شورای حکام «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» روز چهارشنبه ۲۸ خرداد ۱۴۰۱ قطعنامه‌ای با ۳۰ رای موافق، سه رای ممتنع، و آرای مخالف روسیه و چین به تصویب رساند که در آن از جمهوری اسلامی خواسته می‌شود به پرسش‌های این نهاد وابسته با سازمان ملل متحد در رابطه با فعالیت‌هایش در گذشته در تاسیسات پارچین، تورقوزآباد و مریوان پاسخ دهد. البته این اولین بار نیست که شورای حکام «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» خواهان همکاری جمهوری اسلامی در این زمینه می‌شود. در ژوئن ۲۰۲۰ نیز در قطعنامه مشابهی با ۲۵ رای موافق، ۷ رای ممتنع و البته مخالفت چین و روسیه، «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» خواستار «همکاری بی‌درنگ» جمهوری اسلامی شده بود. آن قطعنامه نیز با وجود عدم همکاری جمهوری اسلامی با بازرسان «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» عواقبی برای تهران به دنبال نداشت.
لحن ملایم انتقاد از جمهوری اسلامی
اینبار نیز با توجه به لحن ملایم این قطعنامه، سخنان رافائل گروسی در نشست رسانه‌ای روز پنجشنبه در وین و اظهارات مقامات سه دولت اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) که پیش‌نویس قطعنامه اخیر را در همکاری با ایالات متحده آمریکا ارائه داده بودند، بعید به نظر می‌رسد یکی از کشورهای باقیمانده در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ میلادی که با نام اختصاری «برجام» شهرت یافته، با استفاده از «مکانیسم ماشه» پرونده اتمی جمهوری اسلامی را در شرایط کنونی روی میز شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار دهد.
اگر چنین «معجزه»ای رخ دهد، کلیه تحریم‌های بین‌المللی که در سال ۲۰۱۵ میلادی با توافق هسته‌ای برداشته شدند، به صورت خودکار باز خواهند گشت. البته در شرایط بین‌المللی کنونی، ناشی از اشغال بخش‌هایی از اوکراین توسط ارتش روسیه و درگیری بین شرق و غرب، هر تصمیمی که شورای امنیت در رابطه با پرونده اتمی جمهوری اسلامی بخواهد اتخاذ کند، از سوی روسیه وتو خواهد شد.
رافائل گروسی مدیرکل «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» در نشست رسانه ای خود که در آن خبر برچیده شدن ۲۷ دوربین نظارتی این نهاد در تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی را داد، با خوش‌بینی اعلام کرد «ما هنوز به آخر خط نرسیده‌ایم.» مقامات آمریکایی نیز هنوز به ادامه مذاکرات با جمهوری اسلامی، اگرچه کمتر از چند هفته پیش، امیدوارند. رابرت مالی مسئول پرونده ایران در وزارت خارجه آمریکا و مذاکره کننده ارشد در وین، در واکنش به تصمیم جمهوری اسلامی در برچیدن دوربین‌های «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» در برخی از تاسیسات اتمی گفت «ایران هنوز راه خروج از بحران هسته‌ای را که خود به وجود آورده است دارد.»
غرب نمی‌خواهد مرگ برجام را بپذیرد
سه کشور اروپایی حاضر در برجام که پیش‌نویس قطعنامه مصوبه شورای حکام «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» را ارائه دادند نیز می‌گویند واکنش سخت تهران به این قطعنامه «تنها وضعیت را پیچیده‌تر و تلاش‌ها برای احیای برجام را بی‌نتیجه خواهد کرد.» هیچکدام از کشورهای «نگران» برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی با وجود واکنش سخت و تهدیدهای جمهوری اسلامی، نه حاضر هستند بپذیرند که توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ قابل احیاء نیست و در بهترین حالت می‌توان به توافق دیگری با جمهوری اسلامی دست یافت، که البته آنهم در شرایط کنونی بسیار پیچیده و مشکل است، و نه آمادگی دارند که واکنشی جدی و قاطع به تلاش‌های جمهوری اسلامی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای بدهند.
رافائل گروسی قبل از آغاز به کار شورای حکام در نشست مطبوعاتی که دوشنبه ۱۷ خرداد برگزار شد گفته بود «ایران به غنیسازی اورانیوم با غلظت بالا ادامه می‌دهد و در عرض چند هفته آینده می‌تواند از خط قرمز عبور کند.» «خط قرمز» مورد اشاره رافائل گروسی داشتن اورانیوم با غلظت بالا برای یک بمب اتمی است. در آخرین گزارش «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» به شورای حکام اشاره می‌شود که تا ۲۵ اردیبهشت امسال ذخایر اورانیوم غنیسازی شده جمهوری اسلامی به ۳۸۰۹ کیلوگرم رسیده بود در حالی که برپایه توافق سال ۲۰۱۵ میلادی نباید از ۲۰۲ کیلوگرم تجاوز کند. ولی آنچه نگرانی‌ها را بیشتر کرده است ذخایر اورانیوم غنیسازی شده ۶۰ درصدی است که به بیش از ۴۳ کیلوگرم رسیده است. در برجام مرز غنیسازی در جمهوری اسلامی زیر ۵ درصد تعیین شده است.
جمهوری اسلامی زمان را برای ماجراجویی مناسب می‌داند
در جمهوری اسلامی کم نیستند کسانی که معتقدند در شرایط کنونی و درگیری غرب با روسیه در رابطه با جنگ در اوکراین، فرصت مناسبی برای ماجراجویی و نشان دادن زور بازو است. ابراهیم رئیسی (قاضی مرگ در تابستان ۶۷ که امروز در قامت رئیس جمهوری اسلامی صحبت می‌کند) در واکنش به تصویب قطعنامه اخیر در شورای حکام «سازمان انرژی اتمی» گفت «ما در مواضع‌مان پافشاری کرده و باز هم تاکید می‌کنیم که اینگونه قطعنامه‌ها و اقدامات نه ملت ایران را دچار تردید و نه وادار به عقب‌نشینی می‌کند.» علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی نظام نیز فراتر رفته و پیشنهاد می‌کند که باید سخت‌تر واکنش نشان داد: «تنها راه دفاع از حقوق کشور در برابر قلدری چه در برجام، چه در آژانس و چه در سایر عرصه‌ها اقدام متقابل است». علی شمخانی برای اثبات نظر خود، گرفتن دو نفتکش یونانی پس از توقیف نفتکش جمهوری اسلامی توسط دولت آتن را که آزاد شدن آنرا به دنبال داشت مثال می‌زند.
حسین شریعتمداری نماینده علی خامنه‌ای در روزنامه کیهان غصبی، پیشنهاد می‌کند جمهوری اسلامی از NPT یا کنوانسیون منع گسترش سلاح‌های کشتار جمعی خارج شود و برنامه‌های هسته‌ای را با سرعت پیش ببرد. محمد اسلامی رئیس سازمان اتمی جمهوری اسلامی می‌گوید خاموش کردن ۲۷ دوربین نظارتی پادمانی اول کار است. وی صحبت از نصب سانتریفیوژهای نسل IR-6 در تاسیساتی چون نطنز، و حذف کلیه دوربین‌های نظارتی در تاسیسات اتمی می‌کند. کیومرث حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش هم در واکنش به قطعنامه شورای حکام «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» تهدید به حمله نظامی به اسرائیل کرده است. از محمد اسلامی تا حسین شریعتمداری و سعید خطیب‌زاده همه دست اسرائیل را پشت این قطعنامه می‌بینند.
تهدید علیه اسرائیل با حمله موشکی و پهپادی
فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ادعا می‌کند که «۲۵ سال بیشتر» به عمر اسرائیل باقی نمانده است! وی می‌افزاید «برد پهپادها و موشک های عملیاتی نیروی زمینی تا تل‌آویو و حیفا رسیده است.» البته ارتشی با ادعای داشتن اینهمه تجهیزات پیشرفته باید بگوید اسرائیلی که چند سالی بیشتر به پایان عمرش نمانده و شهرهای مهم‌اش در تیررس موشک‌ها و پهپادهای جمهوری اسلامی قرار دارند، چگونه قادر است در قلب شهر تهران یک فرمانده سپاه پاسداران را ترور کند، «پدر بمب هسته‌ای» جمهوری اسلامی را با نمایش قدرت و با وجود چندین محافظ ترور کند، چندین «دانشمند» هسته‌ای و موشکی و پهپادی را از میان بردارد، صدها کیلو اسناد اتمی را از تهران سرقت نماید و بارها در تاسیسات اتمی و نظامی اخلال ایجاد کند؟!
اگر ادعای فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی بی‌پایه است، نیروهای مسلح اسرائیل تا کنون بیش از ۵۰۰ بار به مواضع نیروی «قدس» سپاه پاسداران و نیروهای نیابتی‌اش در سوریه حمله هوایی، موشکی و پهپادی کرده‌اند و جمهوری اسلامی هیچ واکنشی نتوانسته انجام دهد. ماه‌هاست که ارتش و نیروهای امنیتی اسرائیل در حال جمع‌آوری اطلاعات و انجام رزمایش‌های نظامی برای حمله احتمالی به تاسیسات هسته‌ای و نظامی جمهوری اسلامی هستند. چنانکه اخیرا نفتالی بنت نخست وزیر اسرائیل به رافائل گروسی مدیرکل «آزانس بین‌المللی انرژی اتمی» گفت «دیپلماسی بهترین گزینه برای متوقف ساختن برنامه‌های اتمی ایران است»، اگرچه کشورش حق «اقدام نظامی در صورت شکست مذاکرات» را برای خود قائل است.
اقدام نظامی اسرائیل علیه جمهوری اسلامی احتیاج به جوّ مساعد بین‌المللی دارد
حمله نظامی احتمالی اسرائیل به جمهوری اسلامی اگر نتواند حمایت بین‌المللی را به دست آورد، باید حداقل از سکوتی که نشانه رضایت است برخوردار باشد. چنانکه در زمان حمله هوائی اسرائیل به تاسیسات اتمی عراق و سوریه هیچ کشور غربی دهان به اعتراض نگشود. چنین رفتاری احتیاج به آماده ساختن روانی افکار عمومی کشورهای غربی برای فشار به دولت‌هایشان جهت اتخاذ سیاست سکوت دارد. قطعنامه‌ای که چهارشنبه به تصویب شورای حکام رسید کافی نیست. اعتراض این قطعنامه به دروغگویی‌های جمهوری اسلامی در سال‌های قبل از امضای توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵ برمی‌گردد. برای بسیاری این دروغ‌ها شامل مروز زمان شده است. قطعنامه ای که بتواند نظر افکار عمومی را به خطرات برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی برای صلح در منطقه و جهان جلب کند باید در رابطه با گزارش اخیر «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» و «خط قرمزی» باشد که دبیرکل این نهاد روز دوشنبه گذشته به آنها اشاره کرد و هشدار داد. عدم اشاره به این «خط قرمز»ها در این قطعنامه نشان از این دارد که غرب هنور آماده مقابله و رودررویی با جمهوری اسلامی نیست.
احمد رأفت
