کمبود و قطع برق در ایران ادامه دارد و رئیس گروه مدیریت مصرف انرژی وزارت نیرو روز پنجشنبه ۹ تیرماه اعلام کرد که ایران در تابستان جاری با ۱۰ هزار و ۵۰۰ مگاوات ناترازی در تولید برق مواجه خواهد شد. قطع برق در بخش صنعتی طی هفته‌های گذشته خسارت زیادی ایجاد کرده است.
فرح جمال‌زاده رئیس گروه مدیریت مصرف انرژی وزارت نیرو اعلام کرد که با توجه به وضعیت فعلی مصرف برق در تابستان جاری با ۱۰ هزار و ۵۰۰ مگاوات ناترازی در تولید برق مواجه می‌شویم.
او مدعی شده که ناترازی برق از قبل پیش‌بینی شده و طرح مدیریت مصرف برای مقابله با پیامدهای این ناترازی اجرا می‌شود.
رئیس گروه مدیریت مصرف انرژی وزارت نیرو مصرف برق در ایران را «بسیار بیشتر از استانداردهای جهانی» عنوان کرده و گفته که «استفاده بهینه از انرژی برق در کشور ما چندان معنایی ندارد؛ بطوری که شاهد این هستیم که ۹ درصد از هزینه تولید در صنعت فولاد کشور مربوط به مصرف برق است و یا مصرف برق در گلخانه‌ها بسیار غیرمنطقی و نگران‌کننده است.»
فرح جمال‌زاده با این ادعا که «تولیدکنندگان کالاهای اساسی مشمول قطعی و خاموشی برق نمی‌شوند و بنابراین صنایع تولید محصولات دارویی و غذایی از قطعی برق معاف هستند» گفته که «برق چاه‌های کشاورزی ۵ ساعت در روز قطع می‌شود و البته مصرف برق این چاه‌ها در بقیه ساعات روز رایگان محاسبه خواهد شد.»
هرچند رئیس گروه مدیریت مصرف انرژی وزارت نیرو گفته پیش از این ناترازی برق پیش‌بینی شده اما کمبود برق برای سومین سال پیاپی سبب قطع برق ادارات، صنایع و بخش خانگی شده است.
همزمان با بیان ادعای فرح جمال‌زاده درباره پیش‌بینی کمبود برق و در نظر گرفتن ساز و کار برای آن، مدیرعامل شرکت توزیع برق اهواز از قطع برق ۱۰۸ مشترک اداری و تجاری پرمصرف در اهواز خبر داده است. روز گذشته نیز برق ۱۰۰ اداره پرمصرف در شهر تهران قطع شد.
همچنین خبرهایی از قطع برق چند ساعته بخش خانگی در شهرهای مختلف ایران گزارش شده است. با اینهمه اسماعیل نمازی مدیرکل دفتر فنی تولید شرکت مادرتخصصی برق حرارتی مدعی شده که قطع برق مشترکان خانگی خط قرمز وزارت نیرو است. او ابراز امیدواری کرده که «در تابستان امسال با کمک صنایع، همراهی مردم در حوزه بهینه‌سازی مصرف و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته شاهد قطعی برق نباشیم.»
برق صنایع مختلف اما از نخستین هفته‌های سال جدید با قطع چند ساعته در روز روبرو بوده و این روند همچنان ادامه دارد.
حمید شمسایی فعال صنعتی شهرک‌های عباس‌آباد و شنزار درباره قطع برق صنایع گفته که «پارسال برق صنایع تنها پنج ساعت قطع می‌شد ولی امسال ۱۲ ساعت قطع می‌شود و در پی قطع برق کارخانه‌ها، کارگران بیکار می‌شوند و تولیدکنندگان آسیب می‌بینند.»
حمید شمسایی توضیح داده که ماشین‌آلات کارخانه‌ها بر اساس قطع برق دچار سوختگی می‌شوند و دولت هم از این بابت هیچ خسارتی به تولیدکنندگان و صنعتگران پرداخت نمی‌کند.
مهدی شیخی‌نیا دبیر اتحادیه فروشندگان مصالح ساختمانی نیز درباره خسارت وارده به صنایع با قطع برق گفته که «دولت قوانین قطعی برق تولیدکنندگان را سخت‌تر از قبل کرده و برق صنایع یک روز کامل در هفته قطع می‌شود. همین مسئله بود که عرضه و کیفیت کاشی و سرامیک را در هفته های گذشته به شدت کاهش داد و این موضوع سبب افزایش قیمت‌ها در بازار شد.»
همانطور که مهدی شیخی‌نیا اشاره کرده، قطع برق موجی از گرانی مصالح ساختمانی را به همراه داشته و سازندگان مسکن از افزایش ۲۰۰۰ تومانی هر کیلوگرم میلگرد خبر می‌دهند و می‌گویند که قیمت‌ها از کیلویی ۱۸ هزار تومان در روزهای اخیر به کیلویی ۲۰ هزار تومان رسیده و احتمال افزایش این نرخ نیز وجود دارد.
نوسان بازار مصالح ساختمانی پس از قطع برق در شرایطی رخ داده که سال گذشته نیز همین شرایط حاکم بود. در روزهای اخیر عبدالرضا شیخان دبیر انجمن سیمان هشدار داده بود که در صورت محدودیت ۵۰ درصدی برق واحدهای سیمانی، قیمت سیمان افزایش خواهد یافت و ظاهرا همین نیز رخ داده است.
صنایع فولادسازی نیز یکی از صنایع مهم کشور است که به دلیل قطع برق با خسارت زیادی روبرو شده است. بر اثر قطع برق در بهار و تابستان سال گذشته صنایع فولاد در مجموع ۶ میلیون تن از برنامه تولید فولاد در کشور عقب افتاده و خسارتی ۴ میلیارد دلاری به اقتصاد ایران وارد شد.
هرچند مقامات حکومتی مدعی هستند که الگوی مصرف از سوی مردم و صنایع سبب کمبود برق در کشور است اما علی نقیب رئیس کمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی تهران گفته که دلیل اصلی کمبودها در حوزه تأمین انرژی برق به فرسوده بودن نیروگاه‌ها، عدم سرمایه‌گذاری مناسب در حوزه احداث نیروگاه‌های جدید و همچنین چالش‌های آبی کشور و کاهش تولید انرژی برق- آبی باز می‌گردد.
علی نقیب گفته که «به نظرم عدم مدیریت مناسب حوزه برق در سال‌های گذشته باعث شده که کشور در تأمین انرژی برق به این نقطه برسد. شما در نظر بگیرید که ما ۱۰ سال پیش صادرات برق داشتیم و برق مازاد کشور را صادر می‌کردیم اما به دلیل مشکلات مدیریتی و نگاه کلان و نبود برنامه‌ریزی‌های بلندمدت کم‌کم با افت تولید برق مواجه شدیم تا اینکه از سه الی چهار سال پیش معضلات کشور در حوزه تامین برق نمود پیدا کرد و حالا در دو سال گذشته شاهد کسری برق در کشور هستیم؛ یعنی درواقع کشور ما که ۱۰ سال پیش صادرکننده برق بوده حالا متاسفانه با کمبود مواجه شده است.»
رئیس کمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی تهران با انتقاد از عملکرد دولت در حمایت از صنایع گفته که «در همه دنیا و به‌خصوص کشورهای توسعه یافته در زمان تأمین انرژی، اولین اهمیت به صنعت داده می‌شود و تأمین برق صنایع همیشه در اولویت است زیرا اگر تولید اتفاق بیفتد اشتغال ایجاد می‌شود، افراد درآمد کسب می‌کنند و کار دارند و به صورت کلی چرخ اقتصاد کشور به گردش در می‌آید بنابراین زمانی که با مشکلاتی در تأمین برق و انرژی مواجه شوند در اولین قدم برق صنایع و کارخانه‌ها را قطع نمی‌کنند چیزی که در دو سال گذشته ما در ایران شاهد آن هستیم و سال گذشته زیان‌های بسیار زیادی به واحدهای تولیدی وارد کرد. مسئولان به این توجه نمی‌کنند که اگر صنایع دچار مشکل شوند تمام افراد جامعه با چالش روبرو می‌شوند.»
این فعال صنفی افزوده است: «این درست نیست که تا کشور با گرما و کسری انرژی روبرو شود مسئولان سراغ صنعت بیایند و برنامه قطع برق صنایع را اعلام کنند. یا صنایع را مجبور می‌کنند که یک روز کار نکنند و واحدها را تعطیل کنند یا اینکه ساعت‌های کار صنایع را کاهش می‌دهند و اعلام می‌کنند به جای ۸ ساعت مثلاً ۴ ساعت فعالیت داشته باشند و این خسارت‌های گسترده‌ای به واحدهای تولیدی می‌زند.»
به گفته علی نقیب، دولت برای حل مشکل برق باید برنامه‌ریزی داشته باشد و به نظر نمی‌رسد که نسبت به سال گذشته که کشور با قطع گسترده برق در چند ماه روبرو بود، مشکلی حل شده باشد. ما در یک سال گذشته نه در جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید در حوزه برق موفق بوده‌ایم و نه در افزایش بهره‌وری نیروگاه‌ها و کاهش پرتی و اتلاف انرژی در خطوط انتقال و تجهیزات و… و تا زمانی که این برنامه‌ریزی‌ها صورت نگیرد و اقدامات عملی انجام نشود ما هر سال با همین مشکلات و خطر قطع برق در تابستان مواجه خواهیم شد.
