فیروزه نوردستروم- مدرسهها، دانشگاهها، مهدهای کودک، پیشدبستانیها و آموزشگاههای ایران از ۱۴ فروردین ۱۴۰۱ به صورت حضوری بازگشایی شدند.
با وجود افزایش شمار مبتلایان کرونا و هشدار کارشناسان بهداشت، طبق دستور وزارت بهداشت و وزارت آموزش و پرورش، همه مراکز آموزشی از روز یکشنبه ۱۴ فروردینماه بطور سراسری و بدون هیچگونه محدودیتی به صورت حضوری بازگشایی شدند.
پس از بیش از دو سال شیوع کرونا که شرایط در کشورهای مختلف حالت نسبتا عادی پیدا کرده، با اینهمه محدودیتهایی مانند رعایت ماسک و فاصله فیزیکی و ضرورت تست در برخی اماکن و شرایط ضروریست. همزمان برگزاری کلاسهای مجازی در اینترنت نیز به پایان رسیده و در ایران که پروتکلهای بهداشتی هرگز بطور جدی و استاندارد از سوی نهادهای مسئول به اجرا در نیامد، دانشآموزان با استقبال سرد به مدارس و کلاسها بازگشتند.
در این میان، آنطور که رضوان حکیمزاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش گفته است یک میلیون و ۶۳۹ هزار و ۲۸۰ دانشآموز به دلیل افت تحصیلی برای شرکت در برنامه «جبران و تثبیت یادگیری» شناسایی شدهاند.
طبق برآوردهای آماری این مقام مسئول، در ۶ پایه تحصیلی دوره ابتدایی ۲۷۱ هزار و ۴۷۷ دانشآموز در درس علوم، ۵۴۴ هزار و ۷۸۱ نفر در درس ریاضی و ۳۵۹ هزار و ۵۸۰ دانش آموز در درس فارسی باید در این کلاسهای جبرانی شرکت کنند. طی دو سال گذشته میزان یادگیری دانشآموزان در تمامی دروس، کاهش ۵۰ تا ۷۰درصدی داشته و نتایج مطالعات نشان میدهد که این ُفت تحصیلی در دروس علوم و ریاضی محسوستر است.
کیهان لندن در این گزارش میدانی موضوع اُفت تحصیلی و و پیامدهای مثبت و منفی بازگشایی مدارس را با تعدادی از پدر مادرها و آموزگاران در میان گذاشته است.
مژگان یکی از آموزگاران مقطع ابتدایی در این زمینه معتقد است: «پیش از دوران کرونا هم نظام آموزشی ما همان مسیری را طی میکرد که الان شاهدش هستیم، اتفاق تازهای رخ نداده! پیش از دوران کرونا هم ما شاهد کاستیها و اُفت تحصیلی دانشآموزان به دلایلی نظیر فقر، طلاق والدین، خشونتهای خانگی، افسردگی دانشآموزان و غیره بودیم. هرچند در آموزش حضوری کیفیت آموزشی بهتر است اما معلمان نمیتوانند در این زمان کوتاه عقبماندگی و اُفت تحصیلی بسیاری از دانشآموزانی را جبران کنند که پدر و مادرانشان بجای آنها در آموزش آنلاین شرکت میکردند و یا اصلا موبایل نداشتند که در آموزش آنلاین شرکت کنند.»
او اضافه میکند: «ما در مقطع دوران راهنمایی و دبیرستان میتوانیم با کمک کلاسهای جبرانی و کتابهای کمک درسی این اُفت تحصیلی را تا حدی برطرف کنیم اما در دوره ابتدایی که تنها راه آموزش، آموزش حضوری است نمیتوانیم! برای مثل در کلاس اول دبستان آموزش در دوران کرونا مجبور بودیم آموزش الفبا و نوشتن و خواندن را به صورت مجازی به آنها یاد بدهیم. پیامد عدم آموزش چهره به چهره باعث اُفت تحصیلی بالا در این مقطع شده. این عقبماندگی بیشتر در میان کودکان خانوادههای فقیر، بدسرپرست و خانوادههایی بوده که مادر یا پدر شاغل بودهاند و فرصتی برای آموزش از این طریق را به کودکان خود نداشتهاند و یا اساسا توان خرید تلفن همراه و تکنولوژی مربوطه را نداشتهاند.»
عاطفه یکی از معلمان شاغل در مقطع راهنمایی شهر رشت به این گفتگو میپیوندد و میگوید: «به شکل غیرمستقیم به ما تفیهم کردهاند که با توجه به آمار بالای اُفت تحصیلی و عقبماندگی دانشآموزان تا حد امکان به آنها نمره قبولی بدهیم و سال تحصیلی آینده، موظفیم این ضعف تحصیلی رخ داده در دو سال گذشته را به نوعی جبران کنیم!»
وی با اشاره به ترک تحصیل فرزندان یک خانواده تنگدست ساکن یکی از روستاهای شمال ایران میگوید: «بجز این مورد چندین خانواده را میشناسم که به خاطر نداشتن بضاعت مالی، فرزندانشان به کلی ترک تحصیل کردهاند و یا با اُفت تحصیلی شدید روبرو شدهاند.»
به گفته آزاده مادر یک دانشآموز ۱۸ ساله ساکن کرج، بچههایی که پشت کنکور هستند هم در دوران کرونا وضعیت مناسبی نداشتند. آنها که وضع مالی مناسبی داشتهاند، در این دو سال به مدد معلم خصوصی و تهیه کتابهای کمکدرسی و آموزشهای تخصصی آنلاین به هر ترتیب خود را برای شرکت در کنکور آزمون سراسری آماده کردند اما همه دانشآموزان که این شرایط را نداشتند! بسیاری از بچههای مستعد از خانوادههای تنگدست قبولی در کنکور سراسری و دو سال فرصت خود را برای ورود به دانشگاه از دست دادند.»
راضیه مادر یک دانشآموز ۱۲ ساله که در یک گروه واتساپ با بسیاری از مادر و پدرها و آموزگاران در ارتباط است از بازگشایی مدارس استقبال میکند و میگوید: «وقتی کلاسها آنلاین بود خیلی از مادرها بجای بچهها درس جواب میدادند، اصلا بچه سر گوشی نبود و الان که مدارس باز شده تازه معلم فهمیده بچه هیچ فعالیتی نداشته. کلاسهای حضوری باعث شده بچهها یک تکانی بخورند و به درس بیشتر توجه کنند و برعکس دو سال گذشته کمی استرس درس خواندن داشته باشند و درس بخوانند، آنموقع بچهها خیالشان راحت بود؛ در کلاسهای آنلاین کتاب و جزوه کنار دستشان بود و به آنها نگاه میکردند و هیچ انگیزه و تلاشی نداشتند، الان وضعیت خیلی بهتر شده. امسال بگذرد سال دیگر وضعیت بهتر میشود. هرچند امسال اصلا قرار نبود که بعد از عید مدرسهها حضوری شود. معلوم نیست وزیر آموزش و پرورش چه خوابی دیده بود که یکدفعه اینجوری شد!»
وی نیز سخنان عاطفه معلم ساکن رشت را تأیید میکند و میگوید: «حالا میگویند همه بچهها را یکجوری نمره میدهند تا امسال به کلاس بالاتر بروند!»
او معتقد است: «الان که مدارس باز شده درس خواندن برای بیشتر بچهها سخت شده چون به خاطر آموزش مجازی همه با نگاه کردن به کتاب و جزوه نمره قبولی میگرفتند اما الان با آموزش حضوری با نمره بسیار پایین امتحان میدهند.»
مهناز مادر یک دانشآموز مقطع ابتدایی ساکن شرق تهران نیز میگوید قرار است امسال به همه دانشآموزان نمره قبولی داده شود با این وعده که عقب ماندن آنها سال دیگر جبران میشود! وی معتقد است: «بیشترین ضربه کلاسهای مجازی برای کلاس اولیها اتفاق افتاد؛ کلاس اول یعنی شناخت حروف و تکمیل و تمرین! مسئولان آموزش و پرورش میگویند سال دیگر جبران میکنیم! چطور میخواهند سال دیگر جبران کنند؟ در کلاس چهارم هم مثلا درس تاریخ را چطور میخواهند جبران کنند؟! معلم دخترم گفته امسال یک نمره قبولی حتی با پایینترین نمره به همه میدهیم و سال دیگر ضعفهایشان را که از امسال شناختیم جبران میکنیم و بیشتر روی همین ضعفها کار میکنیم!»
فرشته معلم یکی از شهرهای استان مازندران هم در ادامه صحبتهای مهناز میگوید: «خواهر من معلم یکی از روستاهای یکی از مناطق بابلسر است. به همه آنها شفاهی گفته شده که بچهها باید قبول شوند و به آنها نمره تجدیدی ندهید!»
مهناز در ادامه صحبتهایش توضیح میدهد: «مادر یکی از دوستان دخترم که با من در تماس است بارها در دوران کرونا و آموزش انلاین به من گفته بود که من بجای دخترم امتحان دادهام و همیشه من بجای او استرس امتحان داشتهام.»
داوود که خواهر خود را سال گذشته به دلیل کرونا از دست داده و سرپرستی خواهرزادهاش را بر عهده گرفته به این گفتگو میپیوندد و میگوید: «دیگر همه میدانند که در دو سال گذشته معلمها دانشآموزان را با ارفاق قبول میکردند و کسی را رد نکردند، ولی آنها که میخواستند کلاسها را حضوری کنند چرا درست بعد از سیزده بدر و یک ماه مانده به پایان سال تحصیلی مدرسهها را باز کردند؟! آنهم زمانی که خیلیها به مسافرت نوروزی رفتند و همین رفت و آمدها باعث انتقال ویروس کرونا به مدارس هم شد.»
افشین پدر دو دانشآموز ۱۷ و ۱۳ ساله ساکن شرق تهران هم با اشاره به مشکل سرویس رفت و آمد مدارس پس از بازگشایی مدارس از ۱۴ فروردین میگوید: «مسئولان محترم وقتی از بازگشایی مدارس صحبت کردند کاش حداقل به فکر سرویس رفت و آمد آنها هم بودند! الان چند هفته است که مدارس باز شده و من مجبورم هر روز دخترم را به دبستان ببرم چون اول صبح ساعت هفت و نیم که هیچ آژانسی گیر نمیآید. اگر هم ماشین داشته باشند میگوید مسیر شما ترافیکخور است!»
او به نبود سیستم تهویه در مدارس نیز اشاره میکند و میگوید: «مدارس در شرایطی بازگشایی شده که بیشتر مدارس کشور تهویه مناسبی ندارند. از طرفی همه بچهها هم ماسک نمیزنند؛ در کلاس دختر من چند تا از بچهها یک هفته بعد از بازگشایی مدارس مریض شدند.»