کارشناسان اقتصادی معتقدند حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و اجرای طرح ساماندهی توزیع یارانه، بدون آنکه دولت زیرساخت‌های مناسب را فراهم آورده باشد سبب موجی از تورم در اقتصاد کشور خواهد شد.
محمد یوسفی آرامش تحلیلگر اقتصادی معتقد است بازار خدمات در ایران توان و کشش فشار‌های اخیر بر خود را ندارد و در ماه‌های آینده شاهد افزایش افسارگسیخته قیمت خدمات خواهیم بود.
به گفته محمد یوسفی آرامش حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از پیشنهادات همیشگی بسیاری از اقتصاددانان بوده است؛ اما در شرایط بحرانی این روز‌های کشور حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی گمرک به سرعتِ تورم خواهد افزود. مجموعه‌ای از تصمیمات اشتباه در حوزه اقتصاد کلان، اقتصاد کشور را به سمت یک ابهام بزرگ پیش می‌برد. رشد نقدینگی، انتظارات تورمی، کسری بودجه و چاپ پول همگی در کنار یکدیگر، سوخت موتور تورم ایران را با سرعت بالایی تامین و شعله‌ور کرده‌اند.
این تحلیلگر اقتصادی می‌گوید بسیاری انتظار دارند که پس از این گرانی‌ها تا مدتی شرایط آرام‌تر شود؛ اما متاسفانه باید مطرح کنم که تاثیر گرانی‌های اخیر به زودی اثر تورمی خود بر دیگر بازار‌ها و صنایع را نیز آشکار خواهد کرد؛ اصولا در هر جامعه ملتهبی، ابتدا کالا‌ها گران می‌شوند و در مرحله آخر این خدمات است که ترکش خود را به اقتصاد می‌زند.
آلبرت بغازیان دیگر اقتصاددانی است که در ارتباط با تورم پیش روی اقتصاد کشور هشدار داده و گفته که «آن مسئول، مدیر و کارگزاری که از بی‌اثر بودن تحریم‌ها سخن می‌گوید، باید بداند که دیگر کارد به استخوان مردم رسیده و چیزی برای از دست دادن ندارند.»
آلبرت بغازیان افزوده «بحث‌هایی که طی روزها و هفته‌های اخیر در خصوص تأخیر در احیای برجام به راه افتاده، یکبار دیگر موضوع آثار این تحریم‌ها در بروز مشکلات اقتصادی و رفاهی جامعه را دامن زده است. اساساً موضوع داشتن مناسبات تجاری مطلوب با جهان پیرامونی یکی از واقعیت‌های دیرین اجتماعات بشری است. انسان هوشمند هزاران سال قبل به درستی دریافت که برای ادامه حیات خود به داشتن رابطه با سایر کشورهای جهان و داد و ستد نیاز دارد.»
به گفته این اقتصاددان، ریشه بسیاری از نبردها و جنگ‌های باستانی و معاصر جهان را باید در نیازهای اقتصادی و تجاری آنها جستجو کرد. گفته می‌شود، دلیل لشکرکشی چنگیز به ایران، مشکلاتی بود که پادشاه وقت خوارزمشاهیان برای تجارت گروهی از تجار مغول ایجاد کرده بود. از سوی دیگر بسیاری از مورخین گوشزد می‌کنند اگر کشورهای متفق، مسیر اقتصادی و تجاری آلمان را پس از جنگ جهانی اول مسدود نمی‌کردند، شاید زمینه بروز جنگ جهانی دوم فراهم نمی‌شد. با یک چنین واقعیت‌هایی، نمی‌توان درک کرد که چرا هنوز افراد و جریاناتی در کشورمان وجود دارند که از تداوم تحریم‌ها استقبال می‌کنند و تأثیر مخرب تحریم‌ها بر ساختارهای اقتصادی و معیشت خانواده‌ها را منکر می‌شوند.
آلبرت بغازیان هشدار داده اینکه دست و پای اقتصاد با زنجیره محکم تحریم‌ها بسته شود، بعد مسئولان ادعا کنند که این پیکره به بند کشیده شده، می‌تواند در مسابقات المپیک شرکت کند و در جایگاه قهرمانی بایستد، یک تصور غلط و جاهلانه است.
در حالی که اقتصاددانان به نارضایتیِ مردم در پی گرانی و تورم اشاره دارند، جامعه‌شناسان نیز این اعتراضات را هشداری برای جمهوری اسلامی عنوان می‌کنند.
محمدرضا محبوب‌فر جامعه‌شناس معتقد است که «هشدار داده می‌شود که این روند باید همینجا متوقف شد. افزایش تورم، نگران‌کننده است و شکاف طبقاتی و تقسیم جامعه به دو قشر فقیر حداکثری و ثروتمند حداقلی حاصل روند فعلی اقتصادی کشور است.»
این جامعه‌شناس گفته که کنترل اوضاع کشور از دست دولت خارج شده و شعارهای انتخاباتی ابراهیم رئیسی در حوزه اقتصاد حتی یک درصد هم تحقق نیافته و او تا کنون نتوانسته آنچه را از رئیس دولت قبلی تحویل گرفت تثبیت کند.
محمدرضا محجوب‌فر افزوده که «نباید بیشتر از این اجازه داد که مشکلات اقتصادی تبدیل به موضوعات امنیتی شده و ناامنی در کشور مضاعف گردد. عصبی کردن مردم خطرناک است و نباید یک جمعیتی را به جان هم انداخت. با افزایش قیمت‌ها و مشکلات اقتصادی، فقر، محرومیت و حاشیه‌نشینی، سرقت‌های خرد و خفت‌گیری رشد قابل توجهی نشان داده است و از درخت تا دکل فشار قوی، توجه سارقان را جلب کرده است و سرقت‌ها در فاز عجیب و غریب قرار گرفته است. سرقت ابتدایی‌ترین مواد غذایی و حتی چیپس و پفک دیگر برای سوپرمارکت‌ها و فروشنده‌‌های مواد غذایی عادی شده است.»
او همچنین گفته که «واکنش عجولانه و بدون پشتوانه دولت سیزدهم درباره حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و سردرگمی در نحوه کنترل و مدیریت پیامدهای این تصمیم، می‌تواند به اعتراض‌‌های معیشتی در خصوص موج بی‌سابقه گرانی‌ها دامن زند. ادامه چنین روندی خطرناک است و باید ترمز گرانی‌ها در کوتاه ترین زمان ممکن کشیده شود، در غیر اینصورت، فضای کنونی جامعه می‌رود که نارضایتی‌های هرچه بیشتر اجتماعی و تشدید فضای امنیتی در شهرهای کشور را به دنبال داشته باشد.»
این هشدارها در حالی مطرح می‌شود که ماه گذشته و از نیمه اردیبهشت‌ها مردم در ده‌ها شهر ایران اعتراضات چند روزه علیه گرانی و مقامات و نهادهای مسئول برگزار کردند. این اعتراضات با سرکوب شدید و مسلحانه مردم خاموش شد اما روند گرانی‌ها و کاهش قدرت خرید مردم، به اعتراضات سراسری که در هفته اخیر با فرو ریختن ساختمان متروپل در آبادان شهرهای جنوبی و مرکزی کشور را فرا گرفته دامن خواهد زد.
