سوئد و فنلاند کشورهایی که نگران اقدام نظامی روسیه‌اند به دنبال پیوستن به ناتو هستند و مقامات آمریکا، انگلیس و کشورهای غربی از درخواست آنها استقبال کرده‌اند اما دولت ترکیه با پیوستن این دو کشور اسکاندیناوی به ناتو که از نظر شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی در سال‌های گذشته همواره در رده‌ی کشورهای نخستین قرار داشته‌اند، مخالفت می‌کند.
قرار است آنا لینده و پکا هاویستو وزرای خارجه سوئد و فنلاند در روزهای آینده به آنکارا سفر و با مقامات ترکیه در مورد پیوستن این دو کشور به ناتو مذاکره کنند اما رجب طیب اردوغان به آنها پیام داده «اگر می‌آیند تا ما را متقاعد کنند، بی‌خود خودشان را خسته نکنند!»
به گزارش خبرگزاری «آناتولی»، اردوغان در نشست مطبوعاتی مشترک با عبدالمجید تبون رئیس جمهور الجزایر در ارتباط با درخواست فنلاند و سوئد برای عضویت در سازمان ناتو گفت: «کشورهایی که در حال حاضر علیه ترکیه تحریم وضع می‌کنند، به عضویت شان در ناتو که یک سازمان امنیتی است، رضایت نمی‌دهیم.»
اختلاف اصلی ترکیه با سوئد و فنلاند حمایت این کشورها از فعالان سیاسی کُرد مخالف دولت اردوغان است. شماری از رهبران گروه‌های مخالف دولت ترکیه در سوئد و فنلاند اقامت دارند و مرکز تشکیلات آنها در هلسینکی یا استکهلم است و گاهی برای سخنرانی به پارلمان دو کشور دعوت می‌شوند.
اردوغان می‌گوید «هر دو کشور علیه گروه‌های تروریستی موضع روشن اتخاذ نکرده‌اند. هرچند که در برخی اظهارات با این گروه‌ها اعلام مخالفت کرده‌اند، اما برخی تروریست‌هایی را که باید تحویل می‌دادند، ندادند. هرچند که بگویند تحویل خواهند داد اما ما به این موضوع باور داریم که یک مسلمان دو بار از یک ناحیه گزیده نمی‌شود!»
رئیس جمهوری ترکیه تأکید کرده «سوئد مرکز پرورش گروه‌های تروریستی است. تروریست‌ها را برای سخنرانی به پارلمان دعوت می‌کنند. حتی حامیان تروریست‌ها در پارلمان این کشور حضور دارند. قرار است هیئت‌های فنلاند و سوئد روز دوشنبه به ترکیه سفر کنند. اگر می‌آیند تا ما را متقاعد کنند، بی‌خود خودشان را خسته نکنند.»
ترکیه یکی از قدرتمندترین ارتش‌های ناتو را در اختیار دارد و اصلی‌ترین عضو ناتو در غرب آسیاست. ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو که موافق پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو است با درک موقعیت ویژه ترکیه در پیمان آتلانتیک شمالی برای راضی کردن اردوغان دست به کار شده است. او در توئیتی از تماس تلفنی خود با مولود چاووش‌اوغلو وزیر خارجه ترکیه خبر داده و بر لزوم رفع نگرانی‌های امنیتی ترکیه تاکید کرده است.
دبیرکل ناتو تأکید کرده «ترکیه یک متحد ارزشمند بوده و هرگونه نگرانی امنیتی آن باید رفع شود.»
Spoke with Foreign Minister @MevlutCavusoglu about the decisions by our closest partners #Finland & #Sweden to apply for #NATO membership. #Turkey is a valued Ally & any security concerns need to be addressed. We must stand together at this historic moment.
— Jens Stoltenberg (@jensstoltenberg) May 16, 2022
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا پس از نشست غیررسمی وزرای خارجه کشورهای عضو ناتو در برلین در جمع خبرنگاران گفته بود «در مورد عضویت فنلاند و سوئد در ناتو هنوز اختلاف نظرها بین ترکیه، فنلاند و سوئد ادامه دارد [اما] من مطمئن هستم که در مورد عضویت دو کشور به جمع‌بندی خواهیم رسید.»
به نظر می‌رسد ترکیه در این مقطع خواستار امتیازاتی از غربی‌ها و همچنین سوئد و فنلاند است. در همین ارتباط مولود چاووش اغلو می‌گوید فنلاند و سوئد باید به حمایت خود از گروه‌های تروریستی پایان دهند و باید «ضمانت‌های امنیتی خاص» وجود داشته باشد و این نه تنها در مورد این دو کشور، بلکه برای دیگر متحدان نیز صادق است. او تأکید کرده «آنها باید حمایت از گروه‌های تروریستی را بطور کامل پایان دهند. محدودیت‌های صنایع دفاعی یا ممنوعیت مجوزهای صادراتی برای متحدی مانند ترکیه قطعا باید برطرف شود.»
دیمیتری پولیانسکی معاون نماینده روسیه در سازمان ملل هشدار داد «عضویت فنلاند و سوئد در ناتو و حضور نظامی این ائتلاف در این دو کشور سبب می‌شود که قلمرو سوئد و فنلاند به هدف احتمالی ارتش روسیه تبدیل شود.» ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه می‌گوید که پیوستن فنلاند به ناتو اشتباه است و واکنش مسکو را در پی خواهد داشت.
رؤسای جمهوری روسیه و فنلاند هفته گذشته تلفنی گفتگو کردند. مسکو پیوستن فنلاند به ناتو را یک تهدید امنیتی برای خود می‌داند و هشدار داده پاسخ «متقارن» به آن خواهد داد. پوتین در این تماس گفته از آنجا که هیچ تهدیدی علیه امنیت فنلاند وجود ندارد، ترک سیاست بی‌طرفی نظامی اشتباه است و سبب خدشه‌دار شدن روابط دو کشور خواهد شد. این ادعای پوتین در حالیست که وی در مارس ۲۰۱۴ شبه‌جزیره کریمه در شرق اوکراین را به خاک روسیه ضمیمه کرد و هشت سال بعد در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ با حمله نظامی به اوکراین جنگی را آغاز کرده که همچنان ادامه دارد.
همزمان با این رویدادها یکی از بزرگترین مانورهای نظامی در تاریخ ناتو در کشورهای بالتیک با عنوان رزمایش «خارپشت» با شرکت ۱۰ کشور از جمله فنلاند و سوئد در حال انجام است.
