در بیانیه مشترکی که پس از دیدار جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا با پادشاه سعودی صادر شد طرفین بر لزوم مقابله با تهدیدات اتمی و منطقه‌ای جمهوری اسلامی تأکید کرده و اعلام کردند که بر سر همکاری‌های مشترک امنیتی به توافق رسیده‌اند.
در این بیانه هر دو طرف از جامعه بین‌المللی خواستند تا در برابر تهدید حوثی‌های مورد حمایت جمهوری اسلامی متحد شوند و همزمان از این گروه خواستند که به مذاکرات صلح برگردد.
هر دو کشور تعهد قوی و پایدار ایالات متحده برای پشتیبانی امنیتی و دفاعی از پادشاهی سعودی و تسهیل توانایی این کشور در دستیابی به توان و تجهیزات لازم به منظور دفاع از مردم و سرزمین خود در برابر تهدیدات خارجی تاکید کرده‌اند.
همچنین دو طرف بر لزوم جلوگیری از مداخله حکومت اسلامی در ایران در امور داخلی سایر کشورها، حمایت آن از تروریسم با گروه‌های نیابتی مسلح و تلاش این رژیم برای ناپایدار کردن امنیت و ثبات منطقه تاکید و درباره اهمیت جلوگیری از دستیابی رژیم ایران به سلاح هسته‌ای توافق کردند.
در این بیانیه تأکید شده که رژیم ایران با گروه‌های نیابتی از تروریسم حمایت می‌کند و عامل بی‌ثباتی منطقه است.
روزنامه «فایننشال تایمز» ۱۵ ژوئیه (۲۴ تیرماه) گزارش داد جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا در جریان سفر به جده در دیدار با ولعیهد محمد بن سلمان گفت، انتظار دارد عربستان سعودی «گام‌های بیشتری» برای افزایش عرضه نفت در «هفته‌های آینده» بردارد.
بایدن در همین ارتباط گفت، «عربستان با افزایش فوری عرضه نفت موافق است و بر اساس گفتگوهای انجام شده انتظار دارم در هفته‌های آینده شاهد گام‌های بعدی باشیم.»
آنچه بایدن از سعودی‌ها توقع دارد این است که آمریکایی‌ها اثر افزایش عرضه نفت توسط عربستان را تا «دو هفته دیگر» احساس کنند اما یک مقام سعودی تأکید کرد که بر اساس تقاضا در این مورد تصمیم می‌گیریم.
در همین ارتباط عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان اظهار داشت، «نفت یک سلاح سیاسی نیست و شما نمی‌توانید آن را به سمت کسی بگیرید و شلیک کنید… نفت یک کالاست.»
او گفت که پادشاهی سعودی در مقاطع مختلف امسال تولید خود را بر اساس تقاضا افزایش داده و به ارزیابی مجدد خود در این زمینه ادامه خواهد داد. وی افزود: «اگر می‌گویید آیا وعده نفت بیشتری داده‌ایم، به این معناست که شاهد کمبود نفت هستیم… اگر شاهد کمبود نفت باشیم، نفت بیشتری تولید خواهد شد.»
در بیانیه مشترک که پس از دیدار بایدن با مقامات سعودی منتشر شد، هیچ اشاره‌ای به افزایش عرضه نفت نشده است، اما گفته شده که آمریکا از تعهد پادشاهی سعودی برای حمایت از توازن در بازار انرژی استقبال می‌کند.
آسوشیتدپرس در گزارشی درباره سفر بایدن به جدّه نوشت عربستان سعودی می‌خواهد روابط امنیتی خود با ایالات متحده را تقویت و سرمایه‌گذاری‌های خود را تضمین کند تا اقتصاد این کشور را به اقتصادی تبدیل کند که کمتر متکی به نفت باشد.
بایدن همچنین گفت که پیشرفت‌هایی در گفتگو جهت تمدید آتش‌بس در یمن، جایی که عربستان سعودی سال‌ها با شبه‌نظامیان مورد حمایت رژیم ایران می‌جنگید و به یک بحران انسانی منجر شده، به دست آمده است.
رئیس جمهوری آمریکا در جریان سفر به اسرائیل گفته بود برای تقویت منافع آمریکا به منطقه خاورمیانه می‌رود و این «فرصتی خواهد بود تا اشتباهاتی را که در مورد میزان نفوذمان در خاورمیانه داشتیم و از آن دور شده بودیم جبران کنیم.»
🇺🇸 🇸🇦 #جو_بایدن در پروازی مستقیم از #اسرائیل به #عربستان سعودی رفت و در فرودگاه بین‌المللی ملک عبدالعزیز شهر جده مورد استقبال خالد الفیصل امیر مکه، شاهدخت ریما بنت بندر بن سلطان و سفیر پادشاهی سعودی در واشنگتن قرار گرفت.#محمدبن_سلمان
#پیمان_ابراهیمhttps://t.co/8nOK4RWidQ pic.twitter.com/IAyDwWmltP— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) July 15, 2022
یکی از برنامه‌های مهم بایدن حضور در نشست رهبران شورای همکاری خلیج فارس (بحرین، کویت، عمان، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی) است که رهبران کشورهای همسایه خاورمیانه، مصر، عراق و اردن نیز در آن حضور خواهند داشت. مشاور امنیت ملی کاخ سفید گفت که بایدن «بیانیه مهمی» در مورد دیدگاه خود برای خاورمیانه ارائه خواهد کرد.
همزمان با سفر بایدن به عربستان ۱۸ توافق بین واشنگتن و ریاض در زمینه انرژی، فضا، درمان، مخابرات و سرمایه‌گذاری‌های مشترک امضا شد. بخشی از این توافق‌ها مربوط به گسترش همکاری با شرکت‌های پیشرو آمریکایی از جمله هواپیماسازی بوئینگ، شرکت تولید تجهیزات نظامی ریتون، شرکت میدترونیک، شرکت دیجیتال دایجنوستیکس، شرکت تولید محصولات درمانی آکویا و دیگر شرکت‌های آمریکایی در بخش‌های توریسم، آموزش، تکنولوژی و نساجی است.
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات سعودی همچنین تفاهمنامه‌ای با شرکت «IBM» برای آموزش ۱۰۰ هزار جوان سعودی در ۵ سال آینده با هدف تقویت جایگاه ریاض به عنوان قطب تکنولوژی و فناوری اطلاعات در خاورمیانه و شمال آفریقا امضا کرده است.
بخشی از انتقادات به بایدن در این سفر در مورد نقض حقوق بشر توسط حکومت عربستان با قتل خاشقجی روزنامه‌نگار منتقد حکومت عربستان در سفارت سعودی در ترکیه بود. بایدن متهم شد که به خاطر منافع اقتصادی و سیاسی نقض حقوق بشر توسط حکومت عربستان را نادیده گرفته است. این در حالیست که بایدن در کنفرانس مطبوعاتی بار دیگر محمدبن سلمان را در قتل خاشقجی مسئول دانست.
احتمالاً مقامات عربستان برای موافقت با افزایش تولید و عرضه نفت منتظر خواهند ماند تا بایدن در نشست سران عرب درباره استراتژی آمریکا در خاورمیانه مواضع خود را مشخص کند. آنچه ریاض از بایدن توقع دارد نقشه راهی مطمئن برای مهار تهدیدات جمهوری اسلامی است که تشکیل «ناتو خاورمیانه» و یا ائتلافی مشابه در مرکز آن قرار دارد.
