استاندار گلستان در توصیف وضعیت خلیج گرگان گفته است «به دلیل برداشت از آبهای زیرسطحی سالانه شاهد ۲۲ سانتیمتر فرونشست هستیم و با وضعیت فعلی، این خلیج تا ۳ سال آینده کاملا خشک خواهد شد.»
سال گذشته برای نخستینبار در چند سده اخیر با کاهش دبی آب ورودی و افزایش گل و لای در کانالهای آبرسان، ارتباط خلیجگرگان با دریای کاسپین (مازندران، خزر) قطع شد و در نتیجه، رفت و آمد هزاران ماهیگیر بندر ترکمن، بندرگز و شهرهای شرقی استان مازندران از این پهنه آبی به دریا را غیرممکن کرد.
این اتفاق توسط کارشناسان، مرگ تدریجی خلیج گرگان نامیده شد و تا کنون نه تنها مقامات جمهوری اسلامی در این زمینه گامی برای رفع این مشکل حیاتی برنداشتهاند، بلکه اکنون استاندار گلستان از خشکی کامل خلیج طی ۳ سال آینده خبر داده است.
خلیج گرگان بزرگترین خلیج دریای مازندران است که بر اثر پیشروی شبهجزیره میانکاله در جنوب شرقی این بزرگترین دریاچه جهان تشکیل شده و در سال ۱۳۵۴ به همراه تالاب میانکاله و لپوی زاغمرز، به عنوان نخستین مجموعه تالاب بینالمللی جهان در فهرست تالابهای کنوانسیون رامسر به ثبت رسید تا ثابت شود نه فقط این فرورفتگی درون قارهای، بلکه نواحی اطراف آن شامل شبهجزیره میانکاله و تالاب بینالمللی گمیشان یک مجموعه ارزشمند زیستمحیطی است.
رویدادی مهم که از قرار معلوم هیچ ارزشی برای سیاستگذاران جمهوری اسلامی نداشته است. علیمحمد زنگانه استاندار گلستان با اشاره به اینکه این استان در بخشهای زیربنایی عقبماندگیهای قابل ملاحظهای دارد، میگوید: «برداشت از آبهای زیرسطحی، مشکلاتی در حوزه فرونشست برای استان ایجاد کرده و در نقاط مختلف شاهد فرونشست سالانه تا ۲۲سانتی متر هستیم.»
به استناد شواهد زمینشناسی خلیج گرگان در حدود ۲ هزار و ۶۰۰ سال قبل، زمانی که تراز آب دریای کاسپین در ارتفاع ۲۲ متر قرار داشت هنوز شکل نگرفته بود و در زمان یخبندان کوچک در تراز ارتفاعی ۲۴ متر زبانه شبهجزیره میانکاله شروع به پیدایش کرد و خلیج گرگان ایجاد شد.
خلیجی که حالا به گفته استاندار گلستان، بیش از ۱۵۰۰ لیتر بر ثانیه کمبود آب دارد. موضوعی که توجه به زیرساختهای حوزه آب و سدها را در این منطقه ضروری ساخته است.
زنگانه میگوید که پیگیریهایی جهت تسریع در بهرهبرداری از سد نرماب صورت گرفته ولی مشخص نکرده این پیگیریها دقیقا به چه صورت بوده و قرار است در نتیجه آن چه اتفاق مثبتی برای خلیج گرگان رقم بخورد.
استاندار گلستان با اشاره به اینکه باید زمینه استفاده از آبهای سطحی و آبشیرینکنها در استان تقویت شود، گفته که «متاسفانه ۱۷۷ روستای استان به صورت سیار آبرسانی میشود.»
او به تاکید تکرار کرده است که وضعیت خلیج گرگان به هیچ عنوان مناسب نیست و با روند فعلی تا ۳ سال آینده خشک خواهد شد.
دکتر محمدرضا ملاعباسی از کارشناسانان محیط زیست در اینباره گفته بود: «لایروبی رودخانههای منتهی به خلیج گرگان، افزایش حقابه بیشتر و انتقال آب نکارود، لایروبی کانالهای چپاقلی و خوزینی، پمپاژ آب از نکارود و ایجاد کانال جدید از راهکارهای نجات برای خلیج گرگان به شمار میرود.»
عبدالجلال ایری نماینده غرب استان گلستان مجلس شورای اسلامی نیز پیش از این اشاره کرده بود که تا «سال گذشته لایروبی کانالهای آشوراده و چپاقلی دغدغه ما برای افزایش تبادل آبی خلیجگرگان با دریای خزر بود اما اکنون این دالانها کارآیی خود را از دست دادهاند و دیگر آب موثری در این کانالها جریان ندارد.»
گفته میشود، در سالهای گذشته دستکم ده هزار هکتار از خلیج گرگان خشکشده است. امری که به هشدار کارشناسان خطر تکرار سرنوشت دریاچه ارومیه را برای خلیج گرگان به دنبال دارد.