شماری از شخصیت‌های فرهنگی مقیم خارج از ایران در بیانیه‌ای بازداشت محمد رسول‌اف، مصطفی آل‌احمد و جعفر پناهی را محکوم کرده و خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط آنها شدند.
ده‌ها تن از هنرمندان و شخصیت‌های فرهنگی و نویسندگان ایرانی مقیم خارج از کشور در بیانیه‌ای با محکومیت بازداشت محمد رسول‌اف، مصطفی آل‌احمد و جعفر پناهی سه سینماگر ایرانی خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط آنها شدند.
در این بیانیه به فشارهای اجتماعی به مردم از جمله افزایش گشت‌های ارشاد و «سرکوب شدیدتر و بیرحمانهتر منتقدان و مخالفان و فعالان کارگری و صنفی و حقوق مدنی، حذف صداهای منتقد و معترض، بازداشت شمار زیادی از اعضای خانواده جان‌باختگان» اشاره شده است.
در ادامه بر «حق مسلم آزادی نقد و انتقاد توسط هر فرد یا هر گروه سیاسی و مدنی، و همچنین پشتیبانی از برگزاری اعتصابات، اعتراضات و تظاهرات همۀ اقشار مردم» تأکید شده است.
امضاکنندگان همچنین نوشته‌اند: «پرسش اصلی اینجاست که یک فیلمساز چطور می‌تواند امنیت ملی را بر هم بزند؟ وقتی تناسب بین اتهام و متهم تا این اندازه غیرمنطقی و ناموجه است، تبعات آن هم نامتناسب و بدقواره خواهد بود.»
داریوش اقبالی، اسفندیار منفردزاده، وازریک درساهاکیان، اردوان مفید، تورج پارسی، لیلی گلزار و نیما سروستانی از جمله امضاکنندگان این بیانیه هستند.
اعتراض به بازداشت سینماگران ایران؛ واکنش اتحادیه اروپا و راه‌اندازی یک کارزار اعتراضی
بازداشت سه سینماگر در پی موج جدید فشار بر فعالان صنفی، مدنی و دادخواهان از سوی نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی انجام شد. محمد رسول‌اف فیلم‌نامه‌نویس، تهیه‌کننده و کارگردان و مصطفی آل احمد کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس، طراح صحنه و لباس و نقاش روز جمعه ۱۷ تیر ۱۴۰۱ به دلیل امضای بیانیه «تفنگت را زمین بگذار» بازداشت شدند. این بیانیه خرداد امسال از سوی صدها سینماگر در واکنش به سرکوب مردم آبادان در اعتراض به فرو ریختن ساختمان متروپل منتشر شده بود.
جعفر پناهی فیلمساز و فعال مدنی نیز روز دوشنبه بیستم تیرماه بازداشت شد و برای گذراندن حکم زندان که پیشتر در پرونده دیگری برای او صادر شده بود به زندان منتقل شده است.
فستیوال فیلم کن، جشنواره فیلم ونیز، جشنواره بین‌المللی فیلم برلین (برلیناله)، دیده‌بان حقوق بشر، کانون نویسندگان ایران، ۱۷ تشکل سینمایی و ۳۰۰ سینماگر در ایران نیز پیش از این طی بیانیه‌های جداگانه بازداشت سه سینماگر ایرانی را محکوم و خواستار آزادی آنها شده بودند.
همچنین بیش از ۱۰ تن از اعضای خانواده‌های دادخواه آبان۹۸ و بیش از ۲۰ فعال صنفی آموزگار و کارگر طی روزها و هفته‌های گذشته بازداشت شدند.
علی خامنه‌ای هفته اول تیرماه در سخنانی تهدیدآمیز به شباهت فضای دهه شصت با فضای کنونی اشاره کرد و گفت: «علت سربلندی و پیروزی حیرت‌آور ملت ایران و نظام جمهوری اسلامی در برابر حوادث سال ۱۳۶۰ نهراسیدن از دشمنان بود. این سنت در همه دوران ها قابل تکرار است و باید بدانیم خداوند سال ۱۴۰۱ همان خداوند سال ۱۳۶۰ است!»
فضای سیاه «دهه شصتی» به خواست خامنه‌ای؛ بازداشت دست‌کم ۱۱ عضو خانواده‌های دادخواه آبان
موج بازداشت‌های اخیر پس از سخنان خامنه‌ای آغاز شده است؛ موضوعی که در بیانیه هنرمندان و شخصیت‌های فرهنگی و نویسندگان ایرانی خارج از کشور هم مورد اشاره قرار گرفته و آمده که «نهادهای امنیتی چندگانه و تصمیم‌گیران اصلی رژیم در رده‌های بالای حکومتی، به تبعیت از ارادۀ مستقیم علی خامنه‌ای، ولی فقیه و رهبر حکومت اسلامی، در روزها و هفته‌های اخیر شمشیر را از رو بسته و برای ایجاد هراس در جامعه، به منظور پیشگیری از سقوط محتوم رژیم» اقدامات سختگیرانه بیشتری را در دستور کار قرار داده‌اند.
متن کامل بیانیه فعالان فرهنگی خارج کشور را که امضای آن ادامه دارد در زیر می‌خوانید:
با تشدید روند تزلزل پایه‌های حکومت استبدادی و مرتجع جمهوری اسلامی ایران در سال‌ها و، بخصوص، ماه‌های اخیر، بخاطر اِعمال انواع فشارهای مادی و معیشتی بر اقشار مختلف مردم، تحمیل اَشکال گوناگون تبعیض، به ویژه در خصوص زنان، دگراندیشان و اقلیت‌های قومی و مذهبی، فساد گسترده در ارکان مختلف حکمرانی، ناکارآمدی مقامات و پی‌گرفتن سیاست‌های ضد منافع ملی که منجر به اِعمال شدیدترین تحریم‌های اقتصادی علیه ایران شده و، علاوه بر وارد آوردن فشارهای کمرشکن و بی‌سابقه بر خانواده‌ها و همۀ آحاد مردم، زمینه‌های فروپاشی بنیان‌های اخلاقی جامعه را نیز فراهم آورده است؛ دامنۀ نارضایتی‌های عمیق عمومی افزایش یافته و برگزاری پی در پی اعتصابات کارگران و کارمندان و گسترش روزافزون اعتراضات و تظاهرات در شهرهای مختلف ایران، موجب درگیری‌های رو در روی مردم با حکومت شده و شرایط را برای حرکت سراسری آنها علیه حکومت نامشروع اسلامی فراهم کرده است.
در وضعیت موجود و در برخورد با چنین بحران فزاینده‌ای است که نهادهای امنیتی چندگانه و تصمیم‌گیران اصلی رژیم در رده‌های بالای حکومتی، به تبعیت از ارادۀ مستقیم علی خامنه‌ای، ولی فقیه و رهبر حکومت اسلامی، در روزها و هفته‌های اخیر شمشیر را از رو بسته و برای ایجاد هراس در جامعه، به منظور پیشگیری از سقوط محتوم رژیم، اقدام به سخت‌گیری‌های بیشتر در فضای اجتماعی – از جمله برخورد شدیدتر با مخالفان حجاب اجباری با افزودن بر تعداد گشت‌های ارشاد و بازرسی خودروها در خیابان‌های شهرهای مختلف – و سرکوب شدیدتر و بیرحمانهتر منتقدان و مخالفان و فعالان کارگری و صنفی و حقوق مدنی، بازداشت‌های غیرقانونی، حذف صداهای منتقد و معترض، یا حامی اعتراضات مردمی، کرده و با یورش نیروهای امنیتی به خانه‌ها و مراکز اجتماع مردمی، شمار زیادی از اعضای خانواده‌های جان‌باختگان اعتراضات آبان سال ۹۸، شخصیت‌های شناخته و ناشناختۀ سیاسی، فرهنگی، هنری، سینمائی ورزشی و منتقدان صریح حکومت و سیاست‌های ضد مردمی و ضد منافع ملی و ضد دیدگاه‌های خود را دستگیر و روانه زندان کرده است.
در همین راستا و به دنبال بازداشت و دستگیری محمد رسول‌اف و مصطفی آل‌احمد، دو سینماگر مغضوب حکومت، در روز جمعۀ گذشته، ۱۷ تیر ماه ۱۴۰۱ خورشیدی برابر با ۸ جولای ۲۰۲۲ میلادی، که موجب اعتراض شمار زیادی از هنرمندان عرصۀ سینما در داخل کشور و صدور بیانیه‌ای در حمایت از آنان شد، روز دوشنبه این هفته جعفر پناهی، یکی دیگر از سینماگران مورد غضب حکومت، که به همراه چند نفر دیگر از هنرمندان برای دادخواهی و پی‌گیری پرونده دو همکار بازداشتی خود به دادسرای زندان اوین رفته بود، نیز بازداشت و روانۀ زندان شد!
محمد رسول‌اف و جعفر پناهی هر دو از فیلمسازان سرشناس و برجستۀ ایران هستند که علی‌رغم تولید آثار باارزشی که در اغلب جشنواره‌های جهانی مورد تحسین و تقدیر قرار گرفته و جوائز متعددی نصیب آنها شده است، مستمرا مورد تعرض حکومت اسلامی قرار گرفته و نه فقط بارها بازداشت و زندانی شده‌اند بلکه با صدور حکم محرومیت از فیلمنامه‌نویسی و فیلمسازی و سفر به خارج از ایران، کلیۀ حقوق مسلم انسانی از آنها سلب و دریغ شده است.
بهترین توضیح دربارۀ اتهام وارده به این هنرمندان و برداشت از نتیجۀ بازداشت و حبس غیرقانونی آنها سخنی است که چندی پیش محمد رسول‌اف در مصاحبه‌ای با ماهنامه «حق ملت» بیان کرده و گفته است: … همان اتهام کلیشه‌ای «اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی»!
اما پرسش اصلی اینجاست که یک فیلمساز چطور می‌تواند امنیت ملی را بر هم بزند؟ وقتی تناسب بین اتهام و متهم تا این اندازه غیرمنطقی و ناموجه است، تبعات آن هم نامتناسب و بدقواره خواهد بود. با این‌همه، گمان می‌کنم شاید هدف اصلی تصمیم‌گیران خط و نشان کشیدن برای دیگر منتقدان و ایجاد واهمه است. می‌خواهند با ایجاد فضای ارعاب صدای نقد رسمی و موثر در داخل کشور را خاموش کرده و انتقادات اساسی و اصولی را به بحث‌های سیاسی سطحی و غرغر کردن در تاکسی‌ها یا فضاهای مجازی تقلیل دهند.»
ما امضاکنندگان این بیانیه، برای جلوگیری از ایجاد فضای ارعاب و ترس در جامعه و ممانعت از خاموشی انتقادات و اعتراضات اساسی و اصولی نسبت به رفتار و سیاست‌های حکومت اسلامی، ضمن حمایت از همۀ فعالان سیاسی و کنشگران مدنی در داخل کشور، تاکید بر حق مسلم آزادی نقد و انتقاد توسط هر فرد یا هر گروه سیاسی و مدنی، و همچنین پشتیبانی از برگزاری اعتصابات، اعتراضات و تظاهرات همۀ اقشار مردم، بازداشت و حبس کلیۀ فعالان سیاسی و مدنی، به ویژه محمد رسول‌اف، مصطفی آل‌احمد و جعفر پناهی، را به شدت محکوم کرده و خواهان آزادی بی‌قید و شرط هرچه سریعتر آنان هستیم.
علیرضا آبیز – علی آشوری – عسگر آهنین – پروین اردلان – هوشنگ اسدی – بیژن اسدی‌پور – پری اباصلتی – ایرج ادیب‌زاده – سودابه اشرفی – حسین افصحى – داریوش اقبالی – آرا امیری – آسیه امینی – مهدی امینی – سعید اویسی – عیسی بازیار – جمشید باستانی –عباس بختیاری – وحید بدیعی – میترا بدره – علی بزرگمهر – فرید بزرگمهر – رضا برومند – سهیل پارسا – تورج پارسی – هاشم پورکریم – عباس پهلوان – عسل پهلوان – معصومه تقی‌پور – نیره توحیدی – رضا جابر انصاری – حسین جعفری – محمد جلالی چیمه (م. سحر) – محمد سعید حبشی – حمید حمیدی – نسرین حمیدی – فاطمه حسین‌زاده – نسیم خاکسار – زهره خالقی – مهین خدیوی – فیروزه خطیبی –بیژن خلیلی – رشید داوری – وازریک درساهاکیان – مهرداد درویش‌پور – ستار دلدار – اکبر ذوالقرنین – حسن رجب‌نژاد – ناصر رحمانى‌نژاد – اردوان روزبه – فواد روستایی – مسعود رهنما – اردشیر زارع‌زاده – ناصر زراعتی – حسن زرهی – منوچهر سالکی – اکبر سردوزامی – هما سرشار –ساره سکوت – اردلان سرفراز – حسین سماکار – نیما سروستانی – بیژن شاهمرادى – منصوره شجاعی – روحی شفیعی – رامین صادق خانجانی – علی صدیقی – کوروش صحتی – شاهرخ صفوی – سام‌الدین ضیائی – اشکبوس طالبی – جواد طالعی – کمال طراوتی – شهره عاصمی – قادر عبدالله –شهلا عبقری – سیاوش عبقری – نازی عظیما – امیر عزتی – رضا علامه‌زاده – کاطم علمداری – ممد عیدانی – جهانگیر غفاری – ناصر غفرانی‌فر – رخند غروی – فرشید فانی – فرزاد فتاحی – بهمن فتحی – آذر فخر – فریدون فرح‌اندوز – بیتا فراهانی – ادریس فروغی – منصور فرهنگ – ویدا فرهودی – علی فیاض – کیانوش فرید –فیروزه فی فولادی – علی کامرانی – زیبا کرباسی – صمصام کشفی – سیامک قهرمان – محمود کویر – مجید گلبابائی – لیلی گلزار – رضا گوهرزاد – علی لیمونادی – مسعود مافان – مجید ماهیچی – لیلی محسنی – تقی مختار – پویان مقدسی – سیروس ملکوتی – نسرین متحده – همایون مجد – علیرضا مجلل – فاطی محمدی – فریدون معزی‌مقدم – کامران ملک‌مطیعی – اردوان مفید – نعمت میرزازاده (نعمت آزرم/ م. آزرم) – نیکان میلانی – شکوه میرزادگی – هوشنگ میرهاشم – اسفندیار منفردزاده – علی‌اکبر مَهدی – شهباز نخعی – اصغر نصرتی (چهره) – محسن نکومنش فرد – حسین نوش‌آذر – اسماعیل نوری‌علا – پرتو نوری‌علا – هانری نهرینی – مینا نهرینی – مرتضی نگاهی – مسعود نقره‌کار – بهروز نیکذات – صادق هاتفی – هلن همتی – عطا هودشتیان – محسن یلفانى
