دیوان محاسبات می‌گوید که وصول درآمدهای نفتی در دو ماهه اول امسال کمتر از ۱۵ درصد بوده است. این آمار در حالیست که وزیر نفت دولت سیزدهم مدعی افزایش ۵۰ درصدی صادرات نفت و وصول ۱۰۰ درصدی درآمدهای نفتی شده بود.
اولین گزارش تفریغ دوماهه از بودجه ۱۴۰۱ که از سوی دیوان محاسبات کشور منتشر شده نشان می‌دهد بجز درآمدهای مالیاتی، درآمدهای دیگر بخش‌ها مانند فروش نفت مبالغی از ۰/۰۴ تا ۱۵/۳ درصد نسبت به درآمد پیش‌بینی شده در لایحه بودجه بوده است.
این گزارش نشان می‌دهد بطور کلی در دو ماهه اول امسال تنها ۳۷ درصد از بودجه دو ماهه کشور تحقق یافته است. یعنی رقمی بیش از ۶۰ درصد از درآمدهایی که در لایحه بودجه برای ماه‌های فروردین و اردیبهشت پیش‌بینی شده بود کسب نشده است.
بر اساس جدیدترین گزارش دیوان محاسبات کشور «درآمدهای مالیاتی» با ۷۹/۵ درصد وصولی و سایر درآمدها با ۵۱/۵ درصد وصولی، در سایر بخش‌ها همچون درآمدهای گمرک، فروش نفت، واگذاری اموال منقول و غیرمنقول و منابع حاصل از واگذاری طرح تملک دارایی‌های سرمایه‌ای، عملکرد وصول منابع کمتر از میزان قابل انتظار بوده است.
دیوان محاسبات، درصد وصولی درآمدهای بخش‌های غیر از مالیات را بین ۰/۰۴ تا ۱۵/۳ درصد مبالغ مصوبه دو ماهه در لایحه بودجه عنوان کرده است. این ارقام نشان می‌دهد حتی اگر جمهوری اسلامی موفق به فروش نفت شده باشد اما وصول درآمدهای نفتی ایران طی دو ماه نخست امسال کمتر از ۱۵ درصد از رقم پیش‌بینی شده در لایحه بودجه بوده است.
دولت در بودجه سال جاری صادرات ۱/۴ میلیون بشکه نفت خام را با قیمت ۷۰ دلار به ازای هر بشکه تعیین کرده بود. این در حالیست که قیمت نفت به دلیل جنگ روسیه با اوکراین با افزایش قیمت روبرو شده و هر چند حجم فروش نفت جمهوری اسلامی به دلیل تحریم کاهش یافته، اما رقم دریافتی در ازای هر بشکه افزایش داشته است.
آمارهای بین‌المللی از جمله شرکت‌های ردیابی نفتکش‌ها نشان می‌دهد که ایران در دو ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۱ بطور متوسط روزانه حدود ۷۰۰ هزار بشکه صادرات نفت داشته که معادل نیمی از رقم مندرج در بودجه است.
در یکی از تازه‌ترین گزارش‌ها درباره فروش نفت تحریمی ایران که از سوی خبرگزاری بلومبرگ در دوازدهم تیرماه منتشر شد آمده که جمهوری اسلامی نفت ایران را به قیمت تقریبا ۱۰ دلار کمتر از نفت برنت به چین می‌فروشد تا بتواند با نفت روسیه که قرار است در ماه اوت وارد بازار این کشور شود، رقابت کند.
جواد اوجی وزیر نفت جمهوری اسلامی اما در ماه‌های گذشته بطور مداوم از بهبود وضعیت تولید در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی سخن گفته و بطور ویژه بر فروش و وصول درآمدهای نفتی تأکید کرده است.
جواد اوجی اوایل تیرماه جاری در گزارشی از عملکرد ۳ ماهه نخست این وزارتخانه در حوزه درآمدی به مجلس شورای اسلامی مدعی شد که منابع حاصل از فروش نفت خام و میعانات گازی در ۳ ماهه نخست امسال نسبت به سال قبل حدود ۵۰ درصد رشد داشته است.
محمد خدابخشی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی پس از برگزاری نشست مجلس با وزیر نفت، به نقل از جواد اوجی گفته بود که «هم وضعیت فروش نفت بهتر شده و هم مبالغی که در برخی کشورها داشتیم، آزاد شده است.»
جواد اوجی همچنین اواخر اسفندماه گذشته مدعی شده بود که «از ابتدای دولت سیزدهم هم از نظر حجمی و هم از نظر ارزش و وصول درآمدها، وضعیت صادرات نفت ایران بسیار بهبود پیدا کرده است. از نظر حجمی صادرات میعانات گازی ما ۳ برابر شده است و حتی برخی ماه‌ها تا ۴ برابر نیز صادرات افزایش یافته است.»
وزیر نفت جمهوری اسلامی همچنین به دروغ مدعی شده بود که «نه تنها درآمدهای نفتی حاصل از صادرات نفت در دولت سیزدهم به تمام و کمال وصول می‌شود، بلکه ما وصول درآمدهای سنواتی را نیز احیا کرده‌ایم.»
وزیر نفت جمهوری اسلامی در ادامه توضیحات خود بر وصول صد درصدی درآمدهای نفتی تأکید کرده و گفته بود که «نه تنها در حوزه نفت بلکه در حوزه صادرات گاز نیز اوضاع بهتر شده است، سال قبل ایران مجموعا یک میلیارد و ۲۷ میلیون دلار گاز فروخته بود ولی امسال بیشتر از ۴/۶ میلیارد دلار گاز صادر کرده و درآمدهایش را نیز کاملا وصول کرده است. ضمن اینکه حجم صادرات گاز ایران نیز در سال جاری افزایش یافته است.»
اکنون گزارش تفریغ بودجه دو ماه نخست امسال که از سوی دیوان محاسبات منتشر شده نشان می‌دهد که وصول درآمدهای نفتی در بهترین حالت رقمی حدود ۱۵ درصد بوده است. از سوی دیگر گزارش‌های دیگر نشان می‌دهد ادعای بهبود وضعیت تولید و صادرات گاز از سوی وزیر نفت دولت رئیسی هم نادرست و دروغ بوده است.
خبرگزاری ایرنا شانزدهم تیر ۱۴۰۱ در گزارشی نوشته که ایران در سال ۲۰۲۰ میلادی در مجموع ۲۵۰ میلیارد مترمکعب گاز تولید کرده که معادل ۶ درصد گاز تولیدی در جهان است که از این میزان گاز تولیدی ۲۳۳ میلیارد مترمکعب آن در کشور مصرف شده است.
آمارها نشان می‌دهد، از مجموع ۴ هزار میلیارد مترمکعب گازی که در جهان تولید شده، آمریکا ۲۳ درصد آن را به خود اختصاص داده است. بعد از آمریکا روسیه با ۱۶ درصد از تولید گاز جهان در رتبه دوم قرار دارد و ایران با سهمی ۶ درصد در رتبه سوم تولید گاز جهان است. بعد از ایران به ترتیب چین و قطر با سهمی ۵ و ۴ درصدی قرار دارند.
در زمینه مصرف نیز آمریکا و روسیه رتبه‌های اول و دوم را به خود اختصاص داده‌اند. با این حال سومین مصرف‌کننده بزرگ گاز جهان چین است و در رتبه چهارم ایران قرار دارد.
ایران در حالی رتبه چهارم مصرف را به خود اختصاص داده که در مقایسه با ۳ کشور اول مصرف‌کننده گاز از نظر جمعیت، وسعت و همچنین رشد اقتصادی فاصله بسیار دارد!
افزایش مصرف داخلی از یکسو نشان می‌دهد آمار افزایش صادرات گاز که از سوی وزیر نفت مطرح شده نادرست است و از سوی دیگر سبب تراز منفی گاز در کشور می‌شود. در چنین شرایطی حتی احتمال دارد ایران که در حال حاضر سهمی ۲ درصدی از تجارت گاز دارد به واردکننده گاز تبدیل شود!
