طبق اعلام مراجع دولتی، در ایران ۱۰ میلیون سالمند زندگی می‌کنند که رئیس مرکز تحقیقات سالمندی ایران گفته، آنان آمادگی مدیریت همین تعداد را نیز ندارند. این درحالیست که بازنشستگان به ویژه در روزهای اخیر در اعتراض به سیاست‌های جدید وزارت کار و تعاون به اعتراضات خیابانی روی آورده‌اند.
با وجود اینکه سازمان تامین اجتماعی پیشنهاد افزایش حقوق بازنشستگان را مانند سایر سطوح مزدی کارگران به میزان ۳۸درصد به‌اضافه رقم ثابت ۵۱۵هزار تومان پیشنهاد داده بود، مصوبه‌ی فراقانونی دولت و سازمان برنامه و بودجه باعث اعتراض گسترده‌ی بازنشستگان و مستمری‌بگیران شده است.
بر این مبنا، دولت فقط ۱۰درصد به حقوق بازنشستگان اضافه کرده، آنهم زمانی‌که هر روز با نوسان قیمت‌ها، متحمل فشارهای شدید اقتصادی می‌شوند و بطور مداوم با کاهش استانداردهای زندگی روبرو هستند.
تضعیف وضعیت اقتصادی بازنشستگان در حالی شدت گرفته که به گفته‌ی رئیس مرکز تحقیقات سالمندی ایران تا سال ۲۰۵۰ یعنی ۲۵ سال دیگر بیش از ۳۰ درصد جمعیت کشور سالمند خواهند بود، بدون اینکه چشم‌انداز مثبتی برای دوران بازنشستگی‌شان وجود داشته باشد.
رئیس مرکز تحقیقات سالمندی ادامه داد: «ما آمادگی مدیریت همین ۱۰ میلیون سالمند را نداریم. ۶۰ درصد منابع بیمه‌ای برای این ۱۰ درصد هزینه می‌شود، در صورتی که آینده شرایط فرق می‌کند. در آینده سالمندانی پیرتر و آسیب‌پذیرتر خواهیم داشت. منابع بیمه‌ای برای کسی باقی نمی‌ماند در صورتی که در دنیا بحث سالمندی به عنوان صنعت سرمایه‌گذاری است.»
احمد دلبری رئیس مرکز تحقیقات سالمندی ایران با بیان اینکه در زمینه شاخص قابلیت و توانمندی سالمندان، ایران در جایگاه ۸۸ قرار دارد، گفته است: «در گذشته از بیماری‌های اصلی سالمندی بحث بیماری‌های قلبی و عروقی و بیماری‌های زمینه‌ای ژنتیک عنوان می‌شد، در حالیکه اکنون با توجه به گسسته شدن شبکه‌های اجتماعی افراد در دوران بازنشستگی، بسیاری از آنها دچار بیماری‌های روحی و روانی می‌شوند.»
دلبری یکی از مشکلات حوزه سالمندی را «بازنشستگی قبل از موعد» دانسته و افزوده است: «در حال حاضر میانگین سن بازنشستگی در کشور ۵۲ سال است، در صورتی که افراد اغلب از ۷۰ سالگی ازکارافتاده می‌شوند و بخش زیادی از بیماری‌ها به علت این بیکاری رخ می‌دهد که در این زمینه لازم است در قوانین حوزه سالمندی به موضوع بازنشستگی ورود شود.»
رئیس مرکز تحقیقات سالمندی ایران علت پایین بودن سن بازنشستگی در کشور را «ایجاد اشتغال کاذب» عنوان کرده و گفته است: «در ایران معمولا بازنشستگی را زودتر از موعد در نظر گرفته و افراد زودتر بازنشسته می‌شوند تا جای آنها را نیروهای جوان بگیرند.»
ارزیابی شاخص دیده‌بان سالمندی نشان می‌دهد، ایران در بین ۹۷ کشور دنیا در رتبه ۶۷ قرار دارد و از نظر شاخص قابلیت و توانمندی سالمندان، در وضعیت بسیار نامطلوب و در جایگاه ۸۸ است.
به گفته دلبری، با توجه به اینکه شاخص قابلیت و توانمندی سالمندان ترکیبی از اشتغال و توانمندی و میزان تحصیلات سالمندان است، تنها ۳۴ درصد از سالمندان در ایران شاغل هستند.
رئیس مرکز تحقیقات سالمندی ایران در ادامه درباره وضعیت اشتغال سالمندان در کشورهای دیگر بیان کرده است: «انتظاری نمی‌رود که سالمندان کار یدی انجام دهند اما اکثر کشورها از سالمندان به عنوان مشاور در رده‌های بالا بهره می‌برند و همانگونه که در کشورهای توسعه یافته بازنشستگی فرآیندی دو ساله است و طی این مدت فرد تجربیات چند ساله خود را در اختیار می‌گذارد، ارائه مشاوره و تجارب در سال‌های بعد نیز به نیروهای جوان در این کشورها ادامه می‌یابد.»
میزان اندک اشتغال پس از بازنشستگی و بیکاری سالمندان طبق گفته‌های رئیس مرکز تحقیقات سالمندی، باعث بروز بیماری‌های روانی در سالمندان بوده است. رئیس مرکز تحقیقات سالمندی ایران گفته است: «نداشتن هویت و هدف، منشاء بسیاری از بیماری‌های روانی است و از آنجایی که هویت بیشتر بر شغل است، قطعا بیکاری می‌تواند زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌ها شود.»
دلبری اضافه کرد: «در گذشته از بیماری‌های اصلی سالمندی بحث بیماری‌های قلبی و عروقی و بیماری‌های زمینه‌ای ژنتیک عنوان می‌شد، درحالیکه اکنون باتوجه به گسسته شدن شبکه‌های اجتماعی افراد در دوران بازنشستگی، بسیاری از آنها دچار بیماری‌های روحی و روانی می‌شوند.»
وی با تاکید بر اینکه از علل اصلی بیماری‌های «آلزایمر» و «دمانس» یا فراموشی، کاهش مراودات اجتماعی است، گفته است: «میزان شیوع بیماری‌های روانی سالمندان در کشور، نسبت به کشورهای توسعه‌یافته بیشتر است.»
دلبری با بیان اینکه درصد جمعیت سالمندی در ۴۰ سال گذشته دو برابر شده است، گفت: «در سال ۱۳۵۵، ۵/۳ درصد جمعیت ما را سالمندان بالای ۶۰ سال تشکیل می دادند و اکنون این رقم به ۱۰ درصد رسیده است. ۴۰ سال طول کشید تا جمعیت سالمندی دوبرابر شد اما دو برابر شدن بعدی جمعیت سالمندی از ۱۰ به ۲۰ درصد کمتر از ۲۰ سال طول خواهد کشید. کشورهای توسعه‌یافته این سرعت رشد را طی ۸۰ تا ۱۰۰ سال طی کرده‌اند.»
او با اشاره به اینکه از سال ۱۳۸۳ که به دولت در این زمینه دستور پیگیری داده شده تا سال گذشته، یک سند نوشته و چند بار رونمایی شده است و هنوز تقسیم کار ملی انجام نشده است، افزود: «قطعا ما در حوزه سالمندی ابربحران خواهیم داشت.»
