بنیاد معارف ترکیه در چارچوب «جذب بورسیه‌هاى بین‌المللى دانش‌آموزى» این هفته در تهران یک کنکور برگزار کرد که دانش‌آموزان زیادى از سراسر ایران در آن حضور داشتند. اما وزارت آموزش و پرورش جمهورى اسلامى این امتحان را غیرقانونى اعلام کرد و از وزارت خارجه رژیم خواسته است به مسئولان دولت ترکیه اعتراض کند.
آشفتگی نظام اقتصادی، آموزشی، فرهنگی و اجتماعی در ایران به حدی رسیده که میلیون‌ها ایرانی را به فکر مهاجرت انداخته است. بسیاری از خانواده‌ها و اشخاصی که در شرایط عادی هرگز فکر ترک وطن نداشتند، اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که برای نجات خود و آینده فرزندان‌شان چاره‌ای جز این ندارند.
علاوه بر طبقات مرفه و نخبگان که از دهه‌های گذشته خواستاران همیشگی مهاجرت بودند، این روزها بسیاری از مردم طبقه متوسط و حتی تنگدست جامعه هم زندگی در کشورهای کمتر توسعه‌یافته را به ماندن در ایران زیر حکومت جمهوری اسلامی ترجیح می‌دهند. به اعتقاد این افراد آنها هزینه‌هایشان با مخارج زندگی در کشورهای پیشرفته برابری می‌کند در حالی که کیفیت زندگی‌شان از فقیرترین کشورهای جهان بدتر است.
دانش‌آموزان ایرانی که خواستار تحصیل در مقطع دبیرستان در ترکیه هستند، در آزمون گزینش دانش‌آموزان خارجی که توسط بنیاد معارف و وزارت آموزش و پرورش ترکیه در چارچوب «بورسیه‌های بین‌المللی دانش‌آموزی» در تهران برگزار شد، شرکت کردند.
برای این افراد چه جایی بهتر از کشور ترکیه که هم در همسایگی ایران قرار دارد و هم با وجود تمامی مشکلات اقتصادی و فرهنگی که دارد، باز هم نسبت به اوضاع فعلی ایران، کیفیت زندگی بهتری را به شهروندانش ارائه می‌دهد.
تا کنون خرید خانه در این کشور فرصتی را فراهم کرده بود تا ایرانیان طبقه متوسط را به فکر زندگی در ترکیه بیاندازد اما به تازگی خبرگزاری «آناتولی» خبر داده است یک موسسه فرهنگی ترکیه در ایران با برگزاری یک آزمون دو روزه، سعی در جذب نوجوانان در مقطع متوسطه دارد.
این آزمون که ۱۶ خرداد در موسسه فرهنگی «یونس امره» ترکیه در تهران آغاز شد به مدت دو روز ادامه داشت و در دو مرحله کتبی و شفاهی برگزار شد. نکته بسیار مهم و قابل توجه این آزمون، حضور شرکت‌کنندگانی بود که اغلب از مناطق محروم و کم برخوردار خود را به تهران رسانده بودند تا بخت‌شان را برای ساختن آینده‌ای بهتر از آنچه در ایران به کمین‌شان نشسته، آزمایش کنند.
به گزارش این خبرگزاری، حضور دانش‌آموزان از شهرستان ایرانشهر استان سیستان و بلوچستان و گمیش تپه استان گلستان چشمگیر بود. آنها گفته‌اند که زبان ترکی استانبولی را از تماشای فیلم و سریال‌های این کشور یاد گرفته‌اند!
برگزیدگان این آزمون دو روزه قرار بود پس از گذراندن این مرحله برای تحصیل در دبیرستان‌های «امام خطیبق» ترکیه آماده شوند.
بکر آکمان مدیر دبیرستان دخترانه «آناتولی پندیک» که در کمیته امتحانات حضور داشت، با بیان اینکه دانش‌آموزان بیش از ۱۰۰ کشور در این برنامه در ترکیه تحصیل می‌کنند، گفته بود: «در حال حاضر، ۱۰۸ دانش آموز از ۶۰ کشور در مدرسه ما تحصیل می‌کنند. ابتدا کلاس آموزش زبان ترکی برای دانش‌آموزان برگزار می‌شود. از ترم اول کلاس نهم می‌توانند ترکی صحبت کنند.»
حالا به نظر می‌رسد پس از ۳ روز، با رسانه‌ای شدن این آزمون، مسئولان مملکت از خواب غفلت بیدار شده و تازه یادشان افتاده باید برای چنین اموری قانون وضع کنند!
روز گذشته مهدی فیاضی رئیس مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش در واکنش به این مسئله گفت که این اقدام بدون اطلاع و مجوز ایران توسط موسسه «یونس امره» انجام شده است. این موسسه رایزنی فرهنگی سفارت ترکیه در تهران است و مرکز بین‌الملل وزارت آموزش و پرورش نامه اعتراض، هشدار و اخطار خود را به آنجا ارسال خواهد کرد.
او همچنین دانش‌آموزان را از این‌کار منع کرد، به این دلیل که به مالباختگان تبدیل خواهند شد!
رئیس مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور، دو ساعت پس از این اظهار نظر در نامه‌ای به اداره کل کنسولگری وزارت امور خارجه اعلام کرد که «موسسه مذکور فاقد مجوز قانونی از سازمان مدارس غیردولتی و مشارکت‌های مردمی بوده است.»
فیاضی تاکید کرده که «جذب و ثبت‌نام دانش‌آموزان ایرانی در مقاطع مختلف تحصیلی در مدارس کشورهای خارجی با منویات رهبری مغایرت دارد چرا که خامنه‌ای در خصوص جلوگیری از فعالیت‌های مؤسسات و مراکز آموزشی داخل کشور که موجب مهاجرت جوانان ایرانی (مهاجرفرستی) به مدارس و دانشگاه‌های خارجی می‌گردند، مخالف است.»
این مسئول در حالی مدعی شده موسسه «یونس امره» با اغوای دانش‌آموزان، نخبه‌ها را بورسیه ترکیه می‌کند که طی ۴ دهه گذشته پدیده «فرار مغزها» به دلیل مهاجرت بی‌پایان نخبگان تبدیل به واقعیتی دردناک و انکارناپذیر شده است.
مهدی فیاضی همچنین گفته، «این موضوع به سفارت ترکیه منعکس و از آنها خواسته می‌شود فعالیت اعزام دانش‌آموزان ایرانی به مدارس ترکیه از طریق این موسسه را متوقف کنند و امتحانات اخیر دانش‌آموزان و خانواده‌های ایرانی کان لم یکن اعلام شود!»
در نتیجه این اقدامات، آینده‌ی عادی که دانش‌آموزان فاقد هرگونه امکانات با این آزمون برای خود متصور بودند، نقش بر آب شده و طبیعتا هیچ مسئولی پاسخگوی آن نخواهد بود.
نارسایی‌های بنیادین نظام آموزشی جمهورى اسلامى باعث شده که نه تنها دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی مجبور به مهاجرت شوند، بلکه امروز دانش‌آموزان نیز از هر راه فراری برای تحصیل در خارج از کشور استفاده می‌کنند.
در این میان، ترک تحصیل زودرس دانش‌آموزان به دلیل فقر و تنگدستی نیز با کمبودهای نظام آموزشی توأم شده است. از نبودن فضای آموزشی و معلم گرفته تا کلاس‌های درس ایمن و امکانات ساده آموزشی که از دهه‌های گذشته بطور منظم و افزایشی بازتولید می‌شود و به نظر می‌آید هیچ دورنمایی برای پایان گرفتن این مشکلات اولیه وجود ندارد.
بر اساس محاسبات آماری سرشماری ۱۳۹۵ تعداد کسانی که تا سن ۱۵ سالگی از‌آموزش همگانی اجباری محروم می‌شوند، حدود دو و نیم میلیون تن برآورد می‌شود. علاوه بر این، حدود ۲میلیون نفر دیگر هیچگاه موفق به پایان دوره متوسطه نمی‌شوند. این چهار و نیم میلیون نفر گروه اجتماعی بزرگی را تشکیل می‌دهند که مرتب بر جمعیت بی‌‌سواد و کم‌‌سواد ایران افزوده می‌شوند و باعث فقر نیروی انسانی ماهر و کارآمد و متخصص در کشور شده است.
از سوی دیگر، گروه‌های کم‌‌سواد و بی‌‌سواد که در حاشیه جامعه و اقتصاد ایران زندگی می‌کنند، با تشدید خط فقر، در معرض آسیب‌های گوناگون اجتماعی قرار می‌گیرند.
پژوهش‌های میدانی نیز نشان داده است که ترک تحصیل زودهنگام دانش‌آموزان در ایران رابطه مستقیم با فقر خانواده‌ها و نبود امکانات‌آموزشی مناسب به ویژه در مناطق روستایی و توسعه‌‌نیافته و محلات فقیر حاشیه شهرها دارد.
روش‌های آموزشی نامناسب در کنار دیرپایی سنت‌های فرهنگی، به ویژه تبعیض‌های جنسیتی در رابطه با دانش‌آموزان دختر، دو عامل دیگری هستند که به پدیده ترک تحصیل دامن می‌زنند. این بازماندن از چرخه آموزشی بیشتر در مناطق دورافتاده و محروم کشور روی می‌دهد.
