سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اینکه ۸۴درصد رتبه‌های برتر کنکور به سه دهک بالای درآمدی جامعه اختصاص دارد، می‌گوید که در سال‌های آینده سوابق تحصیلی دانش‌آموز در مقطع متوسطه بر پذیرش او در دانشگاه تاثیرگذار خواهد بود.
با وجود اینکه دریافت مدرک لیسانس و حتی فوق لیسانس از دانشگاه‌های ایران به دلیل جایگاه نامطلوب‌شان در رده‌بندی جهانی، هر سال بیشتر از سال پیش بی‌ارزش می‌شود اما مافیای کنکور همچنان می‌تازد تا دروازه ورود به دانشگاه را سخت‌تر و پرهزینه‌تر کند.
از زمانی که دهه شصتی‌ها به سن کنکور رسیدند تا امروز که نوبت به دهه هشتادی‌ها رسیده، تجارت و کسب و کارهای فراوانی در حاشیه کنکور شکل گرفته و هر کسی می‌داند با جیب پُرپول می‌توان در رشته‌های دست‌نیافتنی و دلخواه چون پزشکی قبول شد و با جان هزاران انسان نیز بازی کرد. اتفاقی که بازتاب منفی آن صدای مسئولان را هم درآورده و دیگر امکانی برای کتمان صورت مسئله ندارند.
در همین راستا دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اینکه ۸۴درصد قبولی‌های کنکور در رتبه‌های زیر ۳۰۰۰ جزو سه دهک بالای درآمدی هستند، گفته است که حدود ۸۶ درصد قبولی‌های رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی متعلق به سه دهک بالای اقتصادی بوده و سهم هفت دهک دیگر ۱۴ درصد بوده است.
سعیدرضا عاملی با نگاهی به ورودی‌های سال تحصیلی ۹۹-۹۸، می‌گوید: «۸۷ درصد معدل‌های پایین اختصاص به دهک‌های ۸ و ۹ و ۱۰ دارد و در استان‌هایی مثل سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمانشاه، ایلام، لرستان، چهار محال و بختیاری، کرمان، گلستان و گیلان، درصد افراد برخوردار از معدل بین ۱۹ تا ۲۰ در سال دوازدهم، در مجموع رشته‌های ریاضی، تجربی و علوم انسانی کمتر از استان‌های برخوردار به جهت امکانات و توانایی مردم بوده است.»
طبق آخرین گزارش‌های منتشر شده، دهک‌های هشتم تا دهم اقتصادی ماهانه بین ۵ میلیون تا ۱۰ میلیون و پانصد هزار تومان درآمد دارند که طبق اعتراف خود مسئولان نظام، این گروه قادر به پذیرش در رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی می‌شوند.
حال آنکه دهک‌های اول و دوم با ماهانه یک میلیون و ۶۴۵ هزار تومان و ۲ میلیون و ۳۳۵ هزار تومان درآمد، فرصت و مجالی برای راه یافتن به رشته‌های مذکور را ندارند.
عاملی با تایید اینکه ورود به دانشگاه بر مبنای کلاس‌های کنکور، تاثیر قطعی بر سرنوشت داوطلبین دانشگاه خصوصا برای رشته‌های پرطرفدار دارد، کسب و کار کنکور را عامل اصلی تداوم روش سنجش و پذیرش از طریق کنکور دانست که سودجویان با جوّسازی سعی دارند این نظام ناکارآمد آموزشی را سرپا نگه دارند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی برای مقابله با این امر گفته که از این به بعد سوابق تحصیلی در پذیرش دانشگاه تاثیرگذار خواهد بود. بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در آزمون سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ فقط سوابق تحصیلی سال دوازدهم با تاثیر قطعی خواهد بود و در کنکور سال ۱۴۰۴، سال یازدهم نیز اضافه می‌شود و در کنکور سال ۱۴۰۵ سوابق تحصیلی سال دهم هم اضافه خواهد شد.
عاملی با اشاره به اینکه تأثیر قطعی سوابق تحصیلی درسال ۱۴۰۲ صرفا ۴۰ درصد خواهد بود، گفته که در سال ۱۴۰۳ به ۵۰ درصد تاثیر قطعی و در سال ۱۴۰۵ به ۶۰ درصد تاثیر قطعی خواهد رسید.
وی همچنین به انجام یک نظرسنجی با مقیاس مشارکت بیش از یک میلیون و صد هزار نفر دانش‌آموز اشاره کرده که در اعلام نظر نسبت به اینکه امتحانات نهایی پایه دوازدهم در مقایسه با کنکور اضطراب کمتری دارد، ۵۳ درصد با این گزاره موافق و ۲۹ درصد مخالف و ۱۸ درصد به دلیل مبهم بودن موضوع نظر مشخصی نداده‌اند.
ضمن اینکه از این تعداد در مورد گزاره ترکیب نمره کنکور و امتحانات نهایی سنجش نتایج بهتری را به دست می‌دهد گفته «فقط ۲۳ درصد مخالف بوده‌اند و این نشان می‌دهد که روش جدید ترکبیی رضایت‌مندی بالایی را به خود اختصاص داده است.»
برگزاری دو نوبت کنکور به صورت سالانه از بخش‌های مصوبه جدید است که عاملی در اینباره توضیح داد: تاکید بر این است که سوابق تحصیلی نیز قابل تکرار باشد به این معنا که اگر معدل سه سال آخر مطلوب نبود، دانش‌آموز می‌تواند شرکت در امتحانات را چندین بار تکرار کند تا به نتیجه مطلوب دست پیدا کند. بنابراین اضطراب شکست و فاصل یکسال برای جبران برداشته می‌شود. کنکور فقط شامل دروس تخصصی می‌شود و دروس عمومی در سوابق تحصیلی تاثیرگذار خواهد بود. »
وی با یادآوری اینکه داوطلبان برای ترمیم سوابق تحصیلی می‌توانند به هر تعداد امتحان بدهند، گفت است که «اگر دانش‌آموزی معدلش کم بود می‌تواند دوباره امتحان بدهد و معدلش را تقویت کند بنابراین ریسک کنکور و سوابق تحصیلی کم شده است. لذا پدر و مادرها هم آرامش بیشتری دارند که فرزندانشان در دوره زمانی تدریجی توانشان مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و اگر در دوره‌ای موفق نشوند می‌توانند دوباره جبران کنند و امتحان مجدد بدهند.»
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه جدید را مغایر با قانون مجلس شورای اسلامی نمی‌داند ولی تاکید کرده است: «در تبصره ۴ ماده ۴، قانون سال ۱۳۹۲ مجلس شورای اسلامی سهم قطعی سوابق تحصیلی از ۲۵ درصد تا ۸۵ درصد پیش‌بینی شده است که به دلایل هیجانی اجرائی نشده است.»
تمام بحث و جدل‌ها بر سر چگونگی برگزاری کنکور در شرایطی است که اساسا گزارش ترک تحصیل در مقاطع دبستان و متوسطه به یکی از اصلی‌ترین معضلات جامعه امروز ایران بدل شده است. به دلیل فقر و شرایط بغرنج اقتصادی بسیاری از کودکان و نوجوانان به نان شب خود محتاج‌اند و مجالی برای رشد و شکوفایی ذهنی ندارند.
تورم و فشار اقتصادی موجب شده در سال‌های اخیر، بسیاری از نوجوانان پسر که در سن و سال کنکور هستند، قید حضور در دانشگاه را زده و سراغ کسب و کارهای هرچند کوچک بروند تا بجای اضافه شدن بر هزینه‌های زندگی، باری از دوش خانواده بردارند.
تا زمانی که مافیای کنکور برپاست با تغییر رویه برگزاری آزمون هم اتفاق مثبتی رخ نخواهد داد. چرا که ۳ دهک بالای جامعه در هر شرایطی، امکان رسیدن به خواسته‌های خود را دارد و دهک‌های پایین هم دغدغه‌های اولیه‌شان بزرگتر از درس و دانشگاه است.
