایران، مبلغ ۲۱ هزار و ۷۴۰ میلیارد ریال تخمین زده شده است. این میزان البته شامل شیوع آبله نیست و تنها خسارت ناشی از خشکسالی را نشان میدهد.
پیشتر مقامات مسئول دامپزشکی هرمزگان، بارها انتقال آبله از دامهای اهلی به حیوانات شاخص را تکذیب کرده و گفته بودند، رسیدگی به دام ۱۰ روستای نزدیک به کانون تلفات را در دستور کار دارند!
هرچند به نظر میرسد با وجود این ادعا تا این لحظه خبری از انجام واکسیناسیون کامل و فوری در حیات وحش و درمان کل جمعیت علفخوار وحشی نبوده است. آنهم در صورتی که به گفته معاون محیط زیست شهرستان بشاگرد، تنها راه کنترل بیماری در گونههای وحشی که به راحتی در اداره دسترس نیستند، ایمنسازی دام اهلی علیه بیماریهای واگیردار مشترک است.
مدیرکل دامپزشکی هرمزگان آن زمان معتقد بود: «این بیماری از حیوانات اهلی به حیات وحشی وارد نشده و تا کنون هیچگونه تلفاتی در دامهای اهلی گزارش نشده است اما باید مراقبتهای لازم را انجام دهیم و برای این منظور واکسیناسیون فوری دام در ۱۰ روستای نزدیک به کانون تلفات حیات وحش در دستور کار قرار دارد.»
هرچند به نظر میرسد با وجود این ادعا تا این لحظه خبری از انجام واکسیناسیون کامل و فوری در حیات وحش و درمان کل جمعیت علفخوار وحشی نبوده است. آنهم در صورتی که به گفته معاون محیط زیست شهرستان بشاگرد، تنها راه کنترل بیماری در گونههای وحشی که به راحتی در اداره دسترس نیستند، ایمنسازی دام اهلی علیه بیماریهای واگیردار مشترک بین این گونههاست.
این مدیر استانی آذرماه ۱۴۰۰ گفته بود که فقط طی ۴ روز، ۳۵ راس قوچ و میش وحشی در مناطق کوهستانی بشاگرد تلف شدهاند و دلیل مرگ این حیوانات که بیشتر در مناطق کوهستانی بخش گافر و پارامون شهرستان بشاگرد بودهاند، نوعی بیماری به نام آبله گوسفندی است.
او همچنین ادعا کرده بود که برای کنترل بیماری در حیات وحش، آبشخورهای حیوانات پاکسازی شده است.
ایران دارای تنوع بسیار گستردهای از قوچ در مناطق مختلف است. این قوچها به واسطه اقلیم زیستشان از ظاهر متفاوتی نیز برخوردارند و زیباییهای ویژه و منحصر به فردی دارند. قوچ در ایران به قوچهای اصفهان، لارستان، شیراز، اوریال، البرز و کرمان دستهبندی میشود.
مجوز شکار قوچ از سوی سازمان محیط زیست به ویژه در دولت حسن روحانی با طلب مبالغ دلاری از شکارچیان داخلی و خارجی به وفور صادر شد. عیسی کلانتری رئیس سابق این سازمان معتقد بود، جمعیت قوچها زیاد هستند و افزایش آنان، باعث بهم خوردن چرخه حیات وحش میشود!