در حالی که روند ابتلا و مرگومیرهای کرونا بار دیگر در حال اوج گرفتن است، وزارت بهداشت قصد دارد نبود نیروی درمان و پرستاری را دوباره با قراردادهای ۸۹ روزه جبران کند و واکسیناسیون نیمهتمام را با واکسنهای «برکت» و «برکتپلاس» به اجرا بگذارد.
گزارشهای رسمی با فاصله از هشدارهای کارشناسان، افزایش مواد ابتلا و مرگومیر کرونایی را تأیید میکنند. شمار شهرهای قرمز به ۴ شهر و شهرهای نارنجی به ۱۴۲ شهر افزایش پیدا کرده و ۲۸۸ شهر در وضعیت آبی و کمخطر قرار دارند.
بر مبنای خبرها، افزایش قابل توجهی از بستری شدن مبتلایان به کرونا در ۱۶ استان دیده میشود و ۷ استان نیز مواردی از افزایش بستریها دارند.
با اینکه برخلاف دورههای گذشته هیچ مقام رسمی وزارت بهداشت بطور رسمی ورود به اوج جدید کرونا را اعلام نکرده ولی اعضای کمیتههای مقابله با کووید۱۹ از جمله مسعود یونسیان دبیر کمیته اپیدیمیولوژی و پژوهش کمیته علمی کشوری مقابله با کووید۱۹، تأیید کردهاند که «وارد یک موج جدید از کرونا شدهایم».
او گفت: «متاسفانه پیشبینی میشود که در روزهای آینده باز هم افزایش موارد سرپایی، بستری و مرگ کرونایی را خواهیم داشت و مشخص هم نیست که چه زمانی به قله این موج برسیم.»
شیوع درحالی روند سریعتری به خود میگیرد که مسافران کشورهای همسایه به ویژه عراق، عربستان و ترکیه در هفتههای گذشته وارد ایران میشوند. در پی برگزاری مراسم مذهبی نگرانی از انتقال بیماری از این کشورها به ایران وجود دارد و رفت و آمد شهروندان بین کشورها میتواند، تا حداقل دو هفته آینده، سرعت انتشار بیماری را بالاتر ببرد.
این درحالیست که کارشناسان پزشکی معتقدند، حداقل یکماه پیش موارد مراجعه به مراکز درمانی با علائم ابتلا به زیرسویهی اومیکرون را مشاهده کردهاند و خبر شیوع گویا دیر به وزارت بهداشت رسیده است!
حسین کرمانپور مدیر اورژانس بیمارستان سینا از «آمادهباش» مراکز درمانی در تهران خبر داده و اعلام کرده، «بیمارستانهایی که بخشهای کرونایشان را با فروکش کردن بیماری، تعطیل کرده بودند از اواخر هفته گذشته بار دیگر این بخشها را فعال کردهاند. قبلا بخشی از اورژانسهای مراکز درمانی برای بیماران مبتلا به کرونا در نظر گرفته شده بود، اما حالا این بخشها گستردهتر شدهاند.»
طبق توضیحات او، اکنون وضعیت بیمارستانها به گونهای است که بیماران غیرکرونایی تحت فشار قرار دارند، چرا که خدمات مورد نیازشان در سایهی کمبودهای نظام درمان، در اختیار بیماران مبتلا به کرونا قرار میگیرد.
با وجود این، کرمانپور شدت ابتلاها و مرگومیرها را در موج جدید کمتر از موجهای قبلی پیشبینی کرده و گفته است «قطعا پیک جدید مانند پیکهای قبلی نخواهد شد، همانطور که پیک ششم مانند پیک پنجم نبود. احتمال میدهیم شرایط به سختی و دشواری گذشته نخواهد شد.»
مدیر اورژانس بیمارستان سینا «تصور پایان کرونا» را اشتباه مسئولان و بخشی از مردم خواند و گفت: «ویروس کرونا این حقیقت را یادآور شد که دوران بیماریهای واگیردار به پایان نرسیده است در حالی که پیش از این تمام تمرکزها، روی بیماریهای غیرواگیر بود، حالا میبینیم که بیشترین ضرر را همان بیماریهای ویروسی و واگیردار، به ما وارد کرده است.»
مدیر اورژانس بیمارستان سینا همچنین بر موضوع لزوم ذخیره کردن واکسنها به عنوان اشتباهی که نباید تکرار شود، اشاره کرد: «الان مردم به مراکز واکسیناسیون مراجعه میکنند، اما تنوعی در واکسنها نمیبینند؛ بنابراین ویترین ما باید همیشه پر از واکسن باشد.»
آغاز دوباره بهرهکشی از پرستاران با قراردادهای ۸۹ روزه!
این مسئله در حالی ابعاد بحرانیتری به خود میگیرد که واکسیناسیون برای کادر درمان نیز بطور کامل انجام نشده است. به گفتهی کرمانپور، «این افراد هم باید به تدریج با دوز یادآور واکسینه شوند. به هر حال کادر درمان هم مانند سایر افراد جامعه، دچار بیپروایی شدهاند و خیلی واکسن نمیزنند. به استناد گزارشها، آنها هم در حال مبتلا شدن به کرونا هستند.»
محمد شریفیمقدم دبیرکل خانه پرستار گفته است: «اغلب پرستاران دوز سوم واکسن را تزریق کردهاند و به تدریج دوز یادآور را هم میزنند. به هر حال بطور کلی میزان تزریق دوز یادآور در کشور پایین است. ما ۱۵۰ تا ۱۶۰ هزار پرستار داریم که اگر واکسن یادآور زده بودند، قطعا در آمارها مشخص میشدند.»
همزمان با ورود به موج هفتم شیوع کرونا در ایران، هنوز وضعیت قراردادهای پرستاران با وجود وعده و وعیدها و حتی دستور ۲ سال پیش علی خامنهای در مورد تعرفهگذاری خدمات پرستاری به اجرا در نیامده است.
وزارت بهداشت هربار با شیوع یک موج کرونا به پرستاران قول میداد تا قراردادهای ۸۹ روزهشان را به قراردادهای ثابت تغییر دهد ولی پس از فروکش موج ششم، قراردادها تمدید نشدند.
شریفیمقدم در این رابطه میگوید، «نزدیک به ۱۵ سال از تصویب قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری میگذرد، اما ارادهای برای اجرای کامل آن نیست. تنها درخواستی که پرستاران دارند این است که خدمات آنها مانند سایر گروههای بالینی، قیمتگذاری شود. در کتاب ارزش نسبی خدمات سلامت، ۱۰ هزار خدمت تعریف شده که ۸ هزار خدمت مختص پزشکان است و ۲ هزار خدمت برای گروههای بالینی مانند آزمایشگاهها، رادیولوژیها و… است. پرستاران میگویند مانند این گروهها برایشان قیمتگذاری خدمات صورت گیرد و این کف خواستههایشان است.»
جذب پرستار معضل دیگر مراکز درمانی و گروههای پرستاری در دوران کروناست که همچنان پایان نیافته است! کمبود پرستار منجر به جذب نیروهای ۸۹روزه شد و با فروکش کردن کرونا، قرارداد آنها تمدید نشد. این قرارداها به این دلیل ۸۹ روزه بسته میشوند که هر قرارداد ۹۰روزه و بیش از آن مشمول پرداختهای بیمهای میشود که به زیان دولت و کارفرمایان و به سود کارکنان است! از همین رو در صورت نیاز، هربار این قراردادها به صورت ۸۹ روزه تمدید میشود و پس از پشت سر گذاشتن بحران نه تمدید و نه به قراردادهای رسمی تبدیل میشود.
دبیرکل خانه پرستار که از همان ابتدا با این نوع استخدامها مخالف بود، میگوید: «کرونا که کم شد، قراردادها با این نیروهای ۸۹ روزه هم دیگر تمدید نشد، حالا که دوباره موارد ابتلا به کرونا در حال افزایش است، بار دیگر، ماجرای قراردادهای ۸۹ روزه جان گرفته است. قراردادهای ۸۹ روزه، بهرهکشی از نیروی کار است.»
به گفته او، هماکنون برخی از دانشگاههای علومپزشکی، در حال تمدید قراردادهای ۸۹روزه با پرستاران هستند؛ چراکه با افزایش موارد ابتلا، میخواهند کمبود نیرویشان را جبران کنند.
در این میان بسیاری از کادرهای پرستاری به دلیل بیکاری و نیاز ترجیح میدهند به این بهرهکشی با قراردادهای موقت زیر سه ماه تن بدهند.
واکسیناسیون با واکسنهای رانتخواران و واکسن «سینوفارم»
آمار ۲۸ درصدی واکسیناسیون دوز سوم در ایران با این یادآوری که از اسفندماه سال ۱۳۹۹ هیچ واکسن خارجی مورد تأیید نظام جمهوری اسلامی وارد کشور نشده، واکسیناسیون عمومی را به یک کشتی شکسته تبدیل کرده است. وزارت بهداشت با بروز موج جدید، دور جدید واکسیناسیون را با اجبار در تزریق واکسنهای داخلی شروع کرده است. به گفتهی محسن زهرایی رییس اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت، «واکسنهای داخلی مانند برکت، اسپایکوژن، نورا، پاستوکووک و کووپارس و …» برای دوز سوم واکسن در نظر گرفته شدهاند و تنها یک واکسن خارجی یعنی «سینوفارم» تولید چین در این بین وجود دارد.
بر این اساس تنها مقداری واکسن آسترازنکای اهدایی از دورههای قبل نیز وجود دارد که قطعا باید تا کنون، تاریخ انقضایشان به پایان رسیده باشد. زهرایی گفت: «واکسن سینوفارم هم هنوز در مراکز واکسیناسیون است که در رصد آمار روزانه نشان میدهد آمار قابل توجهی از آمار تزریق روزانه را به خود اختصاص میدهد. واکسن آسترازنکا نیز مدتی است که محدود تزریق میشود و بیشتر افرادی که قرار است سفر خارجی داشته باشند این واکسن را تزریق کردهاند. واکسن آسترازنکا عملا در حال جمع شدن از مراکز است، به زودی تاریخ انقضای آخرین محموله هم میرسد و عملا تنها واکسن خارجی که از یک هفته آینده در کشور خواهیم داشت، واکسن سینوفارم است.»
این مقام وزارت بهداشت ولی موضوع را کماهمیت جلوه داده و بدون توجه به میزان تأثیر واکسنها گفته که «بهترین واکسن، در دسترسترین واکسن است!»