موج گرما در اروپا، آفریقا و آسیا در نخستین ماه تابستان باعث شده تا مردم کشورهای مختلف جهان با مخاطراتی چون گرمازدگی روبرو شده و شاهد تصاویر باورنکردنی از ذوب شدن اتومبیلها باشند! نقشههای سازمان فضایی آمریکا (ناسا) نشان میدهد، تقریبا در همه نقاط کره زمین، گرمای هوا رکورد شکسته است.
موج گرمای هوا در تقریبا تمام نقاط دنیا زندگی را دشوار و با خطر روبرو کرده است. طبق اعلام سازمان فضایی آمریکا (ناسا) ماههای ژوئن و ژوئیه ۲۰۲۲، موجهای گرما اروپا، شمال آفریقا، خاورمیانه و آسیا را درنوردیده و در برخی نقاط دما به بالای ۴۰درجه سانتیگراد رسید و بسیاری از رکوردهای پیشین را شکست.
در نقشه ناسا که نقاط گرم را با رنگ قرمز نشان داده دیده میشود که بسیار بیش از نقاط آبی به معنای نقاط خنک و سرد هستند و مناطق گرم نقشه هواشناسی را با رنگ داغ و آتشین از آن خود کردهاند.
A crew from Leominster have been working through the night, assisting with the ongoing damping down of the fire ground from yesterdays large fire in the Lickey Hills area of Birmingham. pic.twitter.com/PLudJRbWYp
— HWFire Leominster (@HWFireLeominstr) July 19, 2022
در اروپای غربی که با خشکسالی شدیدی نیز مواجه شده، موج گرما سبب آتشسوزیهایی به ویژه در جنگلهای پرتغال، اسپانیا، کرواسی، یونان و فرانسه شده است. در پرتغال، دمای هوا در روز ۱۳ ژوئیه در شهر لیریا به ۴۵ درجه سانتیگراد رسید، جایی که بیش از ۳ هزار هکتار از اراضی جنگلی نیز در آتش سوختند.
در ایتالیا و بریتانیا نیز گرمای بیسابقه هشداردهنده شده است. یخچالهای طبیعی مارمولادا در دولومیت در ایتالیا در سوم ژوییه از گرما ترک برداشته و شروع به آب شدن کردند. اداره هواشناسی بریتانیا هشدار گرمای شدید صادر کرده که احتمالا رکوردهای تاریخی دمای هوا در این کشور را خواهد شکست.
I guess it was pretty hot today #Heatwave2022 🥵 pic.twitter.com/SF6Z5UFW89
— Catherine Arlidge (@Cath_Arlidge) July 16, 2022
در شمال آفریقا، در تونس موج شدید گرما و آتشسوزی به راه افتاده که به محصولات غلات این کشور آسیب رسانده است. در ۱۳ ژوئیه در پایتخت تونس، دمای هوا به ۴۸ درجه سانتیگراد رسید و رکورد ۴۰ ساله را شکست.
در گزارش ناسا، ایران نیز جزو کشورهای بحرانزده آمده است. بر این مبنا، در ایران، بالاترین درجه دمای هوا را تا کنون در همین ماه ژوئیه داشته است، ۵۲ درجه سانتیگراد! جنوب ایران به ویژه در دو روز گذشته، با قرمز تیره در نقشه موج گرمای ناسا رنگآمیزی شده. روی این نقشه شهر اهواز روز یکشنبه با دمای ۴۶درجه سانتیگراد گرمترین شهر دنیا بوده. در این روز امیدیه با دمای ۵۰/۳ درجه سانتیگراد گرمترین نقطه در استان خوزستان بوده است.
Spare a thought for these guys today…
A member of the Queen's Guard is given some water to drink outside Buckingham Palace, London 📸@Reuters#Heatwave2022 #heatwave pic.twitter.com/p4iIpuy62o
— Derek Momodu (@DelMody) July 18, 2022
احد وظیفه رئیس مرکز خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی افزایش دما در ایران را بیش از دیگر کشورهای دنیا خوانده و گفته است: «این وضعیت جهانی گرما به دلیل تغییرات اقلیمی است اما همه کشورهای دنیا مانند یکدیگر تحت تاثیر این شرایط قرار نگرفتهاند و اگر کل دنیا در صد سال اخیر یک درجه افزایش دما را تجربه کرده باشند، این رقم در ایران دو درجه بوده است»!
با من از گرمای هوا حرف نزن 🤝🔥 pic.twitter.com/wp6cr2TPSy
— مومینگ (@moaming22) July 16, 2022
اداره هواشناسی استان خوزستان پیشبینی کرده که تا روز سهشنبه آینده دمای هوا در اغلب نقاط این استان به بیشتر از ۴۹ درجه میرسد. برخی از پایگاههای معتبر پیشبینی هوا میگویند در بعضی از شهرهای این استان دمای هوا دوباره از ۵۰ درجه سانتیگراد عبور خواهد کرد.
سرپرست اداره محیط زیست انزلی از مرگ و میر تعداد زیادی از انواع ماهیان در این تالاب خبر داد که بر اثر افزایش دمای هوا بوده است. حسن جعفری گفته طی گشت و کنترل و نیز با تماس های مکرر همشهریان در منطقه غرب تالاب انزلی با مرگ تعداد زیادی ماهی روبرو شدیم.
https://twitter.com/malichakart/status/1546286673339768835
از سوی دیگر دمای هوا در اوایل هفته گذشته در بخشهایی از عراق، ایران و کویت افزایش یافته است. از دوشنبه گذشته بخشهایی از عراق، ایران و کویت دمای بیش از ۵۰ درجه داشتهاند.
رسانههای سراسر دنیا برای مخاطبان تشریح میکنند چگونه خود را از موج گرما در امان نگه دارند. شبکههای اجتماعی حاوی تصاویر شوکهکنندهای از آب شدن اتومبیلها در کشورهایی مانند امارات و بریتانیاست. هجوم شهروندان به دریا و دریاچهها و تن به آب زدنها، عمده تصاویری است که اکنون فضای مجازی را به خود مشغول داشته است.
گرمای هوا روی شیوه و سبک زندگی نیز تأثیر میگذارد. در بسیاری از کشورهای اروپا که عمدتا به دلیل فصل کوتاه گرما از وسایل خنککننده استفاده نمیکنند، تازه چند سال است که شهروندان این قاره تلاش میکنند تا کمبود زیرساختهای مربوط به گرمای تابستان را با خریدن پنکه برطرف کنند. این امر بر معماری این کشورها و خانهسازیهای جدید برای در نظر گرفتن تعبیه وسایل خنککننده تأثیر گذاشته است.
در بریتانیا دولت تصمیم گرفته تا تغییرات اساسی در روال روزانه اجرا کند. قرار است مدارس زودتر تعطیل شوند. شبکهی حمل و نقل عمومی توصیه کرده، شهروندان تنها در صورت لزوم اقدام به سفر کنند.
انتظار میرود دمای هوا در دنیا حتی بالاتر نیز برود و این بسیار خطرناک خواهد بود. هماکنون نیز گزارش میشود، دمای بالای هوا مرگومیرهایی در پرتغال و اسپانیا در پی داشته است.
این موج گرمای کمسابقه در حالیست که میانگین دمای جهان کمی بیش از یک درجه سانتیگراد نسبت به قبل از صنعتی شدن افزایش یافته و طبق گفته هیئت بین دولتی تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد (IPCC) کره زمین در گرمترین دوره ۱۲۵ هزار سال گذشته، قرار گرفته است.
در کنفرانس آب و هوایی سازمان ملل در گلاسگو ۲۰۲۱ دولتهای دنیا تصمیم گرفتند تا دمای هوا را تا ۲/۴ درجه سانتیگراد نگه دارند! با وجود این، انتشار آلایندهها به ویژه پس از کمبود سوخت ناشی از حمله روسیه به اوکراین، دنیا را با معضل جدی سوخت روبرو کرده و نقشهی راه برای جلوگیری از گرم شدن زمین را مخدوش کرده است.
🔥 BREAKING 🔥
Happening now – Rebels have cracked windows at News UK & sprayed #TellTheTruth & "40 degrees = Death" to highlight the failure of the Murdoch press to cover the #heatwave & #ClimateCrisishttps://t.co/M4MuD7gUIa pic.twitter.com/RT1LDmZW2U
— Extinction Rebellion UK 🌍 (@XRebellionUK) July 19, 2022
در لندن معترضان به تغییرات اقلیمی دو پنجره ورودی ساختمان محل استقرار رسانههای «سان» و «تایمز» را شکستهاند تا به این طریق به نحوه اطلاعرسانی آنان در مورد وضعیت آب و هوا اعتراض کنند. این معترضان با پیامهایی از جمله «حقیقت را بگو» و «۴۰درجه برابر است با مرگ» از رهبران محافظهکار انتقاد کردند که در مورد بحران آب و هوا بیاعتنا هستند.
کارشناسان محیط زیست معتقدند، حتی بدون کاهش شدید انتشار دیاکسید کربن تا سال ۲۰۳۰، باز هم افزایش دما اتفاق میافتد و این حتی دمای قطب را نیز بطور محسوسی افزایش میدهد و باعث آب شدن یخهای قطبی بیشتری میشود.
دیاکسید کربن و گاز متان، حجم بزرگی از هوای جهان را متاثر کردهاند و متهمان اصلی صنایع آلاینده و استفاده از سوختهایی هستند که هوا را آلوده میکنند. در مناطق قطبی هم با آب شدن یخها، جذب انرژی خورشید افزایش یافته و در نتیجه وضعیت در آن نقاط هم حاد است.
به گفته احد وظیفه رئیس مرکز خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی، جنوب غرب کشور یعنی خوزستان به صورت اقلیمی گرمتر از سایر نقاط کشور است و علاوه بر این در دهههای گذشته وضعیت آب و خاک در ایران به مراتب بدتر از گذشته شده و همین هم عامل گرمای بیشتر بوده است. او همچنین میگوید: «حجم جنگلهای ایران در طول سالیان گذشته بسیار کم شده. از سویی خوزستان مجاور زاگرس است و در مناطق زاگرس هوا در هنگام صعود خنک میشود اما در زمان فرونشست که در خوزستان است، گرم میشود. مورد دیگر جغرافیایی این است که خوزستان در ارتفاع پایین و در دشت قرار گرفته است و همین بر افزایش بیش از پیش دما در این منطقه اثر دارد.»