فاجعه فرو ریختن ساختمان ده طبقه متروپل آبادان با تخلفات متعدد در ساخت و ساز در حالی رقم خورد که طبق اعلام‌های رسمی در کل ایران دست‌کم ۵ میلیون ساختمان ناامن مشابه این سازه وجود دارد.
به دنبال فاجعه‌ی مرگبار متروپل آبادان و مرگ و زخمی شدن ده‌ها شهروند و زیر آوار ماندن ده‌ها تن دیگر، موضوع ناامن و غیرایمن بودن سازه‌های شهری و تخلفات ساخت و ساز دوباره مطرح شده است.
ریزش ساختمان نوساز متروپل آبادان پس از آتش‌سوزی ساختمان «پلاسکو» متعلق به دوران پهلوی، حکایت از ابعاد خطرناک و البته پنهان عدم رعایت ایمنی و استانداردهای لازم در ساخت و سازها را نشان می‌دهد و اینکه تا چه میزان دستگاه‌های مربوطه از جمله و به ویژه شهرداری‌ها و همچنین ناظران سازمان نظام مهندسی کشور، فاسد شده‌اند که در میان آنان نیز ضابطه جای خود را به رابطه و پول و رشوه داده است.
سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور ولی مدعیست ساختمان متروپل «۶ اخطاریه» از این سازمان، بابت ساخت ۳ طبقه اضافی و دیواره‌های کج برج را داده ولی مهندسان ناظر تنها نقش مأمور را داشته‌اند و قدرت بازدارندگی ندارند و تنها کاری که از دستشان بر می‌آید همان گزارش به شهرداری است.
در این بین، احمد خرم وزیر سابق راه و شهرسازی و رئیس سابق سازمان نظام مهندسی تهران می‌گوید، «ده‌ها گزارش بی‌اثر و مشابه گزارش مهندس ناظر متروپل در تهران وجود دارد که کسی به آنها توجه نمی‌کند.»
به گفته‌ی او، فقط یک شرکت خدمات مهندسی ناظر، گزارش ۱۷۰ برج و ساختمان بلندمرتبه تهران را آرشیو کرده که هر لحظه امکان ریزش آنها وجود دارد!
گزارش‌ها از وضعیت سازه‌های تهران می‌گویند، دست‌کم ۱۲۰ برج شمال تهران روی گسل فعال قرار دارند و صدها ساختمان بلندمرتبه در پایتخت در معابر با عرض کمتر از ۱۰ متر ساخته شده‌اند تا حدی که در صورت وقوع هر حادثه‌ای امکان خدمات‌رسانی امدادی وجود ندارد.
احمد خرم درباره وضعیت این سازه‌ها گفته است: «در صورت بروز حادثه هیچ راهی برای امدادرسانی به آنها وجود ندارد و باید زنده به گور شدن قربانیان این ساختمان‌ها را تماشا کرد؛ بی‌آنکه امکان کمک به آنها فراهم باشد؛ چرا که اصول استاندارد شهرسازی و معبرسازی رعایت نشده است.»
آنطور که شورای اسلامی شهر تهران در سال ۱۳۹۹ اعلام کرده است، پس از حادثه آتش‌سوزی پلاسکو، ۳۳ هزار ساختمان ناامن در تهران شناسایی شد که بخشی ایمن‌سازی شدند ولی هنوز ۲۹ هزار ساختمان هیچ اقدامی انجام نداده‌اند.
از این میان، سازمان آتش‌نشانی تهران دی پارسال، ۱۳۰ ساختمان تهران در دسته بسیار پُرخطر قرار دارند که بخشی از آنها برای رفع خطر، پرونده‌سازی انجام داده‌اند.
این تعداد وسیع و هولناک سازه‌های ناامن در تهران همزمان با افزایش شدید قیمت خانه و زمین در پایتخت، روند فاجعه را تشدید می‌کند و به نظر نمی‌رسد مالکان با قیمت‌های کنونی مصالح حاضر به ایمن‌سازی این بناها باشند.
مشخص نیست چه جمعیتی در کل ایران در معرض حوادث ناگهانی مشابه ریزش ساختمان متروپل آبادان قرار دارند ولی پیشتر جعفر شربیانی نایب‌رئیس کمیسیون شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران حداقل در مورد پایتخت گفته که ۱۵ هزار هکتار مجموعه بافت‌های ناپایدار وجود دارد که ۴/۵ میلیون نفر از جمعیت ۱۲/۵ میلیون نفری استان تهران در آن زندگی می‌کنند.
ریزش ساختمان‌های سست و ناامن تهران و دیگر شهرها زمانی ابعاد هولناک‌تری نیز می‌گیرد که به گفته‌ی علی بیت‌اللهی رئیس بخش مخاطرات مرکز تحقیقات راه و شهرسازی، فرونشست زمین نیز به سستی آنها گره می‌خورد.
او با اشاره به خطرات فرونشست زمین در برخی مناطق شهری تهران از جمله محله مولوی گفته است: «فرونشست زمین زیر دکل‌های برق، لوله‌های انتقال گاز و پمپ‌های بنزین، باند فرودگاه مهرآباد و اتوبان‌ها را خالی می‌کند. تهران مستعد فجایع بزرگی است و زلزله و فرونشست زمین می‌تواند کشتار عظیمی راه بیندازد و البته به دلیل ایرادات شهرسازی امکان امدادرسانی هم ضعیف است.»
محمد آیینی معاون وزیر راه و شهرسازی نیز اسفندماه پارسال، جمعیت ایرانیانی را که در خانه‌های غیرایمن و «لرزان» زندگی می‌کنند «۱۰ میلیون نفر» اعلام کرد که شامل «۵ میلیون و ۷۰۰ هزار واحد مسکونی» می‌شود.
بر این مبنا، بیش از ۱۶۰ هزار هکتار بافت ناکارآمد شهری شامل حدود ۷۰ هزار هکتار بافت فرسوده، ۶۰ هزار هکتار سکونتگاه غیررسمی و ۳۳ هزار هکتار بافت تاریخی در کشور وجود دارد.
